Kosova
Avrupa’nın en genç başkenti sayılan Priştine, Şubat 2008 yılında Kosova’nın bağımsızlığını ilan edilmesinden sonra başkent olmuştur.
Kosova’nın başkenti Priştine zengin tarihi ve savaştan kalma izleriyle etkileyici bir şehir. Balkan coğrafyasının merkezinde olan Priştine Sırbistan sınırında yer almaktadır.
Resmi dili Sırpça ve Arnavutça olan Kosova oldukça genç bir Balkan ülkesidir.
Evliya Çelebi Seyahatname’sinde Priştine şehrinden söz eder. Dönemin şehrinde, tek ya da çift katlı, bahçeli iki bin kadar taş evin bulunduğunu ve tüccarlar için hanları şehirde yer aldığını eserinde anlatmaktadır.
Priştine 1600’lü yıllardan beri pek çok savaş ve işgal görmüş ve yakın geçmişte de benzer olayları yaşamış adeta yaralı bir şehirdir. Tüm bu sebeplerden dolayı Priştine şehrinin dokusuna savaş deneyimi etki etmiştir.
Priştine şehri uzun yıllar Osmanlı hakimiyeti altında yönetilmiştir. İlerleyen yıllarda Yugoslavya’nın yönetimi altında yaşayan şehir 1990’lı yılların sonunda Birleşmiş Milletler’in kontrolüne girmiştir.
Priştine şehri ünlü Osmanlı şairlerinin doğum yerdir. 16. yüzyılda yaşayan önemli Osmanlı şairlerinden Mesihi, Ruhi, Levhi ayrıca Mustafa Çelebi ve Azmi isimli şairler Priştine doğumludur.
Ayrıca Türk kültürü için önem arz eden Türkoloji Bölümü Kosova’da bulunan Priştine Üniversite’sinde yer almaktadır.
İçindekiler
Priştine sıcak ve ılıman bir iklim yapısına sahip şehirler arasında yer almaktadır. Şehir en kurak dönemlerinde bile çokça yağış almaktadır. Yıllık ortalama sıcaklık ise 10 derece civarındadır.
Yaz ayları ve sonbaharın ilk ayları özellikle şehri gezmek için ideal dönemlerdir.
Priştine şehrinde Mayıs, Haziran ve Kasım aylarında festivaller düzenlenmektedir. Şehir turunuz bu tarihlere denk gelmişse düzenlenen festivallere mutlaka uğramalısınız.
Her yıl yapılan festivallerin bazıları ise, Priştine Koşu Maratonu, Priştine Caz Festivali, Priştine ODA Theatre ve Priştine Uluslararası Film Festivali’dir.
Priştine’ye ulaşım karayolu ve hava yoluyla yapılmaktadır. Priştine’de bulunan havalimanı pek çok Avrupa ve Balkan ülkesine seferler yapmaktadır.
İstanbul’dan Priştine’ye bir buçuk saatlik bir zaman dilimi içerisinde ulaşmak mümkün.
Ayrıca Türkiye ile Kosova arasında gerçekleşen vize muafiyeti sebebiyle Kosova’ya yapacağınız doksan günü aşmayan ziyaretleriniz için vize talep edilmemektedir.
İstediğiniz türde aracı kiralayabileceğiniz oldukça çok seçeneğiniz olduğu Kosova’da şehri kiraladığınız araçlarla gezebilmek mümkün. Ayrıca şehir merkezinde oldukça yaygın olan bisiklet kullanımı sayesinde uygun fiyatlara bisiklet kiralayabilir ve şehir turuna çıkabilirsiniz.
Priştine Arnavutluk, Makedonya ve Sırbistan’ın başkenti olan şehirlere demiryolu ile bağlıdır. Şehre bu merkezlerden demiryolu ile gelmek seçeneği de bulunmaktadır.
İslam kültürünün yaşadığı Balkan şehirlerinden olan Priştine’de üç önemli cami bulunmaktadır.
Bu camilerden ilki, 1461 yılında inşa edilmeye başlanan Fatih Sultan Mehmed Camii’dir.
1730’lu yıllarda iç dekorasyonu ve kitabesinin yapıldığı düşünülmektedir.
Camii içerisindeki duvarlarda çiçek desenleri dikkat çekmektedir.
Cami 1950-1960 arasında kapsamlı bir restorasyondan geçirilmiştir.
Camide Fatih Sultan Mehmed’in tuğrası şeklinde Yasin-i Şerif yer almaktadır.
Fatih Camii, 2010 yılında Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı bir ajans tarafından restore ettirilmiş ve geçmişte kurulan bağ özellikle vurgulanmıştır.
Kosova’da Türkler içinde oldukça önemli bir ülke olduğunu bir kez daha görebiliyoruz.
Priştine’de bulunan bir diğer cami ise Çarşı Camii’dir.
Halk arasında cami Pazar Camii olarak da bilinmektedir.
Çarşı Camii’ni Yıldırım Bayezid’in Kosova’da şehit olan babası Sultan I. Murad için yaptırmaya başladığı rivayet edilmektedir.
Çarşı Camii Fatih Sultan Mehmed döneminde tamamlanmıştır.
Priştine’de bulunan son camii ise, Yaşar Paşa Camii’dir.
Fatih Sultan Mehmed ve Çarşı Camii arasında kaldığı için halk arasında Orta Camii olarak da adlandırılmaktadır.
Yaşar Paşa Cami bu üç cami arasında son inşa edilen ve dokuz buçuk metre yarıçapına sahip olan en küçük camiidir.
Yaşar Paşa Camii’ni eski Arnavut idareci Yaşar Mehmed Paşa 1800’lü yılların ortalarında kendi adına inşa ettirmiştir.
Camii günümüze kadar özelliklerini koruyarak ulaşmış ve Avrupai bir stile sahiptir.
Yaşar Mehmet Paşa’nın lükse düşkün olduğu ve camiinin de bunu yansıttığı rivayet edilmektedir.
Priştine’de bu üç meşhur cami dışında başka ibadethaneler de mevcuttur.
Ahşaptan yapılma mütevazi bir kubbeye sahip olan Kadiriyye Camii’ni sürgün Müslümanlar tarafından 1870’li yılların sonunda Priştine’de yaptırılmıştır. İslami mimariyi ve Osmanlı dönemini temsil eden en önemli örnekler camiler ve ibadethanelerdir.
Şehirde Osmanlı mimari örnekleri dışında daha eski dönemde inşa edilmiş eserler de bulunmaktadır.
Osmanlı döneminde korunan bugüne ulaşan bir diğer eser ise, Kral Milutin’in inşa ettirdiği Manastır da şehirde ziyaret edilebilir mekanlar arasında yer buluyor.
Ayrıca Priştine yakınlarında Sultan Murat Türbesi de bulunmakta ve çok sayıda ziyaretçiyi şehre çekmektedir.
Kosova’nın bulunduğu coğrafyada kurulan en genç devlet özelliğini taşımaktadır.
2008 yılında bağımsızlığı ilan eden ülke, Priştine şehrine bir Newborn Anıtı inşa etmiştir.
Kosova bağımsızlığını simgeleyen ve ülkenin simge yerleri arasında yer alan anıt ziyaretçilerin bolca fotoğrafladığı ve önemli bir mekandır.
Anıtın bulunduğu meydanda pek çok ünlü alışveriş mağazası da mevcuttur.
Ziyaretçilerin hem Newborn Anıtı’nı görebileceği hem de bol bol alışveriş edebilme olanağı bulabileceğiniz noktalar arasında yer alıyor.
Newborn Anıtı’nın karşısında Priştine Ordusu’nda savaşan bir kadın heykeli bulunmaktadır.
Ayrıca anıt her yıl renk değişikleri ve çeşitli giydirmelerle ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.
Bağımsız Kosova’nın ilk devlet başkanı olarak Rugova da ülkenin en saygı gösterilen kişilerinden biri şüphesiz.
Kosova Demokratik Ligi’nin lideri olan İbrahim Rugova’nın silahlı mücadele aksine barışçı yolları tercih eden ve halkın sevgisini kazanmış bir liderdir.
Bu sebeple hürmet gören devlet adamının mezarı Şehitler Parkı içerisinde yer almaktadır.
2006 yılında vefatı sonrasında Şehitler Parkı’na defnedilen devlet adamının mezarı Priştine’ye bakan bir tepede bulunuyor.
Şehitler Parkı zamanı olan ziyaretçiler için görülebilecek Kosova için önemli noktalar arasında yer buluyor.
Şehrin önemli yeme içme ve gezme mekanı olan ve trafiğe kapalı olan Rahibe Teresa Bulvarının sonunda yer alan İskender Bey (Skanderbeg) Heykeli yer almaktadır.
At üstünde elinde kılıcıyla şahlanmış İskender Bey’in tasvir edilmektedir.
Heykelin yapılma sebebi ise, Osmanlı Devleti’nin batıya ilerlemesine engel olmasından dolayı meydanda heykeli yer almaktadır.
İskender Bey Arnavutların ulusal kahramanı olarak görülse de Kosova’da da heykeli yaptırılmıştır.
İskender Bey Heykeli’nin hemen arkasında hükümet binası bulunmaktadır.
Priştine’nin oldukça hareketli noktalarından biri olan mekan eğlence merkezlerinin yer aldığı cıvıl cıvıl bir atmosfere sahip.
Kosova ziyaretinizde uğrak noktalar ve şehir hayatının canlı örneği olan İskender Bey Heykeli ve çevresi uğranabilecek ziyaret noktaları arasında bulunmaktadır.
Şehir merkezinde yer alan bir diğer heykel ise eski devlet başkanı Bill Clinton’a aittir.
ABD başkanı Bill Clinton’ın Kosova’nın bağımsızlık sürecinde yaptığı katkılar sebebiyle anıt yaptırılmıştır.
Şehir turunuzda ABD bayrakları karşınıza çıkması muhtemeldir.
Bill Clinton Anıtı 2009 yılında Kosova’nın bağımsızlık ilanından hemen sonra inşa edilmiş ve Bill Clinton’ı onurlandırmak amacıyla yapılmıştır.
Priştine Saat Kulesi dönemin Üsküp valisi tarafından inşa ettirilmiştir.
Mehmet Yaşar Paşa 1940 civarında Priştine Saat Kulesi’ni namaz vakitlerini takip edebilmek amacıyla yaptırmıştır.
Dönemin en görkemli yapılarından sayılan yirmi altı metre yüksekliğinde ve altıgen formda inşa edilen Saat Kulesi 1970’li yıllara kadar çalışmaya devam etmiştir.
Doğayla iç içe olabileceğiniz mekanlarda Germia Park temiz havasıyla Priştine’de uğramanız gereken özel alanlardan biri.
Doğa sporları için uygun alanları barındıran park yemek yeme mekanlarına da sahip.
Giriş ücretinin oldukça cüzi bir miktar olduğu ve içerisinde büyük bir havuz, yürüyüş mekanları, yemek yeme noktaları ve eşsiz manzara görme fırsatı sunan Germia Park mutlaka uğramanız gerek noktalar arasında yer alıyor.
Şehrin merkezinde yer almayan çok da uzak bir noktada bulunmayan parka taksi ile ulaşım mümkün.
Manzaranın muhteşem olduğu Germia Parkında doğayla iç içe zaman geçirmek için ideal yerler arasında bulunmaktadır.
Priştine’de bulunan Aziz Nikola Ortodoks Kilisesi, şehirde bulunan ve aktif olarak kullanılan tek Ortodoks Kilisesi’dir.
Geçmiş yıllarda restore edilen ve sonrasında 2010 yılında ibadete ve ziyarete açılan Aziz Nikola Ortodoks Kilise’si dış görünüşü ve mimari detayları sebebiyle oldukça güzel bir tasarıma sahiptir.
Şehri ziyarete gelen turistlerin uğrak noktaları arasında bulunan kilise tekrar hizmete açıldıktan sonra çok sayıda ziyaretçiye ev sahipliği yapmakta.
Priştine şehrine yaklaşık on kilometre mesafede yer alan Gracanica Manastırı eski bir ibadethane kalıntıları üzerine inşa edilmiştir.
13. yüzyılda dönemin Sırp Kralı tarafından inşa ettirilen Gracanica Manastırı yoğun ziyaretçi kabul eden tarihi mekanların başında yer alıyor.
Ayrıca Manastır günümüzde UNESCO Dünya Mirası Listesi içerisinde yer alan tarihi eser statüsündedir.
Priştine’yi gezerken uğramanız gereken bu tarihi yapı Orta Çağ döneminden kalma Sırp Mimarisini de görmek isteyenlerin uğraması gereken mekanlar arasındadır.
Ayrıca Gracanica Manastırı ve çevresinde hatıralık hediyeler bulabileceğiniz ve alışveriş yapacağınız dükkanlar da bulunmaktadır.
Garanica Manastırı yakınlarında bulunan Ulpiana Antik Kenti’nde eski Roma’ya ait kent kalıntıları bulunmaktadır.
Doğa ve tarih severlerin ziyaret edebileceği bu özel mekandan günümüze çok fazla bir şey kalmamıştır.
Şehir merkezine 20 – 25 dakika uzaklıkta bulunan Marble Mağarası turistlerce çok bilinir olmayan fakat ziyaret edebileceğiniz doğal güzelliğe sahip bir mağaradır.
Giriş ücreti ödenerek ziyaret edilen mağarada çok sayıda dikit göze çarpan ilk ayrıntı arasında yer alıyor.
Doğa sever ziyaretçileri büyüleme potansiyeli olan Marble Mağarası’nın yakınında ayrıca bir restoran bulunmaktadır.
Keyifli vakit geçirebileceğiniz duraklar arasında yer alan Marble Mağarasını görülmesi gereken mekanlar arasında bulunuyor.
Priştine’de gezebileceğiniz çok sayıda kafe bulunmaktadır.
Kafeleriyle dikkat çeken şehirde müze ve sanat galerini de gezmek ziyaretiniz sırasında yapabileceğiniz aktiviteler arasında yer bulabilir.
Tarihi dokusu, kafe kültürü, bisiklet turu yapılabilecek alanlar, sanat galerileri ve müzeleriyle büyüleyici bir Balkan şehri.
Priştine’de bulunan Kosova Müzesi tarihe tanıklık etmek isteyen çok sayıda ziyaretçinin ilgisini çekmektedir.
Kosova Müzesi Arnavut kültürünü ve Osmanlı eserlerini içerisinde barındırmaktadır.
Kosova’ya ait olan pek çok eserin sergilendiği müzenin alt katında mozaikler sergilenmektedir.
Ülkenin en önemli müzesi olan Kosova Müzesi’nde bulunan pek çok tarihi eser ve buluntu savaş döneminde çevre ülkelerce talan edilmiş ya da kaçırılmıştır.
Müze uzun süre restorasyon süreci yaşamış ve ardından renovasyon geçirmiştir.
Kosova Müzesi ziyaretinizde müzenin karşısında konumlanmış Yaşar Camisi’ni ziyaret edebilir şehirde bulunan en bilinir üç camiyi de görebilirsiniz.
Yöresel kıyafetlerin sergilendiği Etnografya Müzesi’nde çok sayıda tarihi eser yer almaktadır.
Müzeyi gezerken Osmanlı esintilerine de rastlamak ve dönemin etkilerini görmek mümkün. Eski Osmanlı mimarisi evler günümüze değin korunarak gelmiştir.
Gündelik tarihi görmek için ideal mekanlardan olan Etnografya Müzesi’ni 10.00 – 17.00 arasında ziyaretçi kabul etmektedir.
Oldukça ilginç bir mimariye sahip olan Priştine Ulusal Kütüphanesi oldukça büyük bir alanda bulunuyor.
Priştine şehrinin en ilginç noktalarından biri Ulusal Kütüphane oluşturmaktadır.
İlginç bir mimariye sahip olmasından dolayı turistlerin ilgisini çeken Ulusal Kütüphane’de yaklaşık iki milyona yakın eseri bulunmakta ve oldukça büyüktür.
14. Yüzyıl’da yapılmasına karşın 1980’li yıllarda geçirdiği farklı bir mimari anlayış sonrasında günümüzdeki halini almıştır.
Kosova halk kahramanı olan Zahir Pajaziti’nin ismi meydana verilmiştir.
Yakın zaman önce yapılan Zahir Pajaziti Meydanı fıskiyeler, oyun parkı, çok sayıda ağaç, amfi tiyatro ve yürüyüş alanı ve halk kahramanı Zahir Pajaziti’nin büstü bulunmaktadır.
Ayrıca Priştine’de ziyaret edebileceğiniz diğer noktalardan bir ise The National Gallery of Kosova’dır.
Sergi ve sanat merkezi olan mekanda ay boyunca ziyaret edebileceğiniz sergiler yer alıyor.
Yine sergi salonunun yakınlarında Azize Rahibe Teresa Katedrali’ni (Katedrala Majke Tereze) görebilirsiniz.
Azize Teresa Katedrali, Arnavut kökenli misyoner rahibe Rahibe Teresa için yaptırılmıştır.
Priştine’de gezebileceğiniz bir diğer eğlenceli mekan ise, gezmeyi, fotoğraf çekmeyi sevenlerin favori mekanı Illusium’dur.
Müzede yer alan optik illüzyon nesneleri sizi şaşırtabilir ve birkaç saat boyunca keyifli vakit geçirmenize olanak sağlamaktadır.
Illusium, özellikle çocuklu ziyaretçilerin uğrak noktası olabilecek mekanı 11.00 – 21.00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
Kahve kitap klasiğini sevenler için nezih mekanlardan olan Monet Art and Books kahvenizi yudumlarken alışveriş yapabileceğiniz, kitap okuyabileceğiniz özel mekanlar arasında.
Sade dekorasyonu ve dingin ortamıyla kendinize vakit ayırıp uğrayabileceğiniz kitap kafe konseptine sahip mekan, hafta içi ziyaret edilebilecek noktalar arasında yer alıyor.
Priştine şehir merkezinde yirmiden fazla otel işletmesi bulunmaktadır. Ziyaretiniz boyunca şehir merkezinde bulunan otellerde konaklayabilir ya da şehirde bulacağınız pansiyonlarda kalmak mümkün.
İstediğiniz standartta konaklama mekanı bulmak için seyahat öncesinde konaklama mekanlarını incelemeli ve rezervasyon yapmayı ihmal etmemelisiniz ortalamanın üstünde standartlara sahip otel sayısının az oluşu sebebiyle rezervasyon yaptırmanın önemi büyük.
Tarihi boyunca pek çok kültürü içinde barındırmış ve farklı medeniyetlerin yaşadığı Priştine’de yemek kültürü bu medeniyetlerin eskisinde şekillenerek gelişip büyümüştür.
Osmanlı Devleti, Almanya, Sırbistan ve Yugoslavya gibi çok sayıda devlet Priştine’de hüküm sürmüş ve kendi kültürünü şehre nakşetmiştir. Tüm bu sebeplerden dolayı Priştine’de tadabileceğiniz çokça yöresel lezzet bulunuyor.
İtalyan mutfağı, biraları ve Türk mutfağının çokça etkisinin bulunduğu Kosova mutfağı adeta bir kültür mozaiği olarak tanımlamak mümkündür.
Türkiye’de son dönem adını sıkça duyduğumuz Triliçe tatlısını Priştine’de yerinde deneyebilirsiniz.
Ülkede kullanılan erik konyağı Slivovica ise bir Balkan coğrafyasına özgü içecekler arasında yer almaktadır.
Türk mutfağında sıkça rastlanan lezzetler Kosova mutfağının vazgeçilmezleri arasında yer alıyor. Baklava, revani, kol böreği bunlardan başlıca örneklerdendir. Türk yemek isimleri de benimsenmiş olan Kosova’da boza, ciğer, güveç, işkembe, kadayıf, kebap, mücver gibi isimleri sıkça duymanız mümkün.
Türk mutfağıyla kurulan bir diğer bağ ise kahve kültürüdür. Kosova pişen kahvelerin yanında lokumunuz ikram edilmektedir.
Kosova ziyaretinizde ayrıca et yemeklerini denemenizi ayrıca tavsiye etmekteyiz doğal ve oldukça lezzetli olan et yemekleri ziyarete gelenlerin başlıca tercihleri arasında yer alıyor.
Deneyebileceğiniz diğer lezzetlerden bazıları Kosova usulü Soğan Dolması, Prizen Tava ve Pleskavitsa deneyebileceğiniz önemli lezzetler arasında bulunmaktadır.
Hamur işi grubunda ise, Fliya, Çay Pidesi ve mantı yemeğini deneyebilirsiniz.
Tatlı olarak ise Palaçinka, Triliçe, Şekerpare ve Kaymaçina yöresel lezzetler arasında oldukça popüler.
Priştine şehri çok kalabalık olmayan bir nüfusa sahiptir. Bu sebeple yoğun bir gece hayatı kültürünün olduğu söylenemez diğer bir taraftan şehrin işlek caddeleri son yıllarda bir hayli hareketlenmeye başlamıştır.
Priştine’de yaşayan insan nüfusunun yıllar içerisinde artması bu önemli değişimin temel sebebidir.
Şehrin bilinir cadde ve bulvarlarında gece yürüyüşler yapabilir ve yeme içme mekanlarını kullanarak keyifli vakit geçirmeniz mümkün.
Fethi Agani Caddesi, Azize Teresa Bulvarı ve Garibaldi Caddesi gezilebilecek birkaç adres arasında yer alıyor.
Daha hareketli vakit geçirmek isteyen ziyaretçiler barlar ve canlı müzik yapılan mekanları da tercih edebilmektedir.
Priştine’de gece kulüpleri ve barlarda mevcuttur.
Priştine’yi ziyaretiniz esnasında şehrin çarşılarından süs eşyaları, hatıra hediyelik eşyalar bulmanız mümkün.
Çok sayıda alışveriş merkezinin bulunmadığı şehirde alışveriş yapacağınız mekanları iyi bilmekte fayda var.
Priştine’de bulunan alışveriş noktalarından biri ALBI Shopping Mall orta büyüklükte bir alışveriş merkezidir. Pek çok ihtiyaca cevap veren alışveriş merkezinde uluslararası mağazalar yer almaktadır. Yeme içme mekanlarının da bulunduğu ALBI Shopping Mall alışveriş yapabileceğiniz ve keyifli bir gün geçirebileceğiniz mekanlar arasında yer alıyor.
Kosova’da bir diğer alışveriş durağı ise Bazaar, orta büyüklükte sıralı dükkanların bulunduğu alışveriş yeridir. Çeşitli hediyeliklerin bulunduğu caddede giysi alışverişi yapabilir ve dükkanları gezebilirsiniz.
Uğrayabileceğiniz bir diğer alışveriş mekanı ise Stacin – Center for Contemporary Art Prishtina’dır. Diğer yerlerden farklı olarak sanatçıların ürettiği eşyaları satabildiği mekan olarak farklılaşmaktadır.
Kosovalı sanatçıların ürünlerine ulaşabileceğiniz ve gezebileceğiniz özel duraklardan biri olan Stacin – Center for Contemporary Art Prishtina’yi görmelisiniz.
Uğranabilecek son alışveriş durağı ise, Grand Store turistlerin yoğun ilgisini çeken önemli marketlere yakınlığı bulunan alışveriş merkezinde çok sayıda marka bulunmaktadır. Avrupa markalarını uygun fiyata bulabileceğiniz alışveriş merkezinde keyifli vakit geçirebilir ve bolca alışveriş yapabilirsiniz.
Şehirde tarihi mekanların etrafında ticari işletmeler ve irili ufaklı dükkanlar bulunmaktadır. Ayrıca şehrin kültürüne ve tarihine vurgu yapan yerel eşyalar, ayrıca Tanrıça Hyjnesha bibloları da alabileceğiniz hediyelikler eşyalar arasında yer alıyor.
Alışveriş yapacağınız alanların kısıtlı olmasına rağmen oldukça uygun fiyata Priştina’dan kendinize ve sevdiklerinize hediyelik eşya almanız mümkün.