Mezopotamya’nın bereketli toprakları üzerine kurulu 9000 yıllık bir tarihe tanıklık eden Diyarbakır aynı zamanda buğdayın insan eliyle tarımının yapıldığı ilk yer. Böyle önemli ve köklü bir geçmişe sahip Diyarbakır’ın tarihi zenginliğine yaraşır çeşitlilikte enfes bir mutfağı var.
Etin ve baharatların başrolde olduğu Diyarbakır mutfağının meşhur lezzetlerinin pek çoğuna aşina olabilirsiniz ancak bu lezzetleri yerinde yemenin tadı bambaşka.
O yüzden önce Diyarbakır mutfağının yöresel lezzetlerini yazdığımız yazımıza bir göz atın sonra da Diyarbakır’a bilet bakmaya başlayın derim.
İçindekiler
Yoğurtlu çorba denildiğinde sizin için de akan sular duruyorsa Diyarbakır’ın buğdaylı nohutlu lebeni çorbasına asla hayır diyemeceksiniz.
Genellikle yaz aylarında soğuk olarak tüketilen lebeni çorbası sarımsaklı yoğurtla hazırlandığında daha da bir güzel oluyor, aklınızda bulunsun.
Diyarbakır mutlaklarında en sık pişirlen çorbalardan biri de bol bakliyatlı tahıllı hedik çorbası. Nohutlu, buğdaylı, unlu hedik bence tam bir kış çorbası.
Siz de soğuk kış günlerinde içinizi ısıtacak bir kase çorba ile yemeğe başlamayı sevenlerdenseniz Diyarbakır’a gittiğinizde hedik çorbasını asla es geçmeyin derim.
Diyarbakırlıların kahvaltıda en sık tükettiği hamur işleri arasında ilk sıralarda yer alıyor mahlepli Diyarbakır çöreği.
Mahlepli çöreği bir kere yediniz mi bağımlısı olabilirsiniz demedi demeyin.
Diyarbakır’a giderseniz güne bir bardak taze demlenmiş çay ve mahlepli çörek ile başlamadan dönmeyin.
Hatta emin olun bu çöreği o kadar seveceksiniz dönerken birkaç tane de yanınıza alacaksınız, benden söylemesi.
Diyarbakır denilince akıllara ilk gelen yemeklerden biri de meftune.
Özel baharatlarla harmanlanan lokum gibi bir et yemeği olan meftune yanında bol tereyağlı pirinç pilavı ile sofralarda lezzet fırtınası estiriyor.
Sumaktan aldığı hafif ekşi tat ile damaklarda unutulmaz bir tat bırakan meftuneden tatmadan Diyarbakır’dan ayrılmayın derim.
Yöresel Diyarbakır mutfağının en karşı konulmaz lezzetlerinden biri de adı ile merak uyandıran pıçık.
Bulgur ve ev yoğurdu ile hazırlanan pıçık yemeğini üzerine tereyağlı salçalı bir sos gezdirilerek servis ediliyor.
Pıçık yemeğinin bulgur köftesi ayrı salçalı yoğurtlu sosu ayrı güzel. Yok böyle bir lezzet.
Bir de küçük bilgi verecek olursam pıçık yemeğini şehirdeki pek çok esnaf lokantasında bulabilirsiniz.
Adına aldanıp Adana’nın sıkması gibi bir şey beklemeyin. Diyarbakır usulü sıkma bir nevi sulu köfte.
Yağsız kıyma ile hazırlanan bol naneli köfte sıkma, nar suyu ile pişiriliyor. Tereyağlı ve salçalı sos ile lezzetine lezzet katan Diyarbakır usulü sıkma genellikle yanında sosuyla birlikte servis ediliyor.
Siz de yoğurtlu lezzetleri seviyorsanız sıkma Diyarbakır’da tadılacaklar listenizde mutlaka olsun.
Güneydoğu Anadolu mutfaklarında en sık kullanılan sebzelerden biri patlıcan. Kebabı ayrı, mezesi ayrı güzel ama bir de Diyarbakır usulü dizmesi var tadı tam anlatılmaz yaşanır türden.
Patlıcanların daire şeklinde dizilerek hazırlandığı özel soslu, baharatlı kıymalı dizmenin suyuna ekmek banmaya doyamayacaksınız.
Yolunuz Diyarbakır’a düşerse bir bardak yayık ayranı ve tereyağlı pirinç pilavı eşliğinde patlıcan dizme yemeden dönmeyin.
Geleneksel Diyarbakır mutfağının en sebzeli yemeklerinden biri tırşık.
Yöre mutfağının içinde et olmadan yapılan ender yemeklerinden bir olan tırşık genellikle yeşil biber, domates, kabak ve tabi ki bol soğan ile hazırlanıyor.
Tırşık genellikle evlerde pişirilen bir yemek olsa da şehir merkezindeki esnaf lokantalarında bulabilirsiniz. Denk gelirseniz mutlaka tadın derim.
Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde pek çok yörede yapılıyor olsa da Diyarbakır usulü içli köftenin gönüllerdeki yeri bir başka.
Ağızda dağılan kıyır kıyır hamuru, nefis iç harcı ile parmak ısırtan Diyarbakır usulü içli köfteyi yemelere doyamayacaksınız, demedi demeyin.
Diyarbakır mutfaklarında en sık pişirilen yemeklerden biri de kavurmalı dolma. Klasik usül biber, patlıcan, domates ve kabağa doldurularak hazırlanan kavurmalı dolmanın lezzet sırrı iç harcında saklı. Diyarbakır usulü kavurmalı dolmanın iç harcı bol sumaklı hazırlanıyor.
Pirinçli, kavurmalı ve salçalı iç harcı ile gönüllerde taht kuran kavurmalı Diyarbakır dolmasından tatmak isterseniz size en yakın esnaf lokantasının yolunu tutun derim.
Pek çok yörede yapılıyor olsa da Diyarbakır usulü kaburga dolmasının tadı bence bir başka.
Yapımı oldukça zahmetli olan kaburga dolması Diyarbakır mutfaklarında özel günlerin en aranan lezzetlerinden biri.
Kaburga dolmasının ağızda dağılan lokum gibi eti ayrı kaşıktan tane tane süzülen pirinci ayrı lezzetli.
Güneydoğu Anadolu Mutfağı’nın en sevilen lezzetlerinden biri de Diyarbakır’ın nardanaşı.
Meyve ile etin buluştuğu yöresel yemeklerden biri olan nardan aşı nohutlu, salçalı, köfteli ve narlı nefis bir lezzet.
Hafif ekşili yemekleri seviyorsanız nardanaşının suyunu kaşık kaşık içmek isteyebilirsiniz, benden söylemesi.
Diyarbakır’ın bir diğer meyveli et yemeği de ayvalı kavurma. Diyarbakır’daki pek çok restoranda bulabileceğiniz ayvalı kavurma genellikle kuzu eti ile hazırlanıyor.
Kuzu etinin baskın tadının ayvanın mayhoşluğuyla kırıldığı bu nefis yemeğin tadı damaklarınızdan uzun süre silinmeyebilir.
Sakatasız bir Güneydoğu Mutfağı düşünmek neredeyse imkansız.
Görüntüsü itibari ile çok iştah açısı durmasa bir kere denediz mi asla vazgeçeyemeyeceğiniz bir lezzet bence mumbar dolması.
Diyarbakır’a giderseniz Güneydoğu Anadolu usulü mumbar dolmasına bir şans verin derim.
Diyarbakırlılar için en lezzetli kahvaltıların olmazsa olmazı olan ciğer kebabı yöre mutfağının öne çıkan lezzetlerinden biri.
Diyarbakır usulü ciğer kebabı genellikle kuzu eti ile hazırlanıyor ve odun ateşinde pişiriliyor.
Şişler halinde servis edilen Diyarbakır usulü ciğer kebabını sumaklı soğanla birlikte lavaşa sarıp yemenizi öneririm. Yok böyle bir lezzet.
Sumaklı soğan, lokum gibi et, közlenmiş yeşil biber ve incecik yufkanın muhteşem buluşması diyebileceğim cartlak kebabı geleneksel Diyarbakır mutfağının en muhteşem lezzetleri arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Malzemelerine bakıldığında klasik kebaplardan pek bir farkı yok gibi duruyor. Ancak cartlak kebabının bu kadar özel olmasının sebebi harcının içine kuzu ciğeri, kuzu böbreği ve biraz da kuzu dalağı konuluyor olması.
Kebap usulü şişlere geçirilerek pişirilen cartlak kebabı tam damak çatlaran türden. Sakatat seviyorsanız asla es geçmeyin derim.
Hemen hemen her ilimizin kendine has bir pilav çeşidi var. Yöresel pilav çeşitleri ana malzemeleri bakımından benzerlik gösterse de sunumları ile fark yaratıyor.
Diyarbakır’ın etli sebzeli duvaklı pilavı da görüntüsü ile görsel bir şölen sunuyor desem abartmış olmam.
Diyarbakır’a giderseniz yanında bir bardak buz gibi bir yayık ayranı ile duvaklı pilav yemeden dönerseniz üzülürsünüz.
Diyarbakır denilince akıllara ilk gelen tatlı olsa gerek burma kadayıf. Dışı çıtır, içi ağızda dağılan bol malzemeli burma kadayıfını yazarken bile insanın canı çekiyor.
Üzeri tercihe göre kaymaklı ya da fıstıklı olarak hazırlanan burma kadayıfı tatmadan dönmemeniz gereken Diyarbakır lezzetlerinden biri.
Diyarbakır’ın Sur ilçesi ile özdeşleşen irmikli enfes bir lezzet sur tatlısı.
Kenger sakızı ile aromalandırılan irmikli sur tatlısının bir de keçi sütünden hazırlanan dondurma ile servis edilenine denk geldiniz mi değmesinler keyfinize, yok böyle bir lezzet.
Osmanlı Mutfağı’ndan günümüze gelen, Diyarbakır mutfağının en pratik ve en sevilen tatlılarından biri paluze.
Pekmez, ceviz ve üzüm ile hazırlanan paluze hem enerji veren hem de insanın içini ısıtan nefis bir tatlı. Yanında bir bardak çayla da efsane oluyor.
Diyarbakır’a giderseniz yemeklere nefis bir mayhoşluk katan sumak suyundan, uzun kış gecelerinde çitlemelik karpuz çekirdeğinden, örgü peynirinden almadan dönmeyin derim.