Bir pasta yediğinizi düşünün, daha sonra aynı pastayı uçakta yediğinizi düşünün. Sizce tadında bir farklılık olur mu? Doğrusunu söylemek gerekirse tadı oldukça farklı gelecektir. Saçma geldi değil mi? Hemen şimdi anlatıyoruz.
Uçağa binen insanlar tat alma duyusunu yerde bırakıyor desek abartmış olmayız. Yükseklik arttıkça tat ve koku alma duyusu değişiklik gösteriyor. Ortalama 10.000 metre yükseklikte uçtuğumuz düşünülürse artışın hayli fazla olduğunu söyleyebiliriz.
Uzmanlar bu duruma gerekçe olarak azalan nem, düşük hava basıncı ve gürültüyü gösteriyor. 10.000 metre yükseklikte nem oranı %12 seviyesine iniyor, yerde ise bu oran %60. Yani uçakta nem oranı neredeyse çöle yakın.
Tabii ki. Hatta bu yüzden yemeklere ekstra tuz ve baharat ekliyorlar. Bu işin bir de psikolojik durumu var. Uzmanlar gürültünün de tat alma duyusunu etkilediğini söylüyor. Gürültülü yerlerde yenen yemeğin insanlara daha tuzsuz geldiği de veriler arasında.
Yurt içinde ve yurt dışında uzman diyetisyenlerin bu konuda birçok araştırması var. Bazıları şuna da dikkat çekiyor; tat alma duyumuzun %80’ini koku alma duyumuz oluşturuyor. Uçakta da koku reseptörleri düzgün çalışmadığı için yemeklerin ekstra tatsız geldiği söyleniyor.
Hava yolu şirketlerinin bu durumu çözmek için yemeklere ekstra tuz ve baharat eklediğini söylemiştik. Bunun haricinde bir taktikleri daha var. Keşifler ve denemeler sırasında ortaya çıkan 5. tat; yani umami.
Umami nedir? Yediğimiz yemekleri kat be kat güzel kılan ve bilinmeyen duyuları uyaran bir tetikleyici diyebiliriz. Bu da bazı yiyeceklerde daha fazla bulunuyor. İşte hava yolu şirketleri bu durumu bildiği için yemeklerde domates, soya, mantar gibi ürünleri daha fazla kullanıyor.
Ayrıca bazı hava yolu şirketleri yemek yeme sırasında gürültüyü azaltmak için kulaklık da dağıtıyor. Öneri olarak yemek esnasında sevdiğiniz bir ses kaydını da dinleyebilirsiniz.
Bu durum içeceklerde de pek fazla değişmiyor aslında. Mesela yükseklik arttıkça içeceklerde meyve tadını daha fazla almaya başlıyoruz. Bu yüzden de asit oranı düşük içecekler içmeniz tavsiye ediliyor.
Eğer canınız meyveli bir şeyler içmek isterse de, o zaman da taneli meyve içeren içecekler tercih edebilirsiniz.
Ayrıca uzmanlar, nem oranının tat alma duyumuzu değiştirdiği için içecekleri iniş esnasında değil, kalkış öncesinde içmemiz gerektiğini de belirtiyor.