Avatar, 2009 yılında vizyona giren Amerikan yapımı özel bir bilimkurgu filmidir. Filmin yapımının dört yıl sürdüğü düşünülürse, ne kadar da zahmetli bir prodüksiyon olduğu anlaşılacaktır.
Aslında yönetmen James Cameron, 1990 yılından beri böyle bir fikre sahipti ancak o zamanlar için istenilen görsel teknolojinin olmadığını, olanın da yetersiz olduğunu düşünen Cameron, daha sonra Yüzüklerin Efendisi’ndeki grafik ve görsel olanakları görünce, bu işe başlamaya ikna olmuştur.
Avatar, tüm dünya için kült sayılacak bir filmdir. Filmi özel kılan hususlardan biri de yönetmen koltuğunda oturan James Cameron’dur. O güne kadar Titanik, Terminatör ve Yaratık gibi efsanevi filmlere imza atan deneyimli yönetmen, aklındaki proje için yeniden sahaya çıkacaktı. Film, tam tarih olarak 18 Aralık 2009 tarihinde vizyona girdi ve şu an itibariyle, tüm zamanların en çok hasılat yapan filmi olma özelliğini üzerinde taşıyor.
Ünlü yönetmenin aslında 1999 yılında Avatar’ı çekmek ve piyasaya sürmek gibi bir niyeti vardı ancak filmin maliyeti oldukça yüksek olduğu için hiçbir stüdyo buna yanaşmadı, bu yüzden filmin çıkışı bayağı bir beklemek zorunda kaldı.
O günden bugüne kadar süren Avatar efsanesi, şimdi seri filmlerle geliyor. En son Avatar 2, 16 Aralık 2022’de gösterime girdi ve hatta Avatar 3, Avatar 4, Avatar 5 de sırasını bekliyor. Bu filmlerden Avatar 3’ünde ana çekimlerinin tamamlandığı biliniyor. 2024 yılında vizyona girmesi beklenen Avatar 3’ün de yolunu gözleyen çok kişi var.
Avatar filminin hikâyesi 22. yüzyılda geçmektedir. Karşımıza yarı felçli bir savaş gazisi olarak çıkan Jake Sully, tamamen kendi dünyalarında ve doğalarında yaşayan özel Na’vi halkının arasına gönderilir.
Na’vi halkı, Pandora adı verilen ve yok olmak üzere olan bir gezegende yaşamaktadır. Askeri bir şirketin bu gezegenin kaynaklarını ve kendini ele geçirmek için devreye soktuğu bir program vardır ve adı AVATAR’dır. Bu program sayesinde insanlar yarı Na’vi yarı insan formuna sokularak Pandora gezegenine gönderilmektedir.
Projede yer alan isimlerden biri de Dr. Grace Augustine’e hayat veren Sigourney Weaver ‘dir. Jake Sully de bu kişilerden biridir, yarı felçli olduğu için Pandora gezegenine geçtiğinde bedenini yeniden kullanabilir ve bir anda kendini Na’vi halkını savunurken bulur. Tabi bunda Prenses Neytiri’nin de payı büyüktür.
Avatar, devam filmleri ile gelmeye devam ediyor. En son Avatar 2 filmi yayınlandı, şimdi birçok kişi sıradaki filmleri bekliyor.
Ancak Avatar filmlerine dair en önemli merak konularından biri de filmin nerede çekildiğidir. Özellikle üç boyutlu filmlerin en çok merak edilen özelliği budur.
Avatar filminin çekimlerinin Nisan 2007’de Yeni Zelanda’da başladığını biliyoruz. James Cameron, filmini bilgisayarda üretilen karakterlerin gerçek ortamlarda kullanıldığı melez bir yapım olarak görüyor.
Avatar’ın temel çekimlerinin Los Angeles, Wellington ve Yeni Zelanda’da 2007 yılında başladığı biliniyor.
3 boyutlu film teknolojisinin kültlerinden biri olan Avatar için Cameron, %60 bilgisayar unsurlarından söz ederken, %40’da canlı unsurları kabul ediyor. Yapımın bu anlamda melez bir yapım olduğu söylenebilir.
Filmin en etkileyici unsurlarından biri de canlı aksiyon kayıtlarının Stone Street Studios’ta bir aylık sürede tamamlanmış olması sayılabilir.
Avatar’ın film gerçekliğinin Pandora ismi verilen hayali bir gezegende geçtiği biliniyor. James Cameron bu üç boyutlu film için, %40 gerçekliktir diyor ve filmin gerçek sahnelerinin ise Hawaii’de çekildiğini görüyoruz.
Aslında filmin tüm mekân ilhamını da Çin’de yer alan Zhangjiajie Ulusal Orman Parkı’ndan aldığı biliniyor. Bugün itibariyle bu parkın çok sayıda turisti ağırladığı da görülüyor, ayrıca park UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır.
James Cameron’un aslında Avatar filmi için zihni bir hazırlık yaptığı da söylenebilir. Ünlü yönetmen 1994 yılında Avatar filmi için neredeyse 80 sayfalık bir yazı kaleme alıyor. Bu yazıda çeşitli bilim kurgu ve macera romanlarından etkilendiğini belirtiyor.
Aslında filmi Titanik’ten hemen sonra çekmeyi planlayan Cameron, bütçe gerçeğiyle karşılaşınca, Avatar çekimleri bir müddet daha beklemek zorunda kalmış. James Cameron’un tam olarak istediği şeyi çekebileceğini düşündüğü görsel teknolojinin de olmayışı, bu fikri biraz daha ertelemesine sebep olmuştur.
Filmde bizim “Hallelujah Dağları” olarak bildiğimiz uçan dağlar için Çin’de yer alan kireçtaşı oluşumlarından esinlenilmiş. Çin’de Sarı Dağ olarak bilinen Huangshan’dan da ayrıca ilham alınmıştır.
Film, dijital üç boyutlu bir füzyon kameranın farklı türüyle çekiliyor. Bu arada filmin %40 canlı %60 ise bilgisayar üretimi unsurlardan oluştuğunu unutmayalım ayrıca filmde geleneksel minyatürler de yer alıyor.
Filmde oyuncuların yüz hareketlerini yakalamak için, oyuncuların yüzlerinin önüne denk gelen kameralarla tüm hareketler toplanıp bilgisayara aktarılıyor. Oyuncuların kafalarındaki bu kameralar ve yüzlerine yerleştirilen noktalar, sensörler yardımıyla yüz ifadelerini yakalıyor hatta bu süreç o kadar hassasmış ki, Neytiri’yi tamamlamak neredeyse bir sene sürmüş.
Canlı aksiyonla etkileşim yapılabilen çekimleri almak için ise 3 boyutlu füzyon kamerası ve sanal kamera sistemlerini birleştiren yeni bir teknik kullanılmış. Bu kamera sistemine de “simulcam” adı veriliyordu.
Üç boyutlu filmlerin en merak edilen konularından biri de çekimlerin nerede yapıldığı olmaktadır. Avatar için bakıldığında belli bir oranda gerçeklikten bahsedebiliriz. Filmin yönetmeni bu oranı %40’a %60 olarak açıklıyor, yani Avatar 1 ve Avatar 2 sadece %40 gerçeklikten oluşan melez filmler olarak ortaya çıkmıştır.
Avatar 2 filminin bir özelliği de devam filmi olmasıdır. Hazır ve nazır bir kitle bu filmin çıkış tarihini gözlerken COVID 19 salgını sebebiyle çekimleri tamamlanan filmin gösterimi tam sekiz defa ertelenmiştir.
Ön çekimleri 15 Ağustos 2017’de Manhattan Beach, California’da başlayan Avatar 2, yoluna devam ederek Avatar 3 ile başa baş Yeni Zelanda’da çekimlerine devam etti. Dünyada baş gösteren COVİD 19 pandemisi, şartları zorlaştırıyordu. İşte bu sebeple prodüksiyon ara verdi ancak 3 yıl daha devam eden çekimlerle film tamamlanmış oldu.
Avatar 2 filminin ne zaman geleceği, vizyona gireceği düşünülürken sonunda tarih verildi ve filmin vizyon tarihi 16 Aralık 2022 olarak duyuruldu. Serinin kalan üç devam filminin ise 2024, 2026 ve 2028 de vizyona çıkması bekleniyor ancak James Cameron’dan gelen açıklama dikkatlerden kaçmadı. İlk üç filmde gerekli hasılat sağlanamazsa diğer filmlerin gelmeyebileceğini söyledi.
James Cameron, 2007 yılında film için bir Avatar oyunu oluşturmak amaçlı Ubisoft Montreal şirketini seçmiş oldu. Film yapımcıları ve oyun geliştiricilerinin işbirliğiyle Cameron, Ubisoft’un tasarladığı bazı araç ve yaratık tasarımlarını filme dâhil etmiştir. Video oyunu, 1 Aralık 2009 tarihinde, oyun konsolları ve Microsoft Windows için piyasaya sürüldü.
Avatar’ın ilk filminden hatırlayacağınız üzere Jake Sully ve Neytiri artık bir ailedir. Bir arada olmak ve bir arada kalabilmek için hep çok çalışmak zorundadırlar. İlk filmin kâbusu geri gelir ve yarım bıraktığı işi tamamlamaya çalışır. Jake ve Neytiri’nin Pandora gezegeninin çeşitli bölgelerindeki keşif yolculuğu böylelikle başlar.
Avatar 2 filminin vizyon ismi AVATAR: SUYUN YOLU olarak belirlenmiştir. Diğer devam filmlerine bakıldığında ya da beklentiler göze alındığında James Cameron’un şu açıklaması üzücü olabilir, 2017 yılında vermiş olduğu bir röportajda, Avatar 2 ve 3 yapımlarının yeterli parayı kazanmadıkları takdirde, 4 ve 5’in olmayacağını söylemiştir.
James Cameron’a haklı olarak Avatar kelimesinin anlamını sorduğunda buna Hindu tanrılarından birinin başka bir bedendeki enkarnasyonu cevabını veriyor. Avatar, bir bilim kurgu filmi olduğu için temelinde, insanların geliştirdiği bir teknolojinin, bir insanın zihnini bir başkasının bedenine aktarabilmesi üzerinde duruluyor.
Pandora adı verilen hayali gezegende yaşayan Na’vi halkının bir rüyadan esinlenildiğini söylesek, yalan söylemiş olmayız. Bu yerli mavi insanlar tam olarak James Cameron’un annesinin rüyasından ilham alınılıyor. Cameron’un annesi rüyasında 4 metre uzunluğunda güzel ve mavi bir kadın görüyor. Na’vilerin hikâyesi de tam olarak böyle başlıyor.
Filmin 22. yüzyılda geçtiğini biliyoruz. Filmin ana karakterlerinden Jake Sully’nin video günlüklerine göz attığımızda filmin 2148 ile 2154 arasında geçtiğini görüyoruz. Filmde duyulan sesler ise 1993 yılında beyaz perdeye aktarılan Jurrasıc Park filmindeki, T-Rex ve Raptorlar’ın sesinde yapılan oynamalarla elde edilmiş.
İlk filmin çok daha önce yapılmayı planlandığını biliyoruz ancak o dönem de hiçbir stüdyo 400 milyon dolarlık bir maliyetin altına girmek istemiyordu, bu sebeple film 8 yıl gecikmeli olarak vizyona girmiş oldu. Gerçi filmin bütçesi bu kadar olmadı, 237 milyon dolarda kaldı.
Filmin öyle kısa sürede çekilmediğini de hatırlatalım, Avatar’ın çekimleri neredeyse 4 yıl sürdü. Oldukça meşakkatli bir sürecin ürünü olan Avatar, tüm bunlara değdi ve James Cameron’a Titanik’i bile sollayan bir gişe yaptırdı.
Hasılat rekortmeni film için Na’vi halkının kullandığı özel ve sıfır bir dil yaratıldı. James Cameron bunun için Frommer’den yardım aldı. Oluşturulan bu dilde 1000’e yakın yeni kelime bulunuyordu. Na’vi halkının konuştuğu bu dil, kolay telaffuz edilen ancak insan diline de benzemeyen bir dil olacaktı.
Avatar, Avengers: Endgame çıkana kadar, gişede en yüksek hasılata sahip olan filmdi. Toplamda 237 milyon dolarlık bir bütçesi olan bu film gişe de 2 milyar dolarlık hasılatı geçerek rekor kırmış oldu. Filmin sinema sektörüne kazandırdığı bir başka özellik de üç boyutlu filmlerin çekimine karşı oluşan sempatiydi. Avatar, bunun önünü açmış ve yönetmenlere cesaret vermiştir.
Filmin kitabı olarak 224 sayfalık, “Avatar: Pandora’nın Biyolojik ve Sosyal Tarihi Üzerine Gizli Bir Rapor” Harper Entertainment tarafından 24 Kasım 2009’da yayınlandı. Maria Wilhelm ve Dirk Mathison tarafından yazılan bu kitap, Pandora ve yaşamı hakkında insanların merak etmiş olduğu tüm verilerin bir derlemesidir. Çocuklar için de Wilhelm’in 48 sayfalık, “James Cameron’un Avatarı: Yeniden Kullanılabilir Karalama Defteri” adlı eser yayınlanmıştır.
Avatar dünyası vizyona girdiği ilk günden beri kitleleri peşinden sürüklemiştir. Bu durumun en önemli göstergelerinden biri de sürekli bir devam filminin bekleniyor olmasıdır. Avatar 1 ve 2’yi gördük, devam filmleri gelip gelmeyeceğini de önümüzdeki yıllar içinde göreceğiz. Görünen o ki Avatar efsanesi hala birçok kişiyi etkisi altına almaya devam edecek.