UNESCO Dünya Mirası Listesi, tarihi açıdan değerli eserlerin koruma altına alınması açısından oldukça önemli bir liste. Dünyanın farklı yerlerinde bulunan pek çok önemli ve korunması gereken eser bu listede bulunuyor. Bu listeye Türkiye’den de pek çok eser girdi.
En son Ankara’da bulunan Gordion Antik Kenti’nin de bu listeye girmesiyle, UNESCO Dünya Mirası Listesi ile ilgili birkaç soru merak edilmeye başlandı. UNESCO Dünya Mirası Listesi ve bu listeye girmenin anlamı nedir gibi soruları cevapladığımız yazımızı sizler için hazırladık.
1) UNESCO Dünya Mirası Listesi Nedir?
UNESCO Dünya Mirası Listesi, yıllardır dünya genelindeki önemli tarihi mekan ve eserlerin korunmasında önemli rol oynayan bir listedir. Unesco, bu liste ile üstün değere sahip yerlerin ve eserlerin korunmasını garantiye alır ve gelecek nesillere de aktarımını sağlar.
Uluslararası tanınırlığı olduğu için oldukça prestijli bir liste olan UNESCO Dünya Mirası Listesi, kalıcı ve geçici liste olarak da ikiye ayrılır. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi, kalıcı listeye alınmayı bekleyen eserlerden oluşan bir listedir. Koşulların sağlanması ile birlikte buradaki eserler kalıcı listeye geçebilir ve dünya mirası olarak tanımlanırlar. Türkiye’de UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girmiş toplam 21 yer bulunuyor.
2) UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne Girmek Ne Anlama Geliyor?
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmek için alanın gerçekten tarihi bir öneme sahip olması gerekiyor. Tarihi açıdan herhangi bir önem ve değeri olmayan yerler bu listeye giremiyorlar. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren yerler ise tarihi açıdan önemli yerler ise artık dünya çapında tanınırlık elde ediyorlar. Sadece bulunduğu bölgenin yetkilileri tarafından değil bütün dünya tarafından bu alan korunuyor. Listeye alınan eser artık gerçekten insanlığın bir mirası olarak kabul ediliyor.
Bir eser, listeye alındıktan sonra ise hem o ülkenin hem dünya tarihi açısından oldukça önemli gelişmelerin olmasına sebebiyet veriyor. Eserin daha bilinir hale gelmesi eser hakkında daha detaylı araştırma ve çalışmaların yapılmasına olanak sağladığı için eserin dönemine ait daha geniş bilgiler edinilmesini ve geliştirilmesine de katkı sağlıyor. Ek olarak eser veya eserlerin listeye girmesi ülkenin turizminin gelişmesine büyük ölçüde katkı sağlıyor. Hem yerli hem yabancı turistlerin ilgisini çeken bu bölgeler yıl içinde pek çok misafir ağırlıyorlar.
3) UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne Alınma Kriterleri Nelerdir?
Tabi ki de her eser her tarihi yer UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giremiyor. Bu önemli ve prestijli listeye girmek için belirli kriterler bulunuyor. Bu kriterler de kendi içinde ayrılıyor. Tarihi eserlerin ve doğal güzelliklerin kriterleri birbirinden farklı olabiliyor.
Tarihi Eserlerin Kriterleri;
- İnsanlık tarihi ile ilgili önemli bir zamana ışık tutması.
- Bu dönemle ilgili bizlere ipuçları vermesi.
- Yaratıcı bir eser olması.
- Eserin, belirli bir dönemde var olmuş bir medeniyete ait olması.
- Hala daha geleneklerle bağlantılı olması.
Doğal Güzelliklerin Kriterleri;
- İstisnai olması.
- Üstün bir doğal güzelliğe sahip olması.
- Eserin, yer şekil oluşumun hala devam ettiği bir alanda bulunması.
- Eserin, yeryüzü ekosisteminin biyolojik süreçlerini temsil eden alanlarda bulunması.
- Bilim ve koruma açısından özel bir anlama sahip olması.
4) Türkiye’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne Girmiş Yerler
Türkiye’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde 21 yer bulunuyor. Türkiye’nin pek çok farklı yerindeki bu yerler; tarihi, mimari ve turizm açısından büyük öneme sahipler. 2023 yılında listeye giren en genç üye ise Ankara’da bulunan Gordion Antik Kenti. Yıllardır önemini koruyan bu alanın yanı sıra Göbeklitepe, Arslantepe Höyüğü, Aphrodisias, Ani Arkeolojik Alanı ve Efes Antik Kenti gibi yerler de listedeki yerini alıyor.
Bütün bu alanların pek çok kişi tarafından bilinmesinin en önemli sebeplerinden biri tabi ki de UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alması. Artık sadece Türkiye’nin tarihi bir yeri olmaktan çıkan bu yerler geçmişe ışık tutarak insanlık tarihinin merak edilen dönemleri ile ilgili fikir edinilmesine yardımcı oluyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren tarihi yerlerimiz ile ilgili daha ayrıntılı bilgi edinmek için Türkiye’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne Giren 21 Tarihi Mekan adlı yazımızı okuyabillirsiniz.
