Geleneksel Tokat mutfağı bir yanıyla Karadenizli bir yanıyla İç Anadolulu. Tazecik sebze meyvelerin yetiştiği bereketli topraklar üzerinde bulunan Tokat mutfaklarında et ve etli yemekler haricinde bakliyatların da yadsınmaz bir yeri var.
Tokat’a giderseniz Niksar’ın meşhur cevizinden, Zile’nin pekmezinden, köme de denilen cevizli şeker sucuğundan, Tokat’ın sembollerinden biri olan akzambaktan yapılan reçelden, tabi ki efsane sarmaların lezzet sırrı asma yaprağından, hafif mayhoş tadı ile kendine hayran bırakan kuşburnu ile yapılan pekmez ya da marmelat gibi özel ürünlerinden tatmadan ve almadan dönmeyin.
Anadolu mutfak kültürünün şekillenmesinde önemli bir rol oynayan Tokat mutfağını daha yakından tanımaya ne dersiniz? Diyorum ve sizi Tokat mutfağının en sevilen lezzetleri ile baş başa bırakıyorum.
İçindekiler
Tokatlılar için kahvaltıların olmazsa olmazları arasında ilk sıralarda yer alıyor Tokat pağacı.
Hamurunun içinde ceviz olan Tokat pağacı, Tokat’ta genellikle tereyağı ve bal ile tüketiliyor. Ancak bence tulum peyniri ile de efsane oluyor.
Ceviz-peynir ikilisini seviyorsanız mutlaka deneyin derim.
Yeşil mercimek ve un ile yapılan helle çorbası halk arasında loğusa çorbası olarak da biliniyor.
Çoğu zaman içine kıyma da eklenen helle çorbasından tatmak isterseniz istikametiniz şehir merkezindeki esnaf lokantalarından biri olsun.
Yeşil mercimek ve hamurla çorba yapmayan ilimiz yok desem yeridir. Tokat usulü yeşil mercimekli hamur çorbası da üzerine sarımsaklı yoğurt ve kızgın tereyağı gezdirilerek servis ediliyor.
Tokat’a giderseniz özellikle kış aylarının vazgeçilmezlerinden biri olan mercimekli hamur çorbasına mutlaka bir şans verin derim.
Tokat’ın cevizi ile meşhur Niksar İlçesi’nin nefis bir cevizli çöreği var. İçi bol cevizli Niksar çöreğinden tatmak isterseniz istikametiniz size en yakın pastane ya da fırın olsun derim.
Söylemeden de geçmek olmaz Niksar çöreği uzun süre tazeliğini koruyor. Evine götürmek isteyenlere duyurulur.
Tokat kahvaltılarının yıldızlarından biri de hafif acılı ve baharatlı tadıyla gönüllerde taht kuran çemen.
Biber salçası, ceviz, çemen tohumu, sarımsak ve farklı baharatları buluşturan Tokat çemenini ekmeğe sürüp yemeye doyamayacaksınız.
Hatta minik de bir lezzet tüyosu verecek olursam dönerken mutlaka birkaç kavanoz çemen alıp makarna sosu olarak kullanın. Tek kelimeyle efsane oluyor.
İnce bulgur, yeşil mercimek, domates ve ceviz gibi enfes malzemelerin buluştuğu muhteşem bir lezzet bat.
İster önce kaşıklayıp sonra suyuna ekmek banın. İsterseniz de Tokatlılar gibi asma yapraklarına sarıp yiyin. Batın her hali ayrı güzel.
Tokatlılar için mutfak kültürünün olmazsa olmaz bir parçasıdır uğruna maniler, türküler yazılan madımak.
Tokat’ta her yıl madımak zamanı kadınlar toplanıp madımak toplamaya giderler. Ardından o tazecik madımaklar ile nefis yemekler yapılır. İşte klasik madımak yemeği de onlardan bir tanesi. Aynı ıspanak gibi pişirilen madımak yemeğinin üzerine bazen pastırma da ekleniyor.
Genellikle yanında yoğurtla servis edilen madımak sebzesiz duramayanlar için nefis bir alternatif.
Tokat usulü gözleme diyebileceğim çökelekli günün her saatine yakışan efsane bir hamur işi.
İncecik açılan hamurların arasına çökelekli ve maydanozlu bir harç koyulduktan sonra kapatılıyor. Ardından sac üzerinde pişiriliyor.
Kahvaltıda çayla akşam üzeri ise yanında ayranla efsane olan Tokat çökeleklisini Tokat’ta tadılacaklar listenize mutlaka alın derim.
Keşkeksiz bir Anadolu Mutfağı düşünmek neredeyse imkansız. Ancak Tokat’ın bir keşkeği var ki tam damak çatlatan türden.
Tokat’ta kurulan özel gün sofralarının olmazsa olmazlarından biri olan keşkekten tatmak isterseniz size en yakın yöresel yemekler yapan restoranın yolunu tutun derim.
Klasik etli asma yaprağı dolmasının tahtını elinden almaya aday Tokat’ın bakla dolması.
Hazırlanan iç baklalı harç asma yapraklarına mini mini muskalar elde edilecek şekilde sarılıyor. Ardından kemikli et üzerinde pişiriliyor.
Tokat’ın meşhur bakla dolmasının tadı tam anlatılmaz yaşanır türden. Tokat’a gidip de bakla dolması yemeden dönerseniz üzülürsünüz. Benden söylemesi.
Kuzu eti ve sebzenin buluştuğu en efsane kebaplardan biri de meşhur Tokat kebabı.
Kuyruk yağı ile tadına tat katan Tokat kebabı resmen ağızda dağılıyor.
Tokat’a giderseniz kendinize en güzelinden bir Tokat kebabı yanına da sıcacık bir tırnak pide ve bol köpüklü ayran söylemeyi ihmal etmeyin derim.
Her yemeğin sonuna yakışan ender tatlılardan biri bence ayva tatlısı.
Kıpkırmızı rengi ile göze, damakta bıraktığı hafif mayhoş tat ile mideye hitap eden ayva tatlısı Tokat mutfağının da en sevilen tatlılarından.
Hele bir de üzerine biraz taze kaymak birkaç dal da taze nane eklediniz mi tadına doyum olmuyor.
Şekli ile gönülleri fetheden tırtıl baklavası çıtırlığı ile de damaklarda lezzet fırtınası estiriyor.
Tercihe göre cevizli ya da fındıklı yapılan tırtıl baklavası Tokat’ta bayramların olmazsa olmaz tatlılarından biri.
Ama bayram dediğime bakmayın. Tokat’ın tırtıl baklavasını şehir merkezindeki pek çok tatlıcı da bulabilirsiniz.
Tokat mutfaklarının demirbaşlarındandır sac üzerinde pişirildikten sonra kurutulan yufkalar.
Tokatlılar kuruttukları yufkalar ile nefis börekler ve tatlılar yapıyor. Lezzet sırrı şerbetinin içine eklenen zile pekmezinde saklı olan yufka tatlısı da onlardan bir.
Tokat’ın yufka tatlısı insana bu kadar basit ve sade bir tatlı nasıl bu kadar lezzetli olabilir dedirtiyor. O yüzden Tokat’a giderseniz asla es geçmemeniz gereken lezzetlerden biri yufka tatlısı.