Gelibolu Gezilecek Yerler: Tarih ve Doğanın Kesiştiği 20 Rota
Gelibolu neyi ile meşhur?
Tarihi açıdan büyük önem taşıyan rotaları ve etkileyici müzelerinin yanı sıra Gelibolu; peynir helvası, lakerda, sardalya kebabı ve tuzlu balık gibi lezzetleri ile de meşhur.
Gelibolu yürüyerek gezilir mi?
Gelibolu’da her yeri yürüyerek gezmek mümkün değil. Bölgede gezebileceğiniz önemli yerlerin hepsini keşfetmek için aracınızın olması gerekiyor.
Gelibolu neden önemli?
Bulunduğu bölgenin öneminden dolayı tarih boyunca önemli bir yere sahip olmuş olan Gelibolu, Çanakkale Savaşları’nın en kritik olaylarının yaşandığı yer olması açısından da hem türkiye hem de dünya tarihi açısından oldukça önemlidir.
Çanakkale’de bulunan bir yarımada olan Gelibolu, tarihi açıdan oldukça önemli bir yere sahip. Tarih boyunca coğrafi konumundan dolayı hep önemli bir noktada duran Gelibolu, Çanakkale Savaşları sırasında topraklarında yaşanan önemli ve belirleyici olaylardan dolayı tarihteki yerini daha da sağlamlaştırdı.
Günümüzde de sıklıkla ziyaret edilen Gelibolu, özellikle tarihi geziler için tercih ediliyor olsa da oldukça güzel sahil, koy ve doğal güzelliklere de ev sahipliği yapıyor. Günübirlik gezilere oldukça uygun bir rota olan Gelibolu’da isterseniz birkaç gün konaklayabilir ve Gelibolu koy ve sahilinin tadını çıkarabilirsiniz. Gelibolu seyahatiniz sırasında gezebileceğiniz rotaları sizler için bir araya getirdik.
İçindekiler
BM Milli Parklar ve Koruma Alanları arasında bulunan Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Gelibolu’nun tarihi açıdan önemli yerleri arasında bulunuyor. Bölgenin en çok ziyaret edilen yerlerinin başında gelen Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, 33 bin hektarlık bir alana sahip. Deniz ve kara muharebe alanlarını da içine alan Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nda 60 bin Türk askerinin mezarı bulunuyor.
1973 senesinde resmi olarak açılan bu milli park, aynı zamanda doğal güzelliklere de ev sahipliği yapıyor. Gelibolu’nun manevi açıdan en önemli yerlerinden biri olan Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı haftanın her günü saat 08.30 ile 17.30 arasında ücretsiz bir şekilde ziyaret edebilirsiniz.
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı konumu
Çanakkale Muharebelerinin hem kronolojik hem de tematik anlatıldığı Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi , savaş dönemini oldukça ayrıntılı bir şekilde gözler önüne seriyor. Gelibolu seyahatinizin ilk rotaları arasında bulunmasını önerdiğimiz bu müze size daha sonra gezeceğiniz yerler hakkında da bilgi edinme fırsatı da sunuyor.
Şehitlik algısının ve savaşın zorluğunu vurgulamak için bina tamamen toprağın altında bırakılmış. İki kattan oluşan müze, gerek görsel gerek işitsel unsurlar kullanarak dönemi en iyi şekilde yansıtıyor. Tüylerinizi diken diken edecek bu müze kesinlikle Gelibolu rotalarınız arasında olmalı.
Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi konumu
Dehan’ın notu: Anzak Koyu yakınlarında yer alan Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi’nde savaş döneminde kullanılmış olan gerçek silah, savaş objeleri, üniforma ve teçhizatlarını görebilirsiniz.
Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi’ni gezdikten sonra buraya yakın konumda bulunan Anzak Koyu’nu gezmeye gidebilirsiniz. Gelibolu’nun en önemli noktalarından biri olan Anzak Koyu, ismini Çanakkale Savaşları zamanında bu koyun Anzaklar tarafından işgal edilmesi ve burada ciddi çatışmaların yaşanmasından alıyor.
Anzak Koyu, Avustralyalılar için de oldukça önemli. Bu nedenle de bu koy yıl boyunca Yeni Zelanda ve Avustralya’dan ziyaretçileri ağırlıyor. Ayrıca bu koyda Arıburnu adı verilen tepelerle çevrili bir plajda bulunuyor. Bu plaj Gelibolu’nun diğer plajlarına kıyasla oldukça sakin.
Dehan’ın notu: Anzak Koyu plajı oldukça sakin olsa da denizinin aniden derinleştiğini unutmayın. Yüzmeyi iyi bilmeyenlerin ve çocukların burada yüzmesi güvenli olmayabilir.
Arıburnu Şehitliği, savaş sırasında gözlemcilerin yoğunlukta olduğu alana yapılmıştır. Anzak Koyu’nda bulunan ve ana sahil yolundan ulaşılabilen bu şehitlik 1.270 m²lik bir alana sahip.
Denize doğru hafif eğimli yamaçlarla çevrili olan Arıburnu Şehitliği ve Anıtı, Avustralya’dan 151, Yeni Zelanda’dan 35, Birleşik Krallıktan 27, Hindistan’dan 3, Malta’dan 1, birlikleri belirlenmemiş 37 askerin mezarı ile 5 tane de özel anıtı içeriyor. Anzak Koyu’nu ziyaret ederken buraya da uğrayabilirsiniz.
Hem Arıburnu hem de Anafartalar bölgesine hakim olan ve Çanakkale Savaşları’nın en önemli noktalarının arasında bulunan Conkbayırı, Gelibolu’da kesinlikle ziyaret edilmesi gereken yerler arasında bulunuyor. 258 metre yüksekliğindeki Conkbayırı bölgeye oldukça hakim. Ayrıca buraya çıktığınızda harika bir manzaraya şahitlik edebilirsiniz.
Atatürk’ün saatinin parçalandığı yer olarak da bilinen Conkbayırı, günümüzde bronz bir Atatürk heykeline de ev sahipliği yapıyor. Buna ek olarak Üsteğmen Nazif Çakmak Anıtı da Conkbayırı’nda bulunan önemli bir nokta.
Kabatepe – Conkbayırı yolu kenarında bulunan 57. Alay Şehitliği 1992 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından inşa edilmiş bir şehitlik. Tarih olarak bölgenin en yeni inşa edilmiş olan şehitliklerinden biri olan 57. Alay Şehitliği, sembolik olarak inşa edilmiş bir alan. Gerçek şehitlik Bomba Sırtı’nın güney ucunda, Çataldere Vadisi’nin içinde konumlanıyor.
Şadırvan, açık namazgâh, ana mezarlık ve anıttan oluşan 57. Alay Şehitliği’nin girişinde ise Türkiye’nin en yaşlı gazisi Hüseyin Kaçmaz’ın torunun elini tuttuğu bronzdan yapılmış bir heykeli bulunuyor.
1915 senesinde yapılan Çanakkale Savaşı’nı tüm detayları ile gözler önüne seren müzede savaş döneminde cephede kurulan hastaneleri, siperi, ameliyathaneyi, çayhaneyi, ambarı ve kayıt merkezini detaylı bir şekilde görebilmenize olanak tanıyor. Alanda gezerken yapılan seslendirmeler ise ziyaretçileri derinden etkileyerek adete o dönemlerden kesitler yaşatıyor.
Ayrıca Çanakkale Alçıtepe 1915 Siper ve Hilal-i Ahmer Hastanesi Canlandırma Alanları’da savaş suçu kabul edilen bir olay olan tedavilerin yapldığı yerin bombalandığı bir sahneye de tanıklık edebiliyorsunuz.
Hilal-i Ahmer Çanakkale Şehitlik Hastane Müzesi konumu
Dehan’ın notu: Çanakkale Alçıtepe 1915 Siper ve Hilal-i Ahmer Hastanesi Canlandırma Alanları, özellikle tatil günleri ve hafta sonu kalabalık olabiliyor. Bu yüzden gezerken sıra beklemek zorunda kalabilirsiniz.
Adını Anzak Savaşı sırasında ayakta kalmayı başaran tek bir ağaçtan alan bu anıt Avustralyalılar için savaşın sembollerinden biri haline gelmiştir. Hem ağaç hem de anıt Avustralya ve Yeni Zelanda Anma Günü (ANZAC Day) dahil olmak üzere her yıl birçok anma törenine de ev sahipliği yapıyor.
Yalnız Çam (Lone Pine) Anıtı’nda, çoğunun kimliği belirlenmemiş 1.167 askerin mezarı bulunuyor. 6.103 askerin anısına yapılmış olan Yalnız Çam (Lone Pine) Anıtı yıl boyunca ziyarete açık. Bu alanı ücretsiz bir şekilde ziyaret edebilirsiniz.
Yalnız Çam (Lone Pine) Anıtı konumu
Ağustos 1915’te yaşanan yoğun çatışmada hayatını kaybeden Yeni Zelandalı askerleri anmak amacıyla yapılmış olan Conkbayırı Yeni Zelanda Anıtı, hem Türkiye’de hem de Yeni Zelanda’da oldukça büyük bir öneme sahip.
Conkbayırı Yeni Zelanda Anıtı, Lone Pine Anıt’ı gibi çan kulesi şeklinde ve kesme taştan çok köşeli olarak tasarlanmış. Ağustos 1915’in anısına yarımadadaki en büyük Yeni Zelanda Anıtı olma özelliğini taşıyan anıtı haftanın her günü görebilirsiniz. Açık bir alanda bulunan bu anıtı ziyaret etmek ücretsiz.
Conkbayırı Yeni Zelanda Anıtı konumu
41,7 metre yüksekliğinde olan Çanakkale Şehitler Anıtı, Gelibolu Yarımadası’nda, Morto Koyu üzerinde yer alıyor. Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybeden Türk askerlerinin anısına inşa edilmiş olan bu anıt dört ayak üzerinde yükselen bir zafer takı şeklinde tasarlanmış. Türk milletinin bu savaşta gösterdiği kahramanlıkları simgeleyen Çanakkale Şehitler Anıtı’nın tepesinde Türk bayrağı bulunuyor ve altında Mehmetçik’in isimlerinin yazılı olduğu şehitlikler de yer alıyor.
1954 yılında inşaatına başlanan ve 1960 yılında tamamlanan Çanakkale Şehitler Anıtı Gelibolu’da görmenizi önerdiğimiz yerler arasında bulunuyor.
Çanakkale Şehitler Anıtı konumu
Gelibolu’da bulunan ve Çanakkale Savaşı’nın zorluklarını ve kahramanlıklarını yakından görme ve anlama fırsatı sunan bu müze bölgenin en çok ziyaret edilen yerleri arasında bulunuyor. Gelibolu Savaş Müzesi’nde askerlerin kullandığı eşyalar, yazışmalar, üniformalar, mermi ve bomba parçaları, top ve tüfek gibi savaş malzemeleri yer alıyor. Bu eşyalara ve yazışmalara bu kadar yakından bakabilmek sizi adeta o dönemlere doğru bir yolculuğa çıkarıyor.
Her yaştan insanın en az bir kere gezmesi gereken bu önemli müze haftanın her günü sabah 9:00 ile akşam 18:00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor.
Dehan’ın notu: Müzeyi detaylı bir şekilde gezebilmeniz için buraya 1 saat ayırmanızı tavsiye ediyoruz. Ayrıca Gelibolu Savaş Müzesi’ni gezdikten sonra yakınlarda bulunan kafelerden birinde gezinie ufak bir mola verebilirsiniz.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Rumeli’deki ilk fethettiği kale olan Çimpe Kalesi, Gelibolu’da gezmenizi önerdiğimiz yerler arasında bulunuyor. 1352 yılında Osmanlılar tarafından fethedilen bu kale aynı zamanda Osmanlıların Avrupa’daki ilk yerleşim noktası olarak da biliniyor.
Günümüze gelene kadar oldukça harap olmuş bu kale şu an tam olarak bir kaleye benzemiyor. Üst kısmı neredeyse tamamen yok olmuş olan kalenin bazı noktaları koruma altına alındığı için kalenin tamamını gezemiyorsunuz
Bunun yanı sıra Çimpe Kalesi’ni ziyaret ederseniz harika bir manzara ile de karşılaşmanız mümkün. Burada güzel fotoğraflar çekebilirsiniz. Kale genel olarak haftanın her günü ziyarete açık. Ek olarak kaleyi gezmek için herhangi bir ücret ödemenize gerek yok.
Gelibolu Mevlevihanesi, Gelibolu’daki Osmanlı eserlerinden biridir. 1621 yılında inşa edilen bu mevlevihane, Mevlevilik tarikatının önemli merkezlerinden biri olarak tarihte yer edinmiş olsa da Gelibolu Mevlevihanesi, zamanla bir kültür ve sanat merkezi haline gelmiş, aynı zamanda manevi bir eğitim yeri olarak da kullanılmış.
Günümüzde restore edilerek ziyaret açılan Gelibolu Mevlevihanesi, Gelibolu’da tarih meraklılarının ziyaret edebileceği yerler arasında bulunuyor. Haftanın her günü ziyaret edebileceğiniz Gelibolu Mevlevihanesi, sabah 09:00’dan akşam 17:00’ye kadar açık.
Ünlü Türk denizci ve kartograf Piri Reis’in başarıları adına açılmış olan bu müze özellikle denize ve denizciliğe dair bir ilginiz varsa dikkatinizi çekebilir. Tarihin eski sayfalarına da güzel bir şekilde ışık tutan bu müze de keyifli vakit geçirebilirsiniz.
Gelibolu Kalesi içinde yer alan müzede; Piri Reis’in haritaları, tabloları, büstleri ve diğer denizcilik eserlerini sergileniyor. Ayrıca müzede gezerken Piri Reis ve hayatı hakkında da detaylı bilgiler edinme şansı bulabiliyorsunuz. Haftanın her günü ziyaret edebileceğiniz Piri Reis Müzesi, sabah 09:00’dan akşam 17:00’ye kadar açık.
İngiliz askerlerinin Çanakkale Savaşı sırasında çıkarma yaptığı bölge olarak meşhur olan Morto Koyu, hem tarihi önemi hem de doğal güzelliği ile adeta büyüleyici. Şehitler Abidesi’ne oldukça yakın bir konumda bulunduğu için isterseniz bu iki yeri ard arda gezebilirsiniz.
Adını, Çanakkale Savaşı’ndan sonra alan Morto Koyu bu ismi koyda ölen Fransız askerlerinin ardından Fransızların buraya bu adı takması ile almıştır. Latincede “ölüm” anlamına gelen Morto adı, o dönemde burada ölen askerleri düşünce oldukça anlamlı.
Günümüzde oldukça sakin ve huzurlu olan bu koyu Gelibolu seyahatiniz sırasında gezebilirsiniz.
Dehan’ın notu: Burada kısa bir mola verdikten sonra koya yakın bir konumda bulunan Seddülbahir Köyü’nde kısa bir yürüyüş yaparak yerel lezzetleri tadabilirsiniz.
Gelibolu’nun simgelerinden biri haline gelmiş olan Gelibolu Deniz Feneri, İlçenin merkez bölgesinde yer alıyor. Deniz fenerinin yapım tarihinin 1856 olduğu düşünülüyor. Oldukça eski bir dönemde inşa edilmiş olsa da günümüzde hala sağlam bir şekilde görevini yapmaya devam ediyor.
Denizden 35 metre yükseklikte konumlanmış olan Gelibolu Deniz Feneri’nin kule kısmı ise 9 metre uzunluğunda. Gelibolu Deniz Feneri’ni ziyaret ederek boğazın hareketli trafiğini gözlemleyebilir ve huzur veren manzarasını izleyebilirsiniz. Ayrıca burası hem yabancı hem de yerli turistler tarafından sıklıkla ziyaret edildiği için deniz fenerine yakın konumda bulunan pek çok kafe ve restoran da bulmanız mümkün.
Her yeri tarih olan Gelibolu’da muhteşem ve sakin gözüken koyların hepsi zamanında oldukça şiddetli bir savaşa şahitlik etmiş. Bu koylardan biri olan Suvla Koyu’da her ne kadar günümüzde oldukça sakin ve huzurlu gözüksede bir zamanlar çıkarmanın yapıldığı noktalardan biriymiş.
Bu bölge, savaşın izlerini ve etkilerini hâlâ taşırken, aynı zamanda doğal güzellikleriyle de öne çıkıyor. Güzel doğası ve verdiği huzurlu his ile ziyaretçilerini memnun eden bu koy her zaman ücretsiz bir şekilde ziyarete açık. Gelibolu’nun tarihi yerlerine ek olarak doğası ile de öne çıkan bir noktasına gitmek isterseniz Suvla Koyu’nu ziyaret edebilirsiniz.
Dehan’ın notu: Gelibolu’yu arabayla geziyorsanız ve arabanızda ufak bir mola verip piknik yapmak için yeterli malzeme varsa Suvla Koyu bunun için biçilmiş kaftan olabilir. Ayrıca koyun çevresinde doğal yürüyüş alanları da bulunuyor.
Saros Körfezi’nde bulunan Kömür Limanı, özellikle dalgıçlık ile uğraşanların uğrak yeri olarak öne çıkıyor. Su birkaç metre sonra aniden derinleşse de özellikle suyun çok temiz olması ve dibinin rahatlıkla görülebiliyor olması Kömür Limanı’nı gezginlerin daha çok tercih etmesine sebep oluyor.
Despot Limanı yolunda bulunan Kömür Limanı’na giden yol biraz topraklı bir yol olduğu için aşırı hız yapmadan ve dikkatli bir şekilde gitmenizi öneriyoruz. Bunun yanında Gelibolu merkezine yaklaşık 21 km uzaklıkta bulunan ve çevresi güzel bir doğa ile çevril iolan bu limanı en azından bir görmenizi öneriyoruz.
Yaz tatili içi Gelibolu’yu tercih ettiyseniz ve özellikle İstanbul’dan Gelibolu’ya gidiyorsanız Fatma Kadın Plajı, kesinlikle uğramanız gerekiyor. Gelibolu’da bulunan diğer pek çok plaja kıyasla Fatma Kadın Plajı’nın denizinin sığ ve temiz olması hem ailelerin gidebileceği hem de herkesin keyif alabileceği bir plaj seçeneği sunuyor.
Yeme – içme alanlarının da bulunduğu Fatma Kadın Plajı, ziyaretçilerine keyifli bir tatil günü geçirme aynı zamanda da Gelibolu’nun temiz denizinde serinleme fırsatı sunuyor. Haftanın her günü ziyaret edilebilen plajın hafta sonları ve resmi tatil günlerinde normalden daha kalabalık olma ihtimalini de söyleyelim.
Çok şirin ve küçük bir Gelibolu köyü olan Bigalı Köyü, Gelibolu seyahatiniz sırasında kesinlikle görmeniz gereken yerler arasında bulunuyor. Tarihi açıdan da oldukça önemli olan bu köyde Atatürk’ün savaş sırasında kısa bir süre konakladığı ev de bulunuyor. Bu ev Atatürk Evi olarak ziyarete açık. Evin içinde o dönemlerde yazılan mektuplar ve haritaların yanı sıra çeşitli görüntüler ve Atatürk’ün o dönemlerde giydiği giysiler bulunuyor. 2 katlı bu küçük ev köyde kesinlikle gezmenizi önerdiğimiz bir nokta.
Gelibolu gezinizi bitirmeden hemen önce bu güzel köye uğrayabilir ufak bir yemek ya da çay molası verdikten sonra Atatürk Evi’ni ve köyün sokaklarını gezerek dönüş yoluna geçebilirsiniz.