Uçak Bileti Fiyatları Nasıl Belirleniyor?
Hepimizin bildiği gibi, uçak bileti fiyatları dinamik olarak belirleniyor, yani otobüs biletlerinin sabit fiyatlandırmasından farklı olarak bilet fiyatları sürekli olarak değişiyor.
Seyahatlerini, tatillerini ucuza getirmek isteyen insanların kafasındaki en önemli sorulardan bir tanesi de, ne zaman bilet almaları gerektiği oluyor. Hangi koşullarda daha ucuz uçak bileti bulunabilir? Bilet almanın sihirli bir günü veya saati var mıdır? Bayramlar ve resmi tatillerde ucuz bilet bulmak mümkün müdür? Firmalar fiyatlandırma stratejilerini nasıl oluşturur? Bu yazıda hava yolu firmalarının fiyat belirleme stratejilerini anlatmaya, doğru ve yanlış bilinenleri vurgulamaya çalışacağım.
Yazımıza hava yolu firmasının gözünden bakarak başlayalım. Hava yolu şirketlerinin elbette tek bir amacı var karlılıklarını maksimize etmek, bunun için teknik olarak “verim yönetimi” (yield management) olarak anılan optimizasyon modelleme sistemleri kullanıyorlar.
Amaç ise basitçe kişi başına düşen maliyetleri düşürürken, bir kişiden elde edilen karlılığı maksimuma çıkarmak. Bir hava yolu firması için kişi başına düşen maliyetin en düşük olduğu durum elbette ki tüm koltukların dolu olduğu olduğu durum oluyor. Sonuç olarak firmalar, tüm koltukları satmaya ve kimseye verilmesi gerekenden daha fazla indirim yapmamaya çalışıyorlar.
Bildiğiniz gibi şirketler, bir uçaktaki koltukları sınıflara ayırıyorlar, isimler firmadan firmaya değişse de genel sınıflandırma mantığı birbirine benziyor, ekstra hizmetlerin dahil olduğu “business” sınıf koltuklar, standart koltuklar ve ekonomik koltuklar.
Firmaların minimum maliyetle maksimum gelire ulaşabilmesi için bu koltuk sınıflarının dağılımını doğru bir şekilde yapmaları gerekiyor. Elbette firmalar asıl kazançlarını business class koltuklardan kazanıyorlar, ancak tüm koltukları üst sınıf alıcılara ayırdıklarında uçağı dolduramama imkanları bir o kadar artıyor, bu noktada devreye mühendislik çalışmaları giriyor.
Bir uçaktaki koltukların ilk sınıfsal dağılımı, geçmiş satış verileri kullanılarak belirleniyor. Daha önce benzer uçuşlarda hangi sınıf biletin kaç tane satıldığı ve diğer etkileyici faktörler hesaba katılarak geliri maksimize edecek bir koltuk dağılım şeması hazırlanıyor. Bundan ötürü, bayramlar, resmi tatiller vs gibi insanların seyahat ihtiyacının çok yükseldiği zamanlarda çok daha az koltuk indirimli satışlar için ayrılıyor.
Ama bu durum stabil olarak ilerlemiyor, eğer satışlar kötü giderse, üst sınıftan koltuklar da indirimli koltuk olarak değiştirilebiliyor. Bu da, karşınıza her an ucuz bilet çıkabilme ihtimali demek. Bu fiyat geçişlerinin ise sabit zamanları yok. “Biletlerinizi salı günü alın!” gibi önerileri çeşitli yerlerde okuyor olabilirsiniz, bunun bir anlamda doğruluk payı da var.
Genellikle hava yolu firmaları hafta sonu satışlarını değerlendirdikten sonra, yeni pozisyon alabiliyorlar o yüzden özellikle salı günleri indirim yakalama ihtimali artıyor. Genel olarak cuma günleri en pahalı biletler satılırken, pazar günleri daha ucuz bilet bulunabiliyor, örneğin Expedia Kıdemli Başkan Yardımcısı Greg Schulze hafta sonları genelde daha ucuz bilet olabildiğini söylemiş.
Ancak dinamik fiyatlama, anlık gelişen olaylara tepki verebilme imkanı ve bilet sınıfları arası geçişlerin kolaylığı düşünüldüğünde, bilet satın almanın sabit bir ucuz gününün olmadığını belirtmekte fayda var.
Ne Zaman Satın Almak Gerekir?
Hava yollarının fiyatlandırma ekipleri, genelde kalkış tarihinin 2 ay öncesinde fiyatlandırma çalışmasına başlıyorlar çünkü insanlar genelde 2 aydan daha sonrası için bilet satın alımı gerçekleştirmiyorlar.
Bu süreçte genel olarak indirimli koltuklar boş bırakılıyor ve eğer uçak yeteri kadar dolmamışsa hava yolu şirketleri bazı koltukları indirimli koltuk olarak değiştirebiliyor.
Uçak kalkışına 2 ay ile 2-3 hafta kalması arasındaki süreçte fiyatlar genel olarak ufak bir artış yaşıyor ama genel fiyat seviyesi çok da değişmiyor.
Ancak unutmamak gerekir ki bu süreç hava yolu şirketlerinin kampanya yapma ihtimallerinin fazla olduğu bir süreç aynı zamanda. Bu süreçte fiyatları bir kaç gün, hatta belki 1 hafta, kadar sıkı takip edip, fiyatların azalma ya da yükselme potansiyelini öngörmek ucuz bir seyahat için faydalı olabilir.
Seyahate 2-3 hafta kalması ile seyahatin başlaması arasındaki süreçte fiyatlar yükselmeye başlayacaktır; bunun sebebi ise iş için seyahat eden insanların genelde bilet satın almalarını bu arada gerçekleştiriyor olmasıdır.
Hatta bazı hava yolu şirketleri son saniye planlanan iş seyahatleri için de kotalar ayırıyor ve bu kotaları sonuna katar tutup indirimli koltuklara çevirmiyorlar.
Pek tabi ki, bu süreçte de fiyat indirimleri olabilir, ama istatistiksel olarak baktığımızda bu süreçte fiyatların yükselme ihtimali, düşme ihtimalinden çok daha fazla. Ayrıca bu dönemde bilet sınıfları arasındaki fiyat farkları da oldukça fazlalaşıyor ve indirimli biletlere ayrılan kota bittiği anda üst sınıf biletler için çok daha fazla ödemek zorunda kalabiliyorsunuz.
Sonuç olarak, bayramlar gibi yoğun bir zamanda seyahat edecekseniz, bilet satın almanızı erkenden gerçekleştirmeniz gerekiyor, aksi takdirde ucuz bilet bulma şansınız çok çok düşecektir.
Son 2-3 hafta içerisinde bilet alacaksanız, çeşitli aggregater’ların veya seyahat acentelerinin kampanyalarını da takip etmeniz faydanıza olabilir.
Ucuz Uçak Bileti Bulma Yöntemleri yazımızdan bu konuda daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Bilet Fiyatlandırma İle İlgili Mitler
Malesef, uçak bilet fiyatları ile ilgili ortalıkta dolaşan bir çok yanlış bilgi ve şehir efsanesi mevcut. Bunların bir tanesi “Cookies Myth” olarak adlandırılıyor.
Hava yolu firmalarının bilet arayan kullanıcılarının bilgilerini web-sitesi çerezleri ile tuttuğunu, eğer kullanıcı siteyi tekrar ziyaret ederse, aynı rota için sefer sorgularsa o kullanıcaya daha yüksek bilet fiyatları gösterildiği iddia ediliyor; ancak bu iddiaların pek de gerçeklik payı yok.
Her ne kadar hava yolu firmaları fiyatlandırma üzerinde bir çok teknik çalışma yürütse de, fiyatları spesifik bir web Kullanıcısı için sürekli yeniden düzenlemek firmalarının teknik kapasitesinin üzerinde bir iş oluyor.
Siz de uçak bileti sorgularken, aynı bilet için yakın zamanlarda farklı fiyatlar görebilirsiniz; ancak bu fiyat değişikliğinin o sırada baktığınız sefer için bilet almaya çalışan başka bir kullanıcı olma ihtimali çok daha yüksek.
Kaynakça
“How airlines set their ticket prices – plus tips to beat them at their own game.” The
Telegraph. 21 Eylül 2016. http://www.telegraph.co.uk/travel/advice/how-airlines-set-
the-price-of-flight-tickets-and-how-to-beat-them/
Donovan, A. W. Yield Management in the Airline Industry. Journal of
Aviation/Aerospace Education & Research, 14(3). 2005.
https://commons.erau.edu/jaaer/vol14/iss3/9
“So when should you book that flight? The truth on airline prices.” The Conversation.
24 Kasım 2019. https://theconversation.com/so-when-should-you-book-that-flight-
the-truth-on-airline-prices-34033
