Seyahat etmek insanoğlunun çok eski çağlardan beri tutkusu olmuştur. Ancak özellikle otobüsle seyahat etmeyi tercih edenler için uzun süren yolculuk sürelerini eğlenceli hale getirmek önemli bir nokta olarak olarak karşımıza çıkıyor.
Bu bağlamda otobüs için en eğlenceli yolculuk aktivitesi olarak kitap kurtlarının aklına hemen kitap okumak geliyor. Seyahat etmeyi daha da eğlenceli hale getiren kitapseverler için hazırlanan bu liste Türk ve Dünya edebiyatından pek çok eseri sıralıyor.
Klişe bir soruya farklı bir bakış açısıyla çok gezerken çok okuyan bilir diyerek listemize geçiyoruz. Hepinize iyi yolculuklar ve iyi okumalar dileriz.
İçindekiler
Jules Verne’nin ölümsüz eseri olan 80 Günde Devri Alem, 1872 yılında yayımlanan bir macera romanıdır. Kitaplar listemizin ilk sırasında yer verdiğimiz bu eser, bir Fransız klasiğidir. Aslen kendisi de bir gezgin olan Jules Verne bu dünyaca ünlü romanında tam 80 gün süren bir macerayı betimler.
Gezinin notlarından anlaşıldığı kadarıyla roman yazarın kendi yaşantısından da enstantaneler taşır. Romanın başkahramanı Phileas Fogg bir İngiliz aristokratıdır. Son derece planlı bir hayat sürer. Kahramanın yaşantısının anlatıldığı giriş kısmından sonra serüvenin başlangıç noktası anlatılıyor.
Hikayeye göre kahramanımız üye olduğu bilim kulübünde gerçekleştirilmesi güç bir iddiaya girer. İddiaya göre Dünya’nın çevresini tam 80 günde dolaşacaktır. Üstelik hiçbir havayolu aracı kullanmayacaktır ve önceden planlama yapmayacaktır. Bu iddiada ortaya tüm servetini koymuştur.
Yolculuk boyunca yanında bulunan yardımcısıyla türlü türlü maceralara atılır. Romanın sonunda tam 80. günde Dünya’nın çevresini dolaşmayı bitirir ve iddiayı kazanır. Bu sayede servetine servet katan Phileas Fogg, bu serüven sırasında aşkı da bulmuştur ve evlenerek mutlu bir hayat sürer. Romanda kahramanın uğradığı yerler ve geçirdiği süreler şu şekilde sıralanır:
Londra’dan Süveyş’e 7 günde, Süveyş’ten Bombay’a 13 günde, Bombay’dan Kalküta’ya 3 günde, Kalküta’dan Hong Kong’a 13 günde, Hong Kong’dan Yokohama’ya 6 günde, Yokohama’dan San Fransisko’ya 22 günde, San Fransisko’dan New York’a 6 günde ve New York’tan Londra’ya 10 günde ulaşmıştır.
80 gün boyunca ulaşım aracı olarak sadece gemi, tren ve fil kullanılmıştır. Oldukça akıcı ve heyecanlı bir roman olan 80 Günde Devri Alem, seyahat esnasında okunacak klasikler arasında sayılıyor.
Yabana Doğru, Jon Krauker tarafından yazılan ve sonradan film olarak da beyaz perdede gösterilen oldukça ünlü bir kitaptır. Bireyin yaşadığı çevreye ve topluma yabancılaşmasını,anlam arayışını ve doğaya dönüşü oldukça çarpıcı bir şekilde ortaya koyan bu roman, edebiyat çevrelerinde oldukça ses getirmiştir.
En iyi film dalında Oscar adaylığı da bulunan Yabana Doğru, 23 yaşında olan Christopher Mccandless’in gerçek hayat hikayesinden esinlenerek oluşturulmuştur. Hikayeye göre kahramanımız üniversiteden sonra banka hesabındaki 25.000 doları bir hayır kurumuna bağışlar.
Sahip olduğu bütün maddi varlıklardan vazgeçerek sadece sırt çantasıyla kendini arayacağı bir yolculuğa çıkar. Kahramanımız Alaska’ya giderken doğa ile iç içe olmayı hedeflemektedir. Ona göre hayatının amacı kimseye tabi olmadan alternatif bir hayat inşa edebilmektir. Maddiyattan, ailevi sorumluluklardan, kariyerden ve toplumsal yükümlülüklerden bağımsız doğanın içinde kendi anlayışı doğrultusunda bir hayat seçmiştir.
Dünyada geniş yankı uyandıran bu acı yaşam öyküsü modern toplumda kaçışın ve toplumdan soyutlanmanın simgesi olmuştur. Toplum tarafından ölçütleri çizilmemiş bir yaşam denemesi yapan Christopher bugün hala pek çok aykırı sesin ve yaşam tarzının ideali durumundadır. Zaman zaman hüzünlü anlar yaşayacağınız bu enteresan hayat öyküsü otobüs yolculuğunuzda seyahat etmenin anlamını size bir kez daha sorgulatacak.
Che Guevara’nın çıktığı ilk Güney Amerika yolculuğunda tuttuğu notlardan oluşan Motosiklet Günlükleri, otobiyografik ayrıntılar taşır. 23 yaşındayken Alberto Granado ile birlikte yolculuğa çıkan Che bu kitapta kişisel gözlemlerini paylaşmıştır.
Notlarına “Bizim gibi kaşifler, burjuvalara otel parası ödemektense ölmeyi tercih ederler.” cümlesini not düşen Che, politik görüşlerinin ilk nüvelerini bu kitapta paylaşmıştır. Bir seyahatname olmanın ötesinde bu özelliğiyle de önemli bir kitaptır.
İçindeki seyahat etme tutkusunu susturamayan Che Guevara ailesini, üniversite eğitimini ve ilk aşkı Chicniya’yı terk etme pahasına yollara düşer ve ilerde uğruna savaşacağı Güney Amerika’yı keşfe koyulur.
Arkadaşı ile çıktığı bu yolculukta cüzzamlıların bulunduğu hastaneleri ziyaret ederler. Onlarla sıcak ilişkiler kuran bu iki idealist genç kıtayı sosyolojik olarak gözlemleme fırsatı da bulurlar. Sefaleti ve ezilmiş insanları gören Che Guevara’nın kafasında yürütmek istediği mücadele ve inşa etmek istediği insanlık ideali şekillenir.
Seyahat notlarının yanı sıra politik düşünceye ait ayrıntılar da taşıyan Motosiklet Günlükleri, Küba Devrimine giden yolun ilk ayak izlerinin anlatılması nedeniyle önemlidir.
Motosiklet Günlükleri beyazperdeye de uyarlanmıştır. Filmde Che Guevara’yı Gael Garcia Bernal canlandırdı. Che’nin kitabın sonuna iliştirdiği şu not devrimcinin düşünce sistematiği ile ilgili önemli bir ipucu verir:”Bedenimi savaşa hazırlıyorum; varlığımı muzaffer proletaryanın canavarca uğultusu yeni bir kuvvet ve umutla yankılansın diye kutsal bir tapınağa çevireceğim.”
Bir Dinozorun Gezileri, Mina Urgan tarafından kaleme alınan otobiyografik bir kitaptır. Ünlü İngiliz Edebiyatı Profesörü Mina Urgan ölmeden 3 yıl önce 1997 yılında kaleme aldığı ve Yahya Kemal, Ahmet Haşim, Behice Boran, Nazım Hikmet, Abidin Dino ve Falih Rıfkı Atay gibi pek çok ünlü isimle olan anılarını anlattığı kitabı Bir Dinozorun Anıları’nın bu denli bir geniş kitleye ulaşacağını beklemiyordu.
Ancak bu zeki, aykırı Türk aydınının anıları çok beğenildi ve ilgi gördü. İnsanlar kendisiyle alay edip eğlenmeyi iyi beceren bu muzip kadının anılarına ilgi gösterdi.
Gördüğü ilginin teşvikiyle gezilerini de kaleme almaya karar veren Mina Urgan işe koyuldu. Hayatı boyunca sıkça seyahata çıkan Mina Urgan bu seyahat deneyimlerini sıcak ve samimi bir üslupla anlatıyor kitabında.
Çok para harcamadan da seyahat yapılabileceğinin ipuçlarını veriyor satır aralarında. Farklı şehirleri farklı yazarların cümleleriyle okumak seyahat severlere farklı bakış açıları kazandırıyor. Bu anlamda Bir Dinozorun Gezileri de kesinlikle seyahatlerinizde okumanız gereken bir kitap olarak karşımıza çıkıyor.
Evliya Çelebi, 17. yüzyılda yazdığı ünlü gezi kitabı Seyahatname’de bizlere çok geniş bir coğrafyayı tanıtıyor. Seyahatname tam 10 ciltten oluşmaktadır ve ilk kez 1848 yılında yayınlanmıştır. 1935-1938 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti tarafından yeni harflerle yayınlanan eser pek çok yabancı araştırmacının da dikkatini çekmiştir.
Fantastik ve muzip bir yazar olarak tanınan Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi 2013 yılında UNESCO Dünya Belleği Listesine dahil edilmiştir. Gerçekçi bir gözleme dayanan Seyahatname, Türk kültürünün tarihçesi ve edebiyatı bakımından önemli bir yere sahiptir.
Seyahatname sayesinde 17. yüzyılda halkın yaşayışı, lehçesi, kültürü ve yaşayışını derinlemesine anlayabiliyoruz. Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan birbirinden farklı etnik unsurların ilişkilerine dair pek çok bakış açısını da görebildiğimiz eser bu anlamda önemlidir.
Seyahatnamede tam 47 farklı ülkede geçen maceralarını ve gözlemlerini anlatır Evliya Çelebi. Bu ülkeler arasında Almanya, Arabistan, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Bosna Hersek, Bulgaristan, Ermenistan, Eritre, Filistin, Sudan, Gürcistan, Etiyopya ve Hırvatistan bulunur.
Osmanlı İmparatorluğu’nun yemek kültürü hakkında da pek çok ipucu barındıran Seyahatname’de pek çok farklı yemeğin tarifi geçer. Yapılan incelemelere göre Seyahatname’de 44 pilav, 90 balık, 40 çorba ve 50 adet ekmek tarifi ve çeşidi anlatılır. Tam 50 yıllık bir seyahat hayatını anlatan dünyanın en ünlü gezginlerinden Evliya Çelebi, bu topraklardan çıkmış en önemli seyyahlardan biridir.
Seyahat etmeyi eğlenceli kılan kitaplar listemizin bu bölümde Fizyoloji Profesörü Jared Diamond’ın Tüfek,Mikrop ve Çelik isimli ünlü eserini ele alıyoruz. Yazar, bu kitabında insanoğlunun binlerce yıl süren serüvenine ışık tutuyor.
Bu inceleme kitabında tarımın ilk olarak ortaya çıkışını,imparatorlukların kuruluşunu ve Sanayi Devrimi’ni kökenlerine inerek araştırıyor. İnsanlar ve toplumlar arasındaki eşitsizliğin ne zaman ve neden başladığı, toplumlar arası gelişmişlik seviyesinde bu kadar anlamlı farklar neden oluştu gibi soruların incelendiği kitap önemli bir inceleme derlemesidir.
Arkeoloji, biyoloji, jeoloji ve coğrafya gibi pek çok farklı bilim dalından faydalanan kitap 1997 yılında kaleme alındı. Kitap 1998 yılında Pulitzer ödülü ve En İyi Bilim Kitabı dalında Aventis ödülü kazanmıştır. Ancak birçok bilim insanı kitabı fazla Avrupa-merkezci bir bakış açısına sahip olduğunu öne sürerek eleştirmiştir.
2005 yılında National Geographic Society tarafından kitaba bağlı kalınarak bir belgesel hazırlanmıştır. İnsanın sosyolojik evrimine meraklı yolcular için bir çırpıda okunacak bir eser olan Tüfek,Mikrop ve Çelik seyahat etmeyi seven kitapseverler için çok iyi bir seçenektir.
Distopya türünün başyapıtlarından ve ilk örneklerinden biri olan Cesur Yeni Dünya, ünlü İngiliz yazar Aldous Huxley tarafından 1931 yılında kaleme alındı. Roman 26. yüzyılda Londra’da geçmektedir.
Romanda üreme teknolojisi, öjenik ve hipnopedi gibi yöntemlerle toplum değişime uğramıştır. Buna göre dünyada savaş ve açlık gibi kötü durumlar yok edilmiştir. Refah içinde yaşayan toplumlar vardır. Ancak insanı insan yapan değerler de kaybedilmiştir.
İnsanların sorgulama, akıl yürütme ve eleştirme gibi yetileri körelmiştir. Buna göre aile, kültür çeşitliliği, felsefe,sanat ve edebiyat gibi kavramlar artık yoktur. Yeni Dünyanın Tanrısı Ford’dur. Bütün yaşamsal klikler onun tarafından kontrol edilir ve onun yüceliği için gerçekleştirilir.
Kitapta hedonist bir toplum tasvir edilmiştir. Romandaki kahramanlar gerçek hayattaki tarihi figürlerden esinlenerek oluşturulmuştur.
Kitapta atıfta bulunulan tarihi şahsiyetler arasında Vladimir Lenin, George Bernard Shaw, Karl Marx, Fanya Kaplan, Lev Troçki, Benito Mussolini, Herbert Hoover, Hermann von Helmholtz, John Watson, Napolyon, Charles Darwin, Herbert Spencer, Mustafa Kemal Atatürk ve Rudolf Diesel yer alır.
Aldous Huxley Cesur Yeni Dünyanın düşünsel hazırlık aşamasındayken Rus yazar Yevgeni İvanoviç Zamyatin’in MIY(Biz) isimli kara ütopyasından oldukça etkilenmiştir.
Bunun yanında Cesur Yeni Dünya kendinden sonra gelen pek çok distopyaya da ilham kaynağı olmuştur. Bunlar arasında akla gelen en ünlüsü George Orwell’in ünlü eseri 1984’tür.
Kitapta Shakespeare şiirlerine de sık sık atıfta bulunulmuştur. Bu durumun yazarın Shakespeare hayranlığıyla ilgili olduğu bilinmektedir.