Türkiye’nin dünya çapında ses getiren ve yurtta en çok ziyaret edilen müze olma özelliğini elinde bulunduran Zeugma Mozaik Müzesi Gaziantep’te yer alıyor.
Modern Türk müzeciliğinin simgelerinden biri haline gelen Zeugma Mozaik Müzesi’ni ziyaret edebilmek için her yıl binlerce insan Gaziantep’e akın ediyor.
Tarihi Zeugma kentini farklı bir teknikle gözler önüne seren bu müzede gördüğünüz eserlere hayran kalacaksınız.
M.Ö 300’lü yıllara kadar uzanan bir geçmişe sahip olan Zeugma Antik Kenti’nden kalan eserleri görebileceğiniz bu müze 2010 yılından beri ziyarete açık.
Dünyanın en büyük 2. mozaik müzesi olma özelliğini elinde bulunduran Zeugma toplamda 30.000 metrekare genişliğinde bir alan üzerine kurulu.
1987 yılından beri süregelen arkeolojik kazılar sonucunda günümüzdeki haline kavuşan Zeugma Mozaik Müzesi’ndeki en dikkat çekici eser Çingene Kızı adıyla da anılan Mainad Mozaiği olarak karşımıza çıkıyor. Çingene kızının gözlerine odaklanan ve Gaziantep ile müzenin de simgesi haline gelen bu meşhur mozaik ününe yakışacak şekilde ayrı bir odada tek başına sergileniyor. Müzeye gelerek ünü dünyaya yayılmış olan Çingene Kızı mozaiğini görebilir, sıra dışı yöntemlerle organize edilen sergiyi gözlemleyerek tarihin tozlu sayfalarına tanıklık edebilirsiniz.
Zeugma Mozaik Müzesi’ne ilişkin yol gösterici gezi rehberini sizler için hazırladık.
İçindekiler
Günümüzde Anadolu’ya can vermeye devam eden Fırat Nehri geçmişte de Mezopotamya’nın hudutlarını belirleyerek medeniyetlere yaşam kaynağı oluyordu.
Geçmiş dönemlerde pek çok imparatorun fethetmek için can attığı bir bölge olan Mezopotamya, Büyük İskender’in komutanlarından olan Selevkos Nikator tarafından ele geçiriliyor.
Bu komutandan sonra M.Ö 64’te Roma hakimiyeti altına girdiğinde ise günümüzde bilinen ismi olan Zeugma’yı alıyor.
Zeugma’nın “köprü başı” anlamına geldiği rivayet ediliyor.
Zeugma Antik Kenti öyle zengin tarihi eserlerle kaplı ki günümüzde yapılan kazılar sonucunda ortaya çıkarılan eserler medeniyete ışık tutmaya yetiyor.
Müzede sergilenen Poseidon ve Euphrates adlı villaların duvarları ve zemininde yer alan mozaik ile freskler geçmişe adeta ayna tutuyor.
Gaziantep’in ve müzenin de simgesi haline gelen en önemli mozaik eser ise Çingene Kızı adı verilen Maenad mozaiği olarak ziyaretçileri karşılıyor. Zeugma’nın Mona Lisa’sı olarak adlandırılan bu mozaiğin Maenad Villası’nın yemek odasındaki zeminde yer aldığı biliniyor.
Zeugma’daki mozaiklerin pek çoğunun 500 bin parçadan oluştuğu da edinilen bilgiler arasında.
Fırat Nehri’nin kıyısında konumlanan Zeugma Antik Kenti Gaziantep’e bağlı Nizip ilçesinde yer alıyor.
Nizip’teki Belkıs Köyü’nde bulunan bu tarihi şaheser bulunduğu konum itibarıyla oldukça ilginç.
Geçmişte ve günümüzde pek çok medeniyete kaynaklık eden Fırat Nehri’nin sığ olan kısmında yer alan Zeugma esasen oldukça stratejik topraklar üzerine kurulu bir yer.
Toplam 20 bin dönüme yerleşmiş olan Zeugma’da bir zamanlar 80 bin kişilik bir nüfusun yaşadığı biliniyor.
Başta Büyük İskender’in komutanı olmak üzere dönem dönem farklı uygarlıkların hakimiyeti altına giren Zeugma’nın kuruluşu M.Ö 300 yılına dayanıyor.
İlk ismi olan Selevkos Euphrates ise burayı fetheden komutanın adı ile Fırat Nehri’nin birleşmesiyle oluşuyor. Bu komutandan sonra da M.Ö 1. yüzyıl döneminde Roma hakimiyeti altına girmesi sonucunda günümüze ulaşan ismine kavuşuyor.
Zeugma kelimesinin köprü anlamını taşıdığı biliniyor.
Verimli topraklar üzerine kurulu bir kent olan Zeugma’da halkın Fırat Nehri’nin güzel manzarasını görebilmek amacıyla yamaçlara villalar inşa ettiği görülüyor.
Antik dönemde dünya üzerindeki sayılı büyük ve kalabalık yerleşim merkezlerinden birisi olan Zeugma’nın Atina ile aynı büyüklükte olduğu biliniyor.
Her daim dillere destan olan zenginliği ve güzelliğinden ötürü ünlü bilim insanı ve coğrafyacı Strabon’un da bu antik kentten bahsettiği biliniyor.
Pek çok villa ve mozaik gün yüzüne çıkarılmış olsa da toprak altında olduğu varsayılan çok sayıda tarihi eser de mevcut.
Zeugma kendi sikkesini basmış olan bir Roma şehri olmakla birlikte aynı zamanda kader tanrıçası olan Thyke’nin Tapınağı’na da ev sahipliği yapmasıyla biliniyor.
Zeugma Mozaik Müzesi biri ana bina olmak üzere 3 adet binadan oluşan oldukça büyük bir kompleks olarak ziyaretçilerini ağırlıyor. Ana binada Zeugma Anti Kenti’ne ait olan mozaikler sergilenirken diğer iki binada da Gaziantep’in çevresinden toplanan ve daha yakın tarihe ait olan kilise mozaikleri görücüye çıkıyor.
Yan binaların birinde 19 adet mozaik bulunuyorken diğer binada da konferans salonları bulunuyor.
1987 yılından beri yürütülen uzun çalışmaların sonucunda 9 Eylül 2010’da halkın hizmetine sunulan Zeugma Mozaik Müzesi toplamda 30 bin metrekarelik bir alan üzerine yayılmış durumda. Bu kadar geniş arazi üzerine kurulu olması sayesinde de dünya üzerindeki sayılı mozaik müzeleri arasında kendisine sağlam bir yer ediniyor.
Müzeyi oluşturan binaların hepsinin temel katında depolama alanları mevcut. Esas sergi alanı olan ana binada 896 bin metrekarelik bir alanı kaplayan 51 adet mozaik ziyaretçilere sunuluyor. Bu binanın ikinci katında ise Gaziantep çevresinden toplanan diğer mozaikler sergileniyor.
Müzede sergilenen mozaiklerinin çoğunun antik Roma ve Helenistik dönemlerde villaların tabanını süslemeye yarayan eserlerden oluştuğu biliniyor.
İlgili dönemde en önemli sosyal etkinlik olarak kabul edilen yemek davetlerinin tabanı mozaiklerle bezeli olan salonlarda verildiği edinilen bilgiler arasında.
Söz konusu mozaiklerde de çoğunlukla mitolojik hikayelerdeki sahneler canlandırılıyordu.
Müzede sergilenen mozaikler çoğunlukla antik dönemde inşa edilen villaların içerisinden çıkarılan parçalar.
Villalar da ev sahibinin sosyal statüsünü, varlıklı olup olmadığını ve dönemin dekorasyon zevki ile gelişmişlik düzeyini yansıttığı için dönemi kavramak açısından bu mozaikler fazlasıyla önem taşıyor.
Türkiye’nin ve Dünya’nın en görkemli mozaik müzesi olan Zeugma Mozaik Müzesi’ni ziyaret etmek istiyorsanız yaz ve kış dönemlerinde farklı ziyaret saatlerinin uygulandığını belirtmemiz gerek.
Haftanın yedi günü ziyarete açık olan bu müzeye yaz döneminde sabah saat 9.00’dan akşam saat 19.00’a giriş yapabilirsiniz. Kış döneminde ise ziyaret saatlerinin 09.00 ile 17.00 arasında olduğunu belirtmek gerek.
Zeugma Mozaik Müzesi’ne giriş yapabilmek için müze kart kullanabilirsiniz. Müze kart kullanarak buraya 2 kez giriş yapma hakkına sahip olurken müze kart plus alarak sınırsız giriş hakkını elde edebilirsiniz.
Eğer müze kart satın almak istemezseniz de 65 TL gibi tutarlı bilet ücretini ödeyerek müzeye kolayca giriş yapabilirsiniz. Ören yerine ise 20 TL ödemeniz gerekiyor.
Zeugma Mozaik Müzesi Gaziantep’in Şehitkamil adlı ilçesinde yer alıyor. Müzeye gidebilmek için Mithat Paşa Mahallesi’nde yer alan Hacı Sani Konukoğlu Bulvarı’na gidilmesi gerekiyor. Şehir içinde yer alması sayesinde müzeye ulaşmak oldukça kolay.
Eğer özel araca sahip değilseniz müzeye toplu taşıma kullanarak gidebilirsiniz. Bunun için öncelikle hemen hemen her büfede satılan Kart 27 adlı toplu taşıma kartından satın almanız gerekiyor. Daha sonra bu kartı kullanarak ister minibüse isterseniz otobüse binebilirsiniz. Sümerbank-Otogar yazan minibüslere binme suretiyle 15 dakika kadar kısa bir süre içerisinde Zeugma Mozaik Müzesi’ne varabilirsiniz.