Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü her 10 Kasım’da minnet, saygı ve özlemle anıyoruz. Sadece Türkiye’de değil bütün dünyada etkili olmuş fikirleri ve ileri görüşlülüğü ile Atatürk’e dünya çapında da büyük bir saygı duyuluyor. Bu saygının bir göstergesi olarak ise pek çok ülkede Atatürk’ün heykelleri bulunuyor. Gelin sizinle birlikte dünyanın farklı yerlerinde bulunan Mustafa Kemal Atatürk’ün heykellerini keşfedelim.
İşte Atatürk’ün farklı ülkelerde bulunan 11 heykeli:
1) Santiago – Şili
Santiago’nun önemli bir bölgesi olan Apoquindo Caddesi üzerinde bulunan Cerro Navidad Parkı’na 29 Ekim 1973 tarihinde yerleştirilmiştir. 4 Haziran 1973 tarihinde Santiago Las Condes Belediye Meclisi tarafından alınan karar ile bu önemli parka yerleştirilen büst, Heykeltraş Şadi Çalık tarafından yaptırılmış. Santiago’da bulunan bu büst ise aslında tam olarak bir büst değil. Efiji denilen, bronz dökme bir kabartma. Oldukça güzel gözüken bu efiji, 3.90 metre, genişliği 2 metre, eni 30 cm olan kaide üzerine konumlandırılmış şekilde duruyor.
Cumhuriyetimizin 50. yılında törenle yerleştirilen bu efijinin etrafına Büyükelçilik tarafından 7 Ocak 1975 yılında Ankara taşının özelliklerine uygun olacak şekilde taşla kaplanmıştır. Atatürk Efijisinin üstünde ise İspanyolca olarak ’’Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, anavatanının fedakâr ve sadık hizmetkârı, eşsiz kahraman ve insanlık idealinin yaşayan sembolü, tüm hayatını Türk milletine adadı ve ruhunun ateşi ile halkına ilham kaynağı oldu. Hatırası, söndürülemeyen bir ateş gibi, halkına güç vererek ebediyete kadar yaşayacaktır.’’ yazmaktadır. Bu efiji, dünyada Atatürk adına yapılan en eski heykel/efijilerden biridir.
2) Mexico City – Meksika
Atatürk’ün büstünün olduğu bir başka yer ise Mexico City. Mexico City’de bulunan Atatürk heykeli, Heykeltıraş Sait Rüstem tarafından yapılmış. Mexico City’e getirilmesi ise Çimento Müstahsilleri İşveren Sendikası Başkanı Ahmet Eren sayesinde olmuş. Ahmet Eren’in çabası sonucu Mexico City’e getirilen büst, Cumhuriyetimizin 80. yılında yani 29 Ekim 2003 tarihinde yapılan bir tören ile şehirdeki yerini almış.
3) Havana – Küba
Şimdi ise rotamız Küba’nın Havana bölgesi. Havana’nın Puerto Caddesi’ndeki Plaza de Armas Parkı’nda bulunan Atatürk büstü, Heykeltıraş Metin Yurdanur tarafından yapılmış. Bu büstün yapılmasını ise Küba’nın en önemli liderlerinden biri olan Fidel Castro istemiş. 1994 yılında yaptırılan bu büst daha sonra Küba’ya getirilmiş ve yerine yerleştirilmiş. Büstün alt kısmında, Atatürk’ün ünlü “Yurtta sulh, dünyada sulh” sözü de yazmaktadır. Bu büstün çevresinde önemli özgürlük savaşçıları olarak tanınan Jose Carlos Mariategui ve Rabindranath Tagore büstleri de yer alıyor.
4) Wakayama – Japonya
Japoya’da bulunan Atatürk heykelinin ise çok farklı bir hikayesi var. Bu heykel şu anda Wakayama’da bulunsa da ilk olarak 1996 yılında Kashiwazaki köyünde kurulan Türk Kültür Köyü için yaptırılmış. Fakat 2005 yılında burada olan depremden dolayı hasar alan heykel daha sonra Büyükelçilik tarafından korunmaya alınmış.
17 yıl boyunca büyükelçilik deposunda kalmış. Fakat tarihler 3 Haziran 2010 tarihini gösterdiğinde heykel depodan çıkarılmış ve Wakayama’daki yerini almış. Kaidesi ile birlikte 7.5 metre büyüklüğünde olan bu heykel şu anda yüksek bir tepede bütün görkemiyle ziyaretçilerini ağırlıyor. Heykelin üstünde ise hem Türkçe hem de Japonca olarak “Yurtta sulh, dünyada sulh” yazıyor.
5) Bakü – Azerbaycan
Atatürk’ün bir başka heykeli ise Azerbaycan, Bakü’de bulunuyor. 17 Mayıs 2010 tarihinde açılışı yapılan bu heykel, Bakü’nün Nasimi ilçesindeki Türk Büyükelçiliği önünde, Samed Vurgun ve Bakıhanov sokaklarının kesiştiği bir parka konumlandırılmış. Büyük bir törenle açılışı yapılan heykelin heykeltıraşı ise Azerbaycan Sanat Akademisi rektörü ve aynı zamanda Azerbaycan Cumhuriyeti halk sanatçısı da olan Ömer Eldarov’dur.
6) Washington – Abd
Amerika’nın Washington bölgesinde bulunan Atatürk heykeli ise yaklaşık olarak 2 metre boyunda olacak şekilde yapılmış. Bu heykelin bir elinde Nutuk duruyor. Atatürk’ün bu heykelini yapan heykeltıraş ise Amerika’nın önemli heykeltıraşlarından olan Jeffery Hall. Amerika’da Atatürk’ün heykelini yapacak kişiyi bulmak için yapılan yarışmayı kazanan Jeffery Hall, Atatürk’ün pek çok fotoğrafını incelediğini ve sonunda Atatürk’ün 40’lı yaşlarındaki halini heykel olarak yapmayı istediğini söylemiş.
Oldukça önemli bir heykel olan Atatürk heykeli Amerika’da bulunan ilk ve tek Atatürk heykeli olma özelliği de taşıyor. Sheridan Circle’da bulunan bu heykelin yapımında ve gerekli izinlerin alınmasında ise Yavalar Ailesi’nin ve tabi ki Amerika Büyükelçiliğimizin emekleri çokmuş. Bu Atatürk heykelinin açılışı ise Atatürk’ün ölümünün 75.yıl dönümünde yapılmış.
7) Bişkek – Kırgızistan
Kırgızistan’nın başkenti olan Bişkek’de bulunan Atatürk heykeli, şehir mekrezine yaklaşık 4 km uzaklıkta bulunan adını yine Atatürk’ten alan Atatürk Parkı’nın içinde bulunuyor. Yemyeşil bir park olan Atatürk Parkı, pek çok kişinin keyifle vakit geçirdiği oldukça popüler bir yer. Burada bulunan Atatürk heykeli ise 2015 yılında yapılmış. Heykelin açılışının olduğu 10 Kasım tarihinde hem Atatürk anılmış hem de heykel ilk kez halka tanıtılmış.
8) Bükreş – Romanya
Bu sefer de rotamız Romanya’nın başkenti Bükreş. Burada bulunan Atatürk heykeli Calea Victoriei Caddesi’nde bulunan Teatrul Odeon tiyatro binasının önünde bulunuyor. Bir büst şeklinde ve bronzdan yapılan bu eserin çevresinde ise çiçekler bulunuyor.
9) Albany – Avustralya
Avustralya’da bulunan Atatürk heykelinin yapılması fikri ilk olarak Perth Avustralya Türk Kültür Evi’nin bir toplantısı sırasında Osman İşçel tarafından sunulmuş. Daha sonra ise bu heykelin yerleştirilebileceği en iyi konumun I. Dünya Savaşı sırasında Anzak askerlerinin okyanusa açıldığı ve adı Atatürk Entrance olan koya yapılmasına karar verilmiş. Avustralya devletinin de konuya sıcak bakması ve bütçe ayırması ile birlikte heykelin yapımına başlanmış. Atatürk heykeli Türkiye’de, Heykeltıraş Burhan Alkar tarafından yapıldı. Sonrasında ise Avustralya’ya getirildi. Heykelin kaidesi dünya şeklinde yapılarak üstüne ise İngilizce olacak şekilde “ Yurtta Barış, Dünyada Barış” yazılmış.
10) Budapeşte – Macaristan
Macaristan, Budapeşte’de ise Atatürk’ün bir büstü bulunuyor. Macaristan halkının Atatürk’e saygısı oldukça büyük. Hatta öyle ki okullarındaki derslerde Atatürk ile ilgili konular da bulunuyor ve çocuklara Atatürk’ün çalışkan ve erdemli kişiliği öğretiliyor. Budapeşte’nin popüler bir çocuk parkı olan Naphegy Park’ta bulunan Atatürk büstünün yapılmasını ise Macaristan halkı istemiş.
11) Aşkabat – Türkmenistan
Türkmenistan, Aşkabat’ta bulunan Atatürk heykeli ise adını da Atatürk’ten alan meydanda, Türk Büyükelçiliği’nin önünde bulunmaktadır. Türkmenistan için de oldukça önemli olan bu heykel ve meydan 10 Kasım günlerinde ziyaret edilir ve Atatürk’ü anma törenleri yapılır. 1998 yılında açılışı Türkmenistan ve Türkiye Cumhurbaşkanları tarafından yapılan heykelin alt kısmında ise “Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk” yazmaktadır.
