Günlerin uzamaya başladığının habercisi olan ekinoks, eski dönemlerden beri kutlama yapılacak bir dönem olarak görülüyor. Dünya üzerinde baharın gelişini temsil eden ekinoksun kutlandığı ve de gözlemlenebildiği farklı bölgeler mevcut. Ekinoksun kutlandığı bu yerlerin pek çoğu eski dönemlerden günümüze kadar gelmiş olan yerler. Burada yapılan kutlamalar ise adeta insanlık tarihinin en eski kültürel örneklerini oluşturuyor.
Amerika’dan Mısır’a, Mısır’dan Japonya’ya kadar dünyadaki farklı ülkelerin ekinoks geleneklerini sizler için bir araya getirdik. Ekinoksun en güzel şekilde gözlenebileceği yerlerin nereler olduğunu ve buralarda yapılan seremonilerin nasıl yapıldığını merak ediyorsanız, yazımızı okumaya devam edebilir, dikkatinizi çekerse bu konumlara doğru macera dolu bir seyahat planlayabilirsiniz.
İşte dünyanın dört bir yanından ekinoks ritüelleri ve gözlem noktaları:
İçindekiler
Meksika’nın Yucatán ormanının yaklaşık 30 metre yukarısında konumlanmış El Castillo, ekinoks gözlem yeri denilince ilk akla gelen lokasyonlar arasında bulunuyor. Colomb öncesi dönemde Chichén Itzá olarak bilinen kentin en büyük tapınağı olan El Castillo o dönemlerden beri özel bir yere sahip. Yapı olarak oldukça etkileyici olan El Castillo, her ne kadar yıl boyunca ziyaretçilerin odak noktası olsa da ilkbahar ve sonbahar ekinoks dönemlerinde ziyaretçilerin buraya olan ilgisi artıyor.
Bu ilgi artışının sebebi ise El Castillo’nun ziyaretçilere sunduğu görsel şölen. Ekinoks sırasında güneşin yapının merdivenlerine yansıması ile yapıda 36,6 metre uzunluğunda bir yılan gölgesi oluşuyor. Bu gölge ise herkeste şaşkınlık yaratmanın yanında hayranlık da uyandırıyor. Her zaman kolay kolay şahitlik edilmeyecek bu olayı görmek isteyenler ise Meksika gezilerini ekinoks tarihlerine denk getirerek bir seyahat planı hazırlıyor.
Ekinoksun yüzyıllardır kutlandığı yerlerden biri İngiltere’de bulunan Stonehenge. Stonehenge, eski tarihi ve hakkında anlatılan merak uyandırıcı hikayeleri ile oldukça meşhur. Fakat buranın meşhur olmasına katkı sağlayan şeylerden biri de ekinoks için önemli bir yer oluşu ve günümüz dahi hala burada ekinoks kutlamalarının yapılması.
Neolitik Çağ’dan kalma olan Stonehenge, yılın her zamanı dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçilerini ağırlasa da ekinoks dönemleri en yoğun ilgi gördüğü zamanlardan bir tanesi. Ziyaretçilerin Stonehenge’in merkezinde yer alan ve güneşe göre şekillenen sarsen taşlarını en rahat ve belki de görebildikleri tek zaman ilkbahar ve sonbahar ekinoksu. Çünkü ziyaretçiler özel turlar dışında Stonehenge’in bu bölgesine normal zamanlarda giremiyorlar. Fakat ekinoks dönemlerinde sarsen taşlarının bulunduğu bölge dahil Stonehenge halka ücretsiz şekilde açıldığı için ziyaretçiler yüzyıllar öncesine ait bu ilginç ve merak uyandırıcı yeri görebiliyor ve ekinoksu gözlemleyebiliyorlar.
Fakat uyarmakta fayda var! Eğer İngiltere’nin bu oldukça meşhur yerine ekinoks zamanlarında giderseniz çok büyük bir kalabalık ile karşılaşabilirsiniz. Ekinoks dönemlerinde pek çok insan buraya gelerek kendi kültür ve inancına özel kutlamalar yapıyor ve bu da zaman zaman karışıklık ve kalabalığın oluşturduğu bir kakafoniye sebep oluyor. Bunun yanı sıra bu kutlamalar esnasında farklı kültürler ve insanlar tanımanız da mümkün.
12. yüzyılda inşa edilen Angkor Wat, ilk olarak Hindu Tapınak Şehri olarak tasarlansa da daha sonra Budizm’e adanmış. Dünyanın en büyük dini alanı olan Angkor Wat, 402 dönümlük alanı ile ilkbahar ve sonbahar ekinoksunun en güzel gözlemlenebilen yerleri arasında bulunuyor.
Angkor Wat, ziyaretçilerine ekinoks dönemi eşine az rastlanır harika bir manzara sunuyor. Bahar ekinoksunun olduğu gün şafak vakti, güneş 65 metre yüksekliğinde olan gözlem kulesinin hemen ardından doğuyor. Bu sırada ise tapınağın silüeti aydınlanan gökyüzüne doğru yansıyor ve adeta tablo gibi bir manzara ortaya çıkıyor.
Ekinoks tarihlerinde harika bir manzara oluşturan yerlerden bir diğeri ise Chaco Canyon. Amerika’da bulunan bu tarihi yer New Mexico’nun uzak bir noktası olan Four Corners’ta bulunuyor. M.S. 850 yılından kalma bu alan adeta bir yapı koleksiyonu oluşturuyor.
Ekinoksta ise ziyaretçilerin karşılaştıkları şey kesinlikle bir yapı koleksiyonundan çok daha fazlası. Chaco Kanyon’da bulunan yapılardan bir çoğu astronomik olayları temsil ediyor. Oldukça ilgi çekici bir hikayesi olan bu alanda bulunan bu yapılardan en etkileyici olanlarından biri ise Casa Rinconada. Burası ilkbahar ekinoksu sırasında duvarlarına tırmanan güneşin aynı hizada bulunan iki kapının arasında bulunan küçük bir oyuğa doğru parlaması ile meşhur. Çok eski zamanlardan kalmış ve hala günümüzde etkileyici bir görüntü oluşturan Chaco Canyon her yıl pek çok ziyaretçi ağırlıyor.
Ekinoksta farklı bir deneyim yaşamak için gidebileceğiniz alanlardan bir tanesi yine Amerika’da bulunuyor. M.S. 700 ile 1500 yılları arasında yapıldığı tahmin edilen höyükler Oklahoma’nın kırsal kesiminde, Arkansas Nehri yakınındaki 80 dönümlük bir alanda konumlanıyor.
Ekinoksta bu alanda bulunmak ise size tarihte geriye gitmiş gibi hissettirebilir. Ekinoksta burada harika bir manzara görmek istiyorsanız ise güneş doğmadan önce ana tapınakta olmanız gerekiyor. Burada durarak yönünüzü 2 numaralı höyüğe çevirdiğiniz zaman doğan güneşle birlikte harika ve gizemli bir manzara görebiliyorsunuz. Güneşin doğuşuna adeta arkadaşlık eden bu höyükler yüzyıllardır ekinokslarda insanların uğrak yeri olarak biliniyor.
Ekinoks’un en güzel kutlandığı ve gözlemlenebildiği yerlerden biri Japonya’da bulunan Nagoya. Japonya’da oldukça önemli olan ekinoks zamanı resmi tatil olarak kutlanıyor. Bu yüzden genelde sokaklar oldukça kalabalık oluyor. Aynı zamanda Japonya’da ekinoksun bir anlamı daha var. Ekinoks zamanının kiraz çiçeklerinin açma zamanı olarak görülüyor. Bu yüzden ülkede hem ekinoks hem de kiraz çiçeklerinin açması kutlanıyor.
Bu kutlamaların başladığı yer olarak ise Nagoya’yı gösterbiliriz. Çünkü ekinoksun burada başlatarak daha sonra Kyoto ve Tokya taraflarına doğru yayıldığına inanılıyor. Resmi tatil olan bu özel günde Nagoya’da keyifli piknikler ve toplu etkinliklere katılarak keyifli bir gün geçirebilirsiniz.
İrlanda, Cúil Íorra Yarımadası’ndaki Sligo kasabasının yakınında bulunan Carrowmore Megalithic Mezarlığı, dünyanın en büyük megalitik mezarlığı olarak biliniyor. 6000 yıllık bu mezarlık alanı, ziyaretçilerine 35’ten fazla geçit mezar görebilme şansı veriyor.
Oldukça ilginç bir alan Carrowmore Megalithic Mezarlığı, ekinoks zamanı Ox Dağları’nın ardından doğan güneş ile birlikte mezarlığı aydınlatır ve ortaya adeta gizemli bir manzara çıkmasına sebep oluyor. Heyecan verici manzaralar ve tarihi yerler ile ilgilenen çoğu kişinin dikkatini çekecek olan bu yer ekinoks için en güzel lokasyonlardan.
İrlanda’da bulunan ekinoks lokasyonlarından bir tanesi ise Loughcrew Cairns. Başka bir geçit mezar örneği olan Loughcrew Cairns, ekinoks zamanında doğan güneşin üzerine yansıması ile petrogliflerle kaplı düz bir kayaya dikkat çekercesine parlıyor. Güneş ile kalıntıların adeta bir gösteriye dönüştürdüğü bu güzel olay ise yaklaşık 45 dakika sürüyor. Özellikle eski dönem kalıntılarına ilgi duyuyorsanız oldukça dikkatinizi çekebilecek bu alan bahar ekinoksu için harika bir lokasyon. Eğer ekinoks döneminde bu harika lokasyonda olmak ve harika bir doğa olayı izlemek isterseniz, Loughcrew Cairns’a gün doğmadan gitmenizi tavsiye ediyoruz.
Portekiz, Almendres’de bulunan Cromlech of the Almendres, ekinoks döneminde meraklı ziyaretçilerin en uğrak yerlerinden. Stonehenge benzeri olan fakat ondan çok daha eski dönemlere tarihlenen bu yapı iki taş daireden ve 95’ten fazla granit kayadan oluşuyor.
Évora’nın 15 mil batısında, doğuya bakan bir tepe yamacında yer alan bahar ekinoksunun sabahında güneş, anıtın ekseni boyunca doğuyor ve taşlarla aynı hizada bulunan gölgeler oluşturur. Ziyaretçiler burada harika manzaralara şahitlik edebiliyor ve etkileyici fotoğraflar çekebiliyor. Bunun yanı sıra tarihe meraklı olan gezginler için de güzel bir rota oluşturuyor.
Teotihuacán, Meksika’nın en büyük antik kenti. Ülkenin İspanyol öncesi en büyük imparatorluğun başkenti Teotihuacán’daki Quetzalpapálotl Sarayı’nda bulunan motifler oldukça ünlü. Ekinoks zamanı ise güneş doğarken burada bulunan ziyaretçiler güneşin bu motifli duvarlara yansıyarak ortaya çıkardığı etkileyici gölgeleri görebiliyorlar.
Pirámide del Sol’a (Güneş Piramidi) olarak bilinen bu saraya benzeyen yapıya girilmesi yasak. Her ne kadar bu yapıya giremesenizde dışarıdan güneşin ve motiflerin yaptığı ufak oyunları keyifle izleyebilirsiniz.
14. yüzyıldan kalma bu gotik yapı Avrupa’nın 6. en büyük kilisesi olmasının yanı sıra dünyanın da en büyük güneş gözlemevlerinden biri. Giovanni Cassini tarafından yaptırılan ve tavandan 28 metre yukarıdaki bir inçlik oyuğu bulunan yapı, güneş ışığının içeri girmesine izin verir ve yılın zamanına bağlı olarak her gün öğle saatlerinde güneş ışığı, uzunluğu boyunca bir yerde çizgiye çarpar. Yılın her döneminde ayrı bir etkileyiciliğe sahip olan bu yapı ekinoks döneminde pek çok misafirini kendine adeta hayran bırakıyor.
Buranın yaptırılması ise Paskalya’nın bahar ekinoksunu takip eden ilk dolunaydan sonraki ilk pazar gününe denk gelmesiyle ilgiliydi. Bu yüzden bahar ekinoksunun tam olarak ne zaman gerçekleştiğini bilmek önemliydi. Dini bir amaç için yaptırılan yapı daha sonra güneş gözlemevine dönüştürüldü ve bilime de büyük katkı sağladı. Şu an ise ekinoks döneminde yüzyıllardır gerçekleşen bu etkileyici olayı görmek isteyenler tarafından ziyaret ediliyor.
Dünya üzerindeki en eski tapınaklardan bir tanesi olan Mnajdra, M.Ö. 3600 yıllarında yapılmış bir yapı. Oldukça eski olmasının yanı sıra güneşin geliş açısının çok güzel ayarlanması da ziyaretçilerde hayranlık uyandırıyor.
Mnajdra’nın özelliği ise güneşin hem sonbahar hem de ilkbaharda buraya harika bir şekilde vuruyor. Güneşin geliş açısı ise tapınağın hem sağına hem de soluna yansıdığı için ekinoks dönemlerinde tapınağa yapılan ziyaretçiler harika bir manzaraya şahitlik ediyor.
Giza, en ünlü tarihi eserlerden bir tanesi. Yılın her zamanı pek çok ziyaretçi ağırlayan Giza, ekinoks zamanlarında çok daha fazla ziyaretçi ağırlyor. Bunun nedeni ise tabi ki güneşin doğuşu esnasında oluşan görüntü. Ekinoks döneminde Giza’da bulunuyorsanız, güneşin doğuşu esnasında yüzünüzü Sphinx’e dönerseniz, güneşin hem sağ omzunun üstünden yansıdığına görebilirsiniz. Ayrıca bu açıdan güneş Pyramid of Khafre’nin de üzerine doğru yansır. Ortaya çıkan görüntü ise tabi ki oldukça etkileyici oluyor.
Ekinoksun kutlandığı en eşsiz yerlerden biri olan Rovaniemi, Finlandiya’da bulunuyor. Ekinoksun oldukça eğlenceli bir şekilde kutlandığı Finlandiya’da kışlar oldukça uzun sürdüğü için ülke genelinde bu tarihin çok önemli olduğunu ve mutlulukla karşılandığını söyleyebiliriz.
Rovaniemi’de ekinoks kutlamanın bir diğer güzel ve çekici yanı ise yılın ekinoks zamanında buradaki kuzey ışıklarının çok daha belirgin olması. Daha kolay olarak gözlemlenebilen bu harika olay ekinoks ile buluşunca çok daha güzel oluyor.
Dansları ve geleneksel kıyafetleri ile oldukça meşhur olan Hindistan, ekinoksu en coşkulu kutlayan ülkelerden bir tanesi. Diğer pek çok ülkenin aksine Hindistan’da baharın gelişi sadece ekinoks zamanı kutlanmıyor. Holi olarak bilinen ekinoks kutlaması ekinoks tarihinden 2 gün önce başlıyor ve ekinoksta sonlanıyor. Kutlamalar boyunca halk ve katılmak isteyen diğer herkes danslar ediyor ve her yer renkli boyalar ile rengarenk hale geliyor. Sokakların oldukça kalabalık olduğu ve etkinliklerin yapıldığı bu dönem bazen turistler için fazla kafa karıştırıcı olabiliyor.
Kutlamalara katılmak istiyor ama çok fazla kalabalık olan ya da durmaksızın etkinliklerin yapıldığı konumlardan birinde olmak istemiyorsanız gidebileceğiniz yer ise Udaipur. Burada kraliyet ailesi yaşadığı için etkinlikler çok daha planlı oluyor. Bu da karışıklığın az olduğu ama yine de eğlenceli bir ekinoks kutlamasının yapılabilmesini sağlıyor.