Eminim Avusturya mutfağı denilince pek çoğumuzun aklına ilk olarak o meşhur şnitzel geliyordur. Oysa ki Avusturya mutfağında keşfedilmeyi bekleyen onlarca lezzet var.
Genellikle Viyana mutfağı ile aynı sanılan Avusturya mutfağında, Osmanlı Saray Mutfağı, İtalyan, Macar ve Alman mutfakları başta olmak üzere pek çok farklı mutfak kültüründen izlere rastlamak mümkün.
Et yemeklerinin ve hamur işi tatlılarının öne çıktığı Avusturya mutfağında tafelspitz, kartoffelpuffer, strudel, sachertorte başta olmak üzere keşfedilmeyi ve tadılmayı bekleyen pek çok lezzet var. Hadi gelin Avusturya mutfağına uzanalım ve öne çıkan lezzetlerini tanıyalım.
İçindekiler
Baharat kullanımının oldukça yaygın olduğu Avusturya mutfağında en sık kullanılan baharatların başında paprika geliyor.
Yemeklere hafif bir acılık veren paprika dokunduğu yemeğin lezzetini bambaşka bir boyuta taşıyor desem yeridir.
En klasik yemekte bile farklı bir tat alıyorsanız bilin ki lezzet sırrı paprikada saklı.
Yazılışı ve okunuşu ne kadar zorsa tadı da bir o kadar güzel olan bir çorba Grießnockerlsuppe.
Ana malzemesi irmik olan grießnockerlsuppe hafif acı tadı ile gönülleri fethediyor.
Avusturya’ya giderseniz içinizi ısıtacak bir kase grießnockerlsuppe içmeden dönmeyin derim.
Dünyanın her yerinde pek çok restoranın menüsünde rastlayabilirsiniz şnitzele ama Avusturya’dakiler kadar lezzetlisini bence kolay kolay bulamazsanız.
Özellikle Viyana’da yiyeceğiniz, yanında enfes bir patates salatası ile sunulan şnitzellerin tadı damağınızdan uzun süre silinmeyebilir, demedi demeyin.
Söylemeden de geçmek olmaz özellikle Viyana’nın en meşhur şnitzelcilerinden biri olan Figlmuller’de şnitzelin yanında servis edilen patates salatasının tadı tam anlatılmaz yaşanır türden.
Şnitzel yemeseniz bile sırf tarifi gizli tutulan, özel soslu o patates salatasından yemek için bile Viyana’ya Figlmuller’e gidilir, çünkü yok böyle bir lezzet.
Bir dilim lokum gibi pişmiş dana eti, elma püresi, yaban turbu ve patates. Yanında ise sizin tercihinize göre şekillenen garnitür sebzeler.
Elma püresi etle ne alaka der dediğinizi duyar gibiyim ama bence kesinlikle denemeye değer.
Pek çok farklı lezzetin tek tabakta buluştuğu tafelspitz, Avusturya mutfağının öne çıkan lezzetlerinden biri. Avusturya’ya giderseniz tafelspitz denemeden dönmeyin derim.
Sizin için de patates denince akan sular duruyorsa kartoffelpuffer’in bağımlısı olabilirsiniz.
En basit haliyle anlatacak olursam patates ve yumurta, un ve baharatlarla karıştırıldıktan sonra tavada pankek gibi pişiriliyor.
Mini mini çıtır çıtır bu patatesler sade olarak servis edildiği gibi somon füme, pastırma, soğan gibi eşlikçilerle de servis ediliyor.
Bazı yerler daha kalın ve pofidik yaparken bazı yerler incecik çıtır çıtır yapıyor kartoffelpuffer’i. Benim favorimse kesinlikle ince ve çıtır olan.
Avusturya mutfağının en sevilen lezzetlerinden biri de yanında yumurta, üzerinde sosis ile servis edilen, hafif acılı suyu ile kendine hayran bırakan yahni ‘fiakergulasch.
Adını Avusturyalı faytonculardan aldığı söylenen ‘fiakergulasch’ Avusturya’ya gittiğinizde tadabileceğiniz lezzetlerden biri.
Avusturya mutfağının en bilinen tatlılarından biri de tabii ki hemen hemen her pastanede bulabileceğiniz ‘Sachertorte’. Araya kısa bir dipnot düşecek olursam ‘sacher’ ‘zaher’ diye okunuyor.
Arası kakaolu kayısı marmelatlı üzeri bol bitter çikolatalı sachertorta, ilk olarak Franz Sacher’in Avusturya mutfağına kazandırdığı bir lezzet.
Ben tadını biraz ağır bulup tercihimi her daim apfelstrudelden yana kullansam da sachertorte’nin seveni çok. Hatta Viyana’daki Sacher Otel’in kafesinin önünde her daim bir kuyruk oluyor.
Bu lezzeti herkes tatmalı diye düşünürseniz de ufak porsiyonlarda özel kutularda satılan sachertortelerden alıp sevdiklerinize hediye edebilirsiniz.
Apfelstrudel yani elmalı turta, Avusturya mutfağı denilince akla gelenler arasında ilk sıralarda yer alıyor.
İncecik hamur arasına bol malzeme konuluyor ve rulo şeklinde sarılıyor. Üzerine pudra şekeri ve vanilya sos serpildikten sonra da hafif ılık olarak servis ediliyor.
Avusturya’da yiyeceğiniz apfelstrudel bugüne kadar yediğiniz tüm elmalı turtaların tahtını elinden alabilir, demedi demeyin.
Avusturya mutfağının öne çıkan tatlılarından biri de kaiserschmarrn. Şeker, kuz üzümü, vanilya ve rom kullanılarak pankek vari bir hamur hazırlanıyor. Pişirildikten sonra üzerine pudra şekeri ve elmalı bir sos dökülerek servis ediliyor.
Adını imparator anlamındaki ‘kaiser’ ve uydurma manasız anlamında kullanılan ‘schmarrn’ kelimelerinin birleşiminden alan kaiserschmarrn için imparatorlar için uydurulmuş bir tatlı deniyor.
Siz de elmalı tatlıları seviyorsanız Avusturya’ya gittiğinizde ‘kaiserschmarrn’ı asla es geçmeyin derim.
Fıstıklı, badem ezmeli ve nugalı çikolata topu Mozart, Avusturya’da en sık karşılacağınız lezzetlerden biri.
Hediyelik eşya satan dükkanlar başta olmak üzere hemen hemen her yerde bulabileceğiniz Mozart Çikolataları’ndan bol bol alıp çantanıza atın ki, yorulduğunuz anda ya da kahve molanızda hemen ağzınıza atabilesiniz.
Dünyada tarifi yazılan ilk turta olduğu bilinen Linzer Torte adını Avusturya’nın Linz şehrinden alıyor.
Un, tuzsuz tereyağı, yumurta beyazı, kuru yemiş ve tarçınla hazırlanan tart hamurunun üzerine reçel konularak pişirilen Linzer Torte, Avusturya mutfağının en sevilen tatlıları arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Genellike kırmızı meyveli bir reçelle hazırlan Linzer Torte, Avusturya’da tadılacak lezzetler listenizde mutlaka olsun derim.
Kahveyi Avusturya’ya Viyana Kuşatması sırasında Osmanlıların götürdüğü söyleniyor. Ancak Avusturyalılar o dönemlerde kahve ve kahve sunumunu bambaşka bir boyuta taşımışlar desem yeridir.
Kahve içmek Avusturyalılar için başlı başına bir ritüel. Avusturya’da hala gümüş tepsilerde saraylarla layık bir sunumla kahve getiren pek çok kafe bulmak mümkün.
Avusturya’ya giderseniz bol bol kahve içmeden ve paket paket çekirdek kahve ya da filtre kahve almadan dönmeyin derim.
Cappucino’nun daha hafifi diyebileceğim ‘cafe melange’ Avusturya’da en çok tercih edilen kahveler arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Rivayete göre espresso kahveyi ağır bulan Viyanalılar espressoyu süt ile seyreltip süt köpüğü ile süslemişler ve ortaya Viyana’nın o meşhur ‘Cafe Melange’ı ortaya çıkmış.
***
Dünyanın en zengin mutfaklarından biri olduğuna inandığım Avusturya mutfağından bu lezzetlerden çok daha fazlası var. Siz de Avusturya mutfağını derinlenmesine keşfetmek, daha önce denemediğiniz tatları denemek istiyorsanız istikametiniz neden Avusturya olmasın?