Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılına yaklaşıyoruz. Bu dönem hem Atatürk’ü ve silah arkadaşlarını anmak hem de o zorlu dönemleri hatırlayarak Atatürk’ün cumhuriyet görüşünü anlamak için harika bir zaman. Cumhuriyet’in kuruluşunu kutlamanın, Atatürk’ü ve cumhuriyetin kuruluşunda emeği geçmiş herkesi anmanın, o dönemleri anlamanın pek çok farklı yolu var. Bu yollardan biri ise Atatürk’ün kaldığı, pek çok önemli plan ve çalışma yaptığı, yemeklerini yediği, arkadaşları ile vakit geçirdiği evlerini ziyaret etmek.
Eğer siz de Cumhuriyetimizin 100. yılını kutlamak için önemli tarihi yerleri keşfetmek ve Türk Milleti’nin bağımsızlık savaşına ve cumhuriyetin kuruluşuna olan büyük katkılarını hatırlamak istiyorsanız, Türkiye’nin farklı yerlerinde olan Atatürk Evi Müzeleri’ni gezebilirsiniz.
İşte 29 Ekim’de ziyaret edebileceğiniz 23 Atatürk Evi Müzesi:
İçindekiler
Çanakkale, Türkiye Cumhuriyeti tarihi için oldukça önemli bir lokasyon. Çok önemli savaşların yapıldığı ve çok önemli zaferlerin kazanıldığı Çanakkale’de de Atatürk’ün bir evi bulunuyor. Konum olarak oldukça önemli bir yer olan Biga’da bulunan bu eve Atatürk 1915’de gelerek 19. Tümen Kumandanlığı yaptığı Arıburnu ve Anafartalar Savaşları sırasında karargah evi olarak kullanmıştır. Atatürk, Biga’daki bu evde 15 gün ikamet etmiştir.
Şu an bu ev Çevre Orman Bakanlığı’na bağlı müze olarak hizmet veriyor. Evin içinde Atatürk’ün bazı kıyafetlerini, o dönemde kullanılan haritaları ve defter gibi kişisel eşyalarını görmek mümkün. Bunun yanı sıra evde Atatürk’ün çalışma odası ve Atatürk’ün çalışırken resmedildiği balmumundan bir heykeli de bulunuyor. Çok büyük olmayan bu evi gezerken dönem ile ilgili bilgilendirici videolar izleyebileceğiniz ekranlar da evin içinde mevcut.
Atatürk’ün hepimizin bildiği ünlü mayolu fotoğrafının çekildiği yer burası. Atatürk’ün Cumhuriyet sonrası dönemde sağlığına iyi gelmesi için doktorunun tavsiyesi üzerine yaptırılan bu binanın konumu o dönemlerde çok popüler değildi. Evin buraya yapılmasının en önemli nedeni ise halk plajına olan yakınlığı idi. Cumhuriyetin yeni kurulduğu bu dönemlerde Atatürk halkına yakın olmaya oldukça özen gösteriyordu. Bu evde zaman içinde kendisinin halka samimi bir şekilde vakit geçirebilmesini sağlamış. 43 günde yapımı tamamlanan ev aynı zamanda modern mimari için de çok güzel örneklerinden bir tanesi olma özelliği taşıyor. Oldukça sade, tek katlı bir ev olan Florya Atatürk Deniz Köşkü’nde Atatürk çoğunlukla, siyasi ve bilimsel toplantılarını burada yapmayı tercih ederdi.
Florya Atatürk Deniz Köşkü, şu an da Millî Saraylar Dairesi’ne bağlı. 1993’ten beri müze olarak kullanılan evi siz de ziyaret edebilirsiniz.
Yalova, Atatürk’ün sıklıkla vakit geçirdiği yerlerin arasındaydı. Bu yüzden burada gezebileceğiniz Millet Çiftliği’ndeki Yürüyen Köşk ve Atatürk Evi’ni gezebilirsiniz. Oldukça meşhur bir köşk olan ve ünlü çınar hikayesi ile bilinen Yürüyen Köşk, Atatürk’ün çınar ağacını kestirmemek için yerinden birkaç santimetre kaydırdığı köşktür. Diğer ev olan Atatürk Evi ise 1929 yılında yaptırılmıştır. Cumhuriyet dönemi mimarlığının erken örneklerinden biri olan bu yapının en önemli özelliği ise içindeki mobilyalar ile birlikte günümüze kadar bozulmadan gelmesi.
Bugünlere kadar gelen bu iki harika yapıyı ziyaret ederek hem o dönemleri hem de Atatürk’ü anabilirsiniz.
Osman Mataracı’ya ait olan bu evde Atatürk, Latife Hanım ile birlikte sadece 1 gün kalmış. Sonrasında ise bu ev, Atatürk’ün ölümünün 100. yılında Osman Mataracı tarafından Rize Özel İdaresi’ne bağışlanmış. Bu bağışlama ile birlikte ev, Rize Atatürk Müzesi olarak ziyarete açılmış. Rize Atatürk Müzesi, 3 katlı bir bina fakat sadece en üst katı müze olarak kullanılıyor. Diğer iki katında ise idari odalar ve kültür merkezi yer alıyor.
Rize’deki bu Atatürk Müzesi’ni gezebilir ve tarihin farklı bir bölümüne şahitlik edebilirsiniz.
Geleneksel bir Adana evi olarak 19. yüzyılda inşa edilen Atatürk Evi, Seyhan Caddesi üzerinde bulunuyor. 15 Mart 1923 tarihinde Latife Hanım ile Ramazanoğulları Suphi Bey’e ait olan bu evde ağırlanmışlar. Atatürk, daha sonra tekrar 1925 tarihinde de bu evde konaklamıştır.
Atatürk’ün iki kere konakladığı bu geleneksel Adana Evi, 1981 yılında müze olarak halka açılmıştır. Her yıl 15 Mart’ta Atatürk’ün Adana’ya gelişi resmi bir tören ile bu binada kutlanıyor.
Miralay Mehmet Bey tarafından 1895 yılında Fransız mimari etkisiyle yaptırılan bu köşk, Atatürk’ün Bursa seyahatinde konakladığı evdir. Daha sonrasında Atatürk, 20-24 Ocak tarihleri arasında 2. kez bu evde kalmıştı. İkinci kalışı sırasında ise belediye başkanı tarafından satın alınarak Atatürk’e hediye edilmiştir. Atatürk, bundan sonraki bütün Bursa seyahatlerinde Bursa’daki bu evde konaklamıştır.
Bursa Atatürk Müzesi, Cumhuriyet’in 50. yılında müzeye dönüştürülmüştür. Müzede bulunan bütün eşyalar Atatürk’ün kullandığı kişisel eşyalarıdır.
Oldukça önemli bir olaya şahitlik etmiş bir ev de İzmit’te bulunuyor. Günümüzde İzmit Atatürk Müzesi olarak halka açık olan bu evde Atatürk ve Fransız yazar Claude Farrere görüşmesi yapılmış. 18 Haziran 1922 yılında gerçekleşen bu görüşmeden 44 yıl sonra, yani tarihler 1966 yılını gösterdiğinde ise Kocaeli, İzmit’te bulunan bu ev Atatürk Müzesi olmuş.
İzmit Atatürk Müzesi’nin üst katında Atatürk’ün yatak odası bulunuyor. Evin alt kısmında ise arkeolojik eserler sergileniyor. Hem arkeolojik eserleri görmek hem de Kocaeli’nde bulunan bu önemli evi görmek istiyorsanız 29 Ekim’de burayı ziyaret edebilirsiniz.
Diyarbakır’ın geleneksel, kesme taş ile yapılan evlerinden biri olan bu ev Atatürk’ün 1916’da 16. Kolordu Komutanı olarak gittiği Diyarbakır’da 15 gün boyunca kaldığı ev olarak biliniyor. Atatürk, 14 Mart 1916 tarihinden 27 Mart 1916 tarihine kadar bu geleneksel Diyarbakır evinde kalarak Muş ve Bitlis’i Ruslardan kurtarma planları yapmış. Bu planların sonucu ise zafer olmuş. Diyarbakır Belediyesi tarafından Atatürk’e hediye edilen bu köşk, Atatürk’ün ölümünden sonra belediye tarafından gerekli onarımları yapılarak ziyarete açılmış.
Hala ziyaret edebileceğiniz bu geleneksel Diyarbakır evinde, Atatürk’ün o dönemlerde yurdu kurtaran planlarından birini yaptığı çalışma odasını görebilirsiniz. Çalışma odasının yanında, Diyarbakır Atatürk Köşkü’nü gezerken Atatürk’ün yatak odasını da görebilirsiniz.
19. yüzyılda, Reşit Ağa tarafından yaptırılan bu bina Kayseri Merkez’de bulunan Cumhuriyet Mahallesi’nde yer alıyor. Atatürk’ün Sivas’tan Ankara’ya giderken 19-21 Aralık 1919 tarihinde Heyet-i Temsiliye Reisi olarak kaldığı bu evde aynı zamanda Kayseri Beyannamesi de hazırlanmıştır. Atatürk’ün Sivas’ı ziyaretinin bir anısı olarak bina restore edilerek müze haline getirilmiştir.
1983 tarihinden beri müze olan bu Kayseri Atatürk Evi’nde, Atatürk’ün Kayseri ziyareti ile ilgili önemli belgeler ve fotoğrafları görmeniz mümkün.
Erzurum Atatürk Evi, Erzurumlu zengin biri kişi tarafından, 19. yüzyılın sonlarında yaptırılmış. Bina Erzurum’un Çaykara Caddesi’nde bulunuyor. 2 katlı bir konak olan bu evi Atatürk, 3-9 Temmuz tarihleri arasında karargah olarak kullanmıştır. 8-9 Temmuz tarihleri arasında askerlikten istifa ettikten sonra konakladığı resmi binadan ayrılarak bu evde kalmaya başlamıştır. Atatürk, 9 Temmuz-29 Ağustos 1919 tarihleri arasında 52 gün boyunca bu evde konaklamıştır. Bu süreç boyunca da Erzurum Kongresi’ni düzenlemiş ve Erzurum ile ilgili çalışmalarını planmıştır. 13 Eylül 1924 tarihinde ise eve yeni yaptırılan kapının anahtarları verilerek ev Atatürk’e hediye edilmiştir.
Ev daha sonra 1930-1934 yıllarında Kolordu kumandanlarına tahsis edilmiştir. 1984 yılından beri müze olan ev, Kültür Bakanlığı’na bağlı olarak hizmet vermektedir. Ev; bodrum katı, zemin katı, birinci katı ve çatı katı şeklinde ziyaretçilere açıktır.
Neoklasik Levanten mimari ile yapılmış bu ev ilk başlarda bir tüccarın kızı ve damadı olan bir Alman Konsolos için 1897 yılında yaptırılmıştır. Bu iki katlı taş yapıda Atatürk ve eşi Latife Hanım 20 Ocak – 2 Şubat 1925 tarihleri arasında kalmıştır. Daha sonra bu ev kolej olsa da 1976’dan sonra boş kalmış. 1992 yılında ise Kültür Bakanlığı’na bağlı bir müze olarak halka açılmış.
Mersin Atatürk Evi gezisinde Atatürk’e ait fotoğrafları, belgeleri ve Atatürk’ün Anıtkabir’den getirilmiş 22 eşyasını görmeniz mümkün. Bu eşyalar ise Mersin Atatürk Evi’nin alt katında bulunuyor.
1912 yılında inşa edilen bu bina Konya, Atatürk Caddesi’nde yer alıyor. 1916’dan sonra Vali Konağı olarak kullanılan bu bina aynı zamanda Atatürk’ün Konya’ya yaptığı ziyaretlerinin neredeyse hepsinde konakladığı binadır. Atatürk bu konakta ilk kez 3 Ağustos 1920 yılında kalmış ve 1928 yılında Konya Belediyesi bu köşkü Atatürk’e hediye etmiştir. Tapuda “Reis-i Cumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya Konyalılar’ın hediyesidir” ibaresi yer alan ev daha sonra yine Vali Konağı olarak kullanılmış, 1963 yılında Eski Eserler Genel Müdürlüğü’ne devredilen Konya Atatürk Evi, 1964’te müze olarak halka açılmıştır.
İki katlı, taş ve tuğladan yapılmış olan bu binada Atatürk’ün Konya ziyaretleri sırasında aldığı notlar, ve kişisel eşyaları sergileniyor.
Trabzon’un Soğuksu bölgesinde bulunan bu güzel köşk, Atatürk’ün Trabzon seyahatleri sırasında konakladığı evdir. Trabzon Atatürk Köşkü, Avrupa ve Batı Rönesans mimarisinin etkilerini yansıtacak şekilde inşa edilmiş. 19. yüzyılın başlarında Konstantin Kabayanidis tarafından yazlık ev olması amacıyla yaptırılan ev, Atatürk’ün burada konaklaması ile tarihte önemli bir yer edinmiştir. Atatürk, ilk kez 1924 yılında Trabzon’a yaptığı seyahatinde bu eve gelmesine rağmen burada konaklamamıştır. Fakat daha sonra Kasım 1930 tarihinde tekrar bu eve gelmiş ve burada ağırlanmıştır. Sonrasında Haziran 1937’de buraya tekrar kendisi için düzenlenen bir gece için gelmiş, 11 Haziran’da bu köşkte bütün mal varlığını canından çok sevdiği Türk halkına bağışladığını dile getirerek mal varlığının bir listesini yapmış ve gereğinin yapılması için bu listeyi başbakana göndermiştir.
Trabzon Atatürk Köşkü ise 1943 yılında müze olarak ziyaretlere açılmıştır. Trabzon Atatürk Müzesi’ni gezerken Trabzon’da yaptığı bu önemli konuşmanın tam metnini, Atatürk’ün hayatına ve Trabzon ziyaretlerine ilişkin fotoğrafları, bunların yanında ise Atatürk’ün kişisel eşyalarını görebilirsiniz.
19. yüzyılda yapılmış olan bu ev de Atatürk’ün ziyaret ettiği evler arasında yer alıyor. 4 Şubat 1931 tarihinde Atatürk, Denizli’de bulunan bu iki katlı ve cundalı evde konaklamış. Kültür Bakanlığı’na bağlı olan bu ev hem Atatürk Evi Müzesi olarak hem de Etnografya Müzesi olarak ziyaretçilerini karşılıyor.
Denizli Atatürk ve Etnografya Müzesi’ne gittiğinizde gardırop, pirinç başlıklı karyola, divan ve barok stili bir çalışma masasını görebilirsiniz. Bunun yanı sıra müzede bir oda Denizli yöresinin geleneğine uygun bir şekilde döşenmiş.
Samsun Gazi Müzesi, Samsun Merkez’de bulunan Mecidiye Caddesi’nde bulunan 2 katlı bir yapı. 1902 yılında yapılan ve o dönemler Mantika Palas olarak bilinen bu yapı tarihte oldukça önemli olan yapılardan bir tanesi. Çünkü bu 1902 yapımı eski ve artık neredeyse hiç kullanılmayan ev, 19 Mayıs 1919’da Atatürk’ün Samsun’a ilk geldiğinde konakladığı yapı. O dönemlerde artık bu bina kullanılmadığı için Atatürk’ün kullanımına uygun olması amacıyla özel idare tarafından birkaç eşya getirilmiş ve Atatürk burada bir hafta kalarak çalışmalarını sürdürmüş ve Milli Mücadele’yi buradan başlatmış. Mantika Palas olarak bilinen bu yapının adı ise daha sonra Mıntıka Palas olarak değişmiş. Atatürk’ün buraya ikinci kere geldiği tarih olan 1924 tarihinde ise Mıntıka Palas’ın sahipleri binayı Atatürk’e hediye etmişler. Atatürk’ün Samsun’a gelişlerinde konaklamak amacıyla kullandığı bu evin alt katına Atatürk’ün emri ile kütüphane yapılmış.
Daha sonra 1968 tarihi itibariyle ise müze olarak halka açılmış. Hem bina hem de konum açısından oldukça önemli olan bu evi kesinlikle gezi listenize eklemenizi öneriyoruz.
Malatya Kanal Boyu’nda bulunan 19. yüzyıl yapımı olan bu ev eskiden Türk Ocağı’ymış. Daha sonra Halkevi olarak kullanılan bu evde Atatürk, 13 Şubat 1931 yılında ve 14 Kasım 1937 yılında olmak üzere 2 kez kalmış. Daha sonra 1981 yılında Anıtlar ve Eski Eserler Genel Müdürlüğü’nce tescillenmiş ve Atatürk Evi olarak düzenlenmiş.
Malatya Atatürk Evi’ni gezerken giriş bölümünün sağında bulunan ilk odada Atatürk’ün Halkevi’ni ziyaret ettiği sırada kullandığı koltuk, masa ve işlemeli bir sehpa bulunuyor. Girişin solunda kalan diğer odada ise Atatürk’ün kitaplarının sergilendiği bir alan oluşturulmuş.
19. yüzyılda yapılan bu tipik Osmanlı/Türk evi kereste tüccarı Tevfik Azakoğlu’na aitmiş. Atatürk bu evde 19 Şubat 1935 tarihinde kalmıştır. Atatürk’ün burada konaklamasından bir süre sonra Azakoğlu bahçe içinde bulunan bu üç katlı geleneksel evi Kültür Bakanlığı’na hibe etmiştir. 1987 yılında restore edilen bina daha sonra müze olarak halka açılmıştır.
Alanya’da gezebileceğiniz bu Atatürk Evi’nin içerisinde Atatürk’ün kişisel eşyaları, fotoğraflar, Atatürk’ün Alanya halkına yazmış olduğu bir telgraf ve diğer tarihi belgeler bulunuyor.
1875-1880 yılları arasında halı tüccarı Takfor tarafından Levanten neoklasik cephe tarzında Osmanlı evi plan tipi ile yaptırılan bu ev İzmir 1. Kordon (Atatürk Caddesi) üzerinde bulunuyor. Bu ev İzmir’in kurtuluşu olan 9 Eylül’ün ertesi günü Atatürk ve orduya karargah olarak tahsis edilmiştir. Atatürk bu binanın balkonundan halka hitaben bir konuşma yapmıştır. Daha sonra Atatürk, 1930-1934 yılları arasında İzmir’e her gelişinde bu evde kalmıştır.
1926 yılında İzmir Belediyesi tarafından hazineden satın alınarak Atatürk’e hediye edilen bu bodrum ve çatı katı dahil olmak üzere 4 katlı olarak tasarlanmış bir yapıdır. 1941 tarihinden itibaren İzmir Belediyesi tarafından müze olarak halka açılmıştır. 1978 yılında ise binanın mülkiyeti İzmir Arkeoloji Müzesi’ne verilmiştir. Mülkiyetinin İzmir Arkeoloji Müzesi’ne verilmesi ile müzenin adı Atatürk ve Etnografya Müzesi olmuştur. Fakat hala Atatürk Evi olarak ziyaret edilmektedir. Müzenin içerisinde Atatürk’ün kullandığı odaları gezebilirsiniz.
Tarihte oldukça önemli olan mekanlardan biri de burası. Hem Atatürk’ün sağlıklı günlerinde çalıştığı yer olan hem de 10 Kasım 1938 yılında hayata gözlerini yumduğu yer olan Dolmabahçe Sarayı, herkesin gezmesi ve görmesi gereken bir yer.
İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda Atatürk’ün çalışma odası, yatak odası, pek çok değerli eşyası, halı, levha, vazo, avize ve tablo gibi sanat eserleri sergileniyor.
Ankara Anıtkabir, Atatürk’ü anmak ve ziyaret etmek için en anlamlı yerlerden bir tanesi. Atatürk’ün kabrinin bulunduğu bu yapı 21 Haziran 1960 yılında ziyarete açıldı. Anıtkabir’de Atatürk’ün kabrinin yanı sıra Atatürk’ün kullandığı eşyaları, kitapları, giysileri ve dünyanın dört bir yanındaki önemli kişilerden ona gelen hediyeleri sergileniyor. Anıtkabir’de Atatürk’ün kabrine ek olarak İsmet İnönü’nün kabri de bulunuyor.
Ek olarak Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından önemli olan herkesin Anıtkabir’de bir tablosunu ya da heykelini görmeniz, Cumhuriyeti’nin kuruluşu ve gelişimi ile ilgili tarihi belgeleri incelemeniz de mümkün. Anıtkabir’de ayrıca 2015 yılında bilim adamı Aziz Sancar’ın Kimya alanında aldığı Nobel Ödülü de sergileniyor.
1892 yılında Bağdat Demiryolu inşası sırasında yapılan Direksiyon Binası Atatürk ve arkadaşlarının buraya bir süreliğine yerleşmesi sonucunda tarihi açıdan büyük önem kazanmıştır. Atatürk’ün söylediği “Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir” sözü bu bina da söylenmiştir. Bunun yanında bu binada 21 Ekim 1921 tarihinde TBMM’nin kurulması kararı alınmış, yine aynı tarihte Fransa ile Ankara Anlaşması imzalanmış, Atatürk’e suikast yapmak isteyen Çerkez Ethem bu binayı basmış ve İngiliz casus Mustafa Sagir bu binada yakalanmıştır. Bunun gibi daha pek çok önemli olaya şahitlik etmiş olan iki katlı bina uzun yıllardır Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde müze olarak halka açıktır.
19. yüzyıldan itibaren Anadolu’ya sürekli olarak göçler yaşanıyordu. 1912 yılı en büyüğü olmakla birlikte bu yıllardan itibaren Yunanistan’dan pek çok Müslüman Anadolu topraklarına göç etti. Atatürk’ün ailesi ise 1912’de göç eden aileler arasındaydı. Göç durumunu çok yakından yaşamış biri olarak Atatürk, 1935 yılında Tekirdağ’da örnek bir köy projesi başlattı. Çorlu, Muratlı ilçesinde bulunan projeyi çok yakından takip etti ve gözlemledi. Buraya gelen ve burada yaşayan göçmenlerle konuştu ve onların fikirlerini, ihtiyaçlarını dinledi.
Bu proje sırasında ise kendisi de tek katlı bir ev olan Mesut Usta’nın göçmen evinde konakladı. Daha sonra Atatürk’ün kaldığı bu ev Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kamulaştırıldı. 2007 yılında ise halka açılarak Atatürk Evi Müzesi yapıldı.
Atatürk’ün doğa ile baş başa kalıp dinlemek için yaptırdığı bu ev oldukça özel bir yerdir. Küçük bir yapı şeklinde yapılan bu ev Söğütözü’nde bulunuyor. Atatürk her ne kadar bu evin yapılmasını istese de önce bazı şartlar koymuş. Öncelikle evin yapımı için ağaçlar kesilmemiş. Sadece yerleri değiştirilmiş. Atatürk ise bunu çok yakından takip etmiş, ağaçların yerleri değiştirilirken kendisi de işgücüne dahil olmuş. Sonra ise ev yapılmadan önce Atatürk yeri değiştirilen ağaçların yeni yerlerinde sağlam bir şekilde tutunduklarını görmek istemiş. Bu süreçler sorunsuz ilerlemesinin sonucunda ise bu mütevazı ev yapılmış.
Atatürk buraya gelerek, burada yemek yer ve ot minderli sedirde uzanarak dinlenir ve uyurmuş. Daha sonra Tarım ve Orman Bakanlığı İşletmeler Müdürlüğü’nce bu ev bir Atatürk Evi Müzesi haline getirilmiş ve halkın ziyaretine açılmış.
Cumhuriyetimizin 100. yılını kutlamak ve o dönemleri anlayarak Atamızı yad etmek için güzel bir zaman olan 29 Ekim’de siz de bu Atatürk Evi Müzeleri’nden bir ya da birkaçını gezebilirsiniz.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramımız ve Cumhuriyetimizin 100. yılı kutlu olsun.