Bu içeriği yapay zeka ile özetlemek için aşağıdaki butonları kullanabilirsiniz.
ChatGPT Perplexity GrokKilis neyi ile meşhur?
Kilis, oruk, lebeniye, Kilis tava, cennet çamuru başta olmak üzere damak çatlatan lezzetlerin başrolde olduğu mutfağı ve nakış işleri ile meşhur.
Kilis’ten ne alınır?
Kilis’e giderseniz nakış işlemeli hediyelik eşyalardan ve tabi ki baharat, zeytinyağı, pekmez gibi enfes gıda ürünlerinden alabilirsiniz.
Kilis denilince akla ilk ne gelir?
Zengin mutfak kültürünü bir kenara bırakacak olursak Kilis denilince akıllara ilk çok kültürlü yapısı ve köklü tarihi geliyor.
Küçük bir şehir olmasına rağmen Kilis, köklü tarihi ve zengin mutfağı ile tahminlerinizin çok çok üzerinde bir tatil vaat ediyor. Bulunduğu coğrafya sayesinde hem Mezopotamya hem de Halep kültürlerinden izler taşıyan Kilis’in her sokağında keşfedilmeyi bekleyen bir tarih, tadılmayı bekleyen bir lezzet var desem abartmış olmam. Şehre adım attığınız andan itibaren kendinizi başka bir dünyada gibi hissedeceğiniz kısa bir seyahat planlıyorsanız Kilis güzel bir alternatif olacaktır. Seyahatim biraz daha uzun olsun derseniz de rotanıza Gaziantep’i alabilirsiniz diyorum ve sizi Kilis gezi rehberimizle baş başa bırakıyorum.
Kilis’te sizi bekleyen 25 keşif noktası:
Kilis 2 Günlük Gezi Planı
- Güne Başlangıç: Katmerli, ballı kaymaklı yöresel bir kahvaltı ile güne başlayın.
- Tarihi Keşif: Kilis’in konaklarını, camilerini, kastellerini ve dini mabetlerini gezerek şehrin tarihini yakından keşfedin.
1) Kilis Müzesi
Bir zamanlar sabun ve zeytinyağı üretimi yapılan tarihi bir binada ziyaretçilerini ağırlıyor Kilis Müzesi. 1960 yılına kadar Kilis’in en büyük sabun ve zeytinyağı imalathanesi olarak kullanılan bina 1880’lü yıllarda inşa edilmiş. Kilis’in geleneksel otantik mimarisinden izler taşıyan bu özel müze iki ana bölümden oluşuyor. Birinci katında arkeolojik buluntular ikinci katında ise Kilis ve çevresinin kültürel mirasını anlatan etnografik eserler sergileniyor.
- Kilis Müzesi’ni haftanın altı günü 08:00-17:00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
- Müze pazartesi günleri kapalı.
- MüzeKart ile ücretsiz olarak gezebilirsiniz.
2) Kilis Bebek ve Çocuk Kütüphanesi
1915 yılında kahvehane olarak inşa edilen bu tarihi bina Cumhuriyetin ilk yıllarında ise Halkevi olarak kullanılmış. Tiyatro başta olmak üzere pek çok etkinliğe ve eğitime ev sahipliği yapan bu tarihi bina 1950 yılında Halkevleri kapatılınca kapanmış.1953 yılına gelindiğinde ise Halk Kütüphanesi’ne dönüştürülen bina 1958 yılında çıkan bir yangında büyük hasar görmüş. 2013 yılında ise Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edilen tarihi bina Bebek ve Çocuk Kütüphanesi olarak ziyaretçilerini ağırlamaya başlamış.
Kilis Bebek ve Çocuk Kütüphanesi konumu
- Kilis Bebek ve Çocuk Kütüphanesi’ni haftanın beş günü 09:00 – 17:00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
- Kütüphane pazar ve pazartesi günleri kapalı.
3) Tarihi Akcurun Caddesi
Kilis’in en turistik en tarihi yerleri arasında ilk sıralarda yer alıyor Akcurun Caddesi. Adını yerel halk dilinde yalak veya havuz anlamına gelen curun kelimesinden alan caddede görülmeye değer pek çok tarihi yapı sizi bekliyor. Ancak Tarihi Akcurun Caddesi’nin en etkileyici özelliği cadde üzerine yer alan ve neredeyse 250 yıllık bir geçmişi olan çınar ağacı. Yıllar önce anıt ağaç olarak tescillenen koca çınar günümüzde bölgenin simgesi haline geldi.
Sıla’nın Notu: Tarihi Akcurun Caddessi’nde dolaşırken gözünüze kestirdiğiniz dükkanlardan domates, patlıcan, biber gibi kurutulmuş sebzeler, zahter ve menengiç kahvesi almayı ihmal etmeyin.
3) Akcurun Cami
Hacı İlyas Mahallesi’de bulunan cami adını içindeki beyaz havuzdan alıyor. Sade ve gösterişsiz bir tarzı olsa da Akcurun Cami mimarisi ile dikkat çekiyor.
Akcurun Cami geçici bir süreliğine kapalı. Gitmeden önce açılıp açılmadığını kontrol etmenizde fayda var.
4) Salih Efendi Sokak
Selçuklu ve Osmanlı Dönem’inden kalan evlerin sıralandığı Salih Efendi Sokak’ta dolaşırken kendinizi yüzyıllar öncesine ışınlanmış gibi hissedebilirsiniz. 1907 yılında Kilis’te belediye başkanlığı yapmış olan Muhlis Efendi’nin babası Müftü Salih Efendi’nin adını taşıyan bu tarihi sokakta 2010-2011 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restorasyon ve sağlamlaştırma çalışmaları yapıldı. Eski taşlarla örülmüş duvarları, süs havuzları, ahşap pencere ve kapıları ile kendine hayran bırakan evlerin sıralandığı Salih Efendi Sokağı’nı görmeden Kilis’ten dönmeyin.
5) Tarihi Hükümet Konağı
Cumhuriyet’in ilk yıllarında inşa edilen bu muhteşem konak günümüzde Kilis Valilik binası olarak kullanılıyor. 1924 yılında dönemin Kilis kaymakamı Talat Bey tarafından inşasına başlanan binanın yapımı 1925 yılında tamamlanmış. 1925-1995 yılları arasında Hükümet Konağı olarak kullanılan konak, 1995-2013 yılları arasında ise Adliye olarak kullanılmış. Sonrasında ise 2012-2015 yılları arasında aslına uygun olarak restore edilmiş ve valilik binası olarak kullanılmaya başlanmış.
6) Neşet Efendi Konağı
Adından da tahmin edebileceğiniz üzere Kilis eşrafından Neşet Efendi tarafından 1925 – 1927 yılları arasında inşa edilen konak şehirde geleneksel Kilis Mimarisi’ni yansıtan en güzel yapılardan biri. Halepli Mimar Hacı Ahmet tarafından yapılan konak kesme taşlar kullanılarak inşa edilmiş. Son bir bilgi verecek olursam Neşet Efendi Konağı 1930’lu 1940’lı yıllarda Türkiye Suriye sınır valilerinin görüşmelerine ev sahipliği yapmış.
7) Ahmet Bey Konağı
Yöresel kesme taşlardan inşa edilen bu özel konak Kilis eşrafından Ahmet Bey’e ait. Kemerli bir kapıdan girilen konağın içinde özel bir su kuyusu bulunan harika bir avlusu var. Kilis’in çok özel mimari özelliklere sahip tarihi evlerinden ne kadar çok görsek o kadar keyifli derseniz Ahmet Bey Konağı da listenizde olsun derim. Haremlik ve selamlık olmak üzere iki farklı girişi bulunan Ahmet Bey Konağı’nı dilediğiniz zaman ziyaret edebilirsiniz.
8) Şeyh Hilal Cami
1631 yılında Şeyh Hilal’in emri ile inşa edilen cami ilk inşa edildiğinde minaresi yokmuş. Caminin minaresi 1643 yılında eklenmiş. 1937 yılında ise caminin mülkiyeti Şeyh Ahmet’e geçmiş. Bu sebeple cami günümüzde Şeyh Ahmet Cami olarak da biliniyor. Minaresinin üzerindeki çini pano ile dikkat çeken cami Kilis’in tarihine ışık tutan yapılardan biri.
Şeyh Hilal Cami’ni ibadet saatleri dışında dilediğiniz zaman ziyaret edebilirsiniz.
9) Kilis Ulu Cami
Hacı Gümüş Mahallesi’nde yer alan ve mimarisi ile kendine hayran bırakan Ulu Cami Kilis’in en özel yapılarından biri. Osmanlı Dönemi’nde inşa edilen caminin ilk yapım tarihi net olarak bilinmiyor. Ancak tarihi kayıtlara göre cami 1388 yılında Hacı Halil tarafından yeniden inşa edilmiş. İç mekan süslemeleri, estetik detayları ile kendine hayran bırakan Ulu Cami Kilis’te görülecek yerler listenizde mutlaka olsun derim.
10) Çalık Cami
Hacı Ali bin Mehmet Ağa’nın emri ile inşa edilen bu özel cami şehrin tarihine ışık tutuyor. Üç kapılı bir avludan girilen cami iki kubbeli yapısı, minaresi ve taş süslemeli kuyusu ile dikkat çekiyor. Çinileri yıllar içerisinde dökülmüş olsa da caminin minaresi günümüzde hala ayakta. Klasik Osmanlı Mimarisi’nden de izler taşıyan Çalık Cami Kilis’in öne çıkan tarihi yapılarından biri.
Çalık Cami’ni ibadet saatler dışında dilediğiniz zaman ziyaret edebilirsiniz.
11) Mevlevihane
Kilis’in çok kültürlü ve köklü geçmişine tanıklık edebileceğiniz yerleden biri de halk arasında ‘Ak Tekke’ olarak da bilinen Mevlevihane.1535-1553 yılları arasında inşa edildiği bilinen Mevlevihane’nin en dikkat çeken bölümü ise semahane. Kesme taşlarla inşa edilen kare planlı semahane yüksek bir kubbeyle kaplanmış. İçinde yer alan yirmi bir pencerenin yanı sıra çatı pencereleri de bulunan semahanede oldukça aydınlık ve ferah bir ortam yaratılmış. Ülkemizde yer alan 32 Mevlevihane’den biri olan Kilis Mevlevihanesi’ni görmeden dönmeyin derim.
12) Kilis Sinagogu
Yüzyılda inşa edilen ve 1958 yılına kadar aktif olarak kullanılan Kilis Sinagogu’nun içinde o yıllarda okul ve hahamevleri bulunuyormuş. Bölgede yaşayan Yahudi nüfusunun azalması ile birlikte uzun yıllar kaderine terk edilen ve metruk bir şekilde duran Sinagog’ta 2018 – 2019 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restorasyon çalışmaları yapıldı. İçinde pek çok İbranice yazıtın yanı sıra Davut yıldızı başta olmak üzere bir çok farklı motif bulunan sinagogun henüz resmi açılısı yapılmadı. Ancak ilerleyen zamanlarda kültür merkezi olarak kullanılacağı tahmin ediliyor.
13) Ravanda Kalesi
Belenözü Köyü sınırlarında yer alan Ravanda Kalesi konumu nedeniyle tarih boyunca stratejik öneme sahip olmuş. Afrin Çayı’nın doğusuna doğru uzanan geniş görüş açısı ile dikkat çeken kale inşa edildiği yıllarda dairesel kuleler ve duvarlala korunuyormuş. Minik bir bilgi daha verecek olursan kalenin doğu kısmında iki büyük su sarnıcı yer alıyor. Ravanda Kalesi’nin geçmişi 11. Yüzyıla Haçlı Seferleri’nin yapıldığı döneme kadar uzanıyor. I. Haçlı Seferleri sırasında Hristiyan orduları Antakya’yı kuşatınca kalenin hakimiyeti de Selçuklulara geçmiş.
Sıla’nın Notu: Ravanda Kalesi’ne çıkarken yanınıza termosla kahvenizi alıp panoramik bir şehir manzarasına karşı kahve keyfi yapabilirsiniz
- Kilis Ravanda Kalesi’ni haftanın altı günü 08:00 – 22:00 saatleri arasında gezebilirsiniz.
- Kale cuma günleri kapalı.
14) Kurdağa Kasteli
1635 yılında inşa edilen Kurdağa Kasteli Kilis’in bilinen en eski kastellerinden biri. Sivri kemerli nişleri ile dikkat çeken Kurdağa Kasteli’nde hayvanların su ihtiyacını karşılamak için tasarlanmış ayrı bir su deposu da bulunuyor.
15) İbşir Paşa Kasteli
Bir zamanlar suların aktığı, Kilis’in pek çok noktasında karşımıza çıkan kastellerden biri İbşir Paşa Kasteli. İki kemerli yapısı ile dikkat çeken İbşir Paşa Kasteli Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde, 1654 yılında Sadrazam Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış. Günümüzde artık suları akmasa da Kilis’e kadar gitmişken görmeden dönmeyin derim.
16) Oylum Höyük
Fırat Vadisi, Amik Ovası, Anadolu Platosu ve Kuzey Suriye’yi birleştiren bölgede yer alıyor Oylum Höyük. 5000 yıllık bir geçmişe sahip olduğu tahmin edilen Oylum Höyük’te Erken ve Orta Tunç çağlarına ait kalıntılar bulunmuş. Bu buluntulara bakıldığında ise Oylum Höyük’ün dönemin önemli bir ticaret merkezi olduğu tahmin ediliyor. Aktif bir kazı alanı olan Oylum Höyük’ten çıkarılan kıymetli eserleri Kilis Müzesi’nde yakından inceleyebilirsiniz.
- Oylum Höyük’ü haftanın altı günü 08:00 – 17:00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
- Kazı alanı cuma günleri kapalı.
- Kazı alanını ücretsiz olarak gezebilirsiniz.
17) Aidesim Mozaikli Bazilikası
Oylum Höyük yakınlarında yer alan Aidesim Mozaikli Bazilikası’nda geçmişi M.S 6. yüzyıla uzanan erken Hristiyanlık dönemine ait izlere rastlamanız mümkün. Siyah bazalt ve kireç taşı kullanılarak inşa edilen tarihi yapı üç ayrı bölümden oluşuyor. Aidesim Mozaikli Bazilikası’nda Roma ve Orta Çağ dönemlerine ait paraların, sütun tabanlarının, arkeolojik eserlerin yanı sıra yapının tabanı süsleyen ve 2015 yılında koruma altına alınan muhteşem mozaikler yer alıyor.
Aidesim Mozaikli Bazilikası geçici bir süreliğine kapalı. Gitmeden önce açılıp açılmadığını kontrol etmenizde fayda var.
Aidesim Mozaikli Bazilikası konumu
18) Şeyh Muhammed Bedevi Türbesi
Yüzyılın ortalarında inşa ediliği düşünülen Şeyh Muhammed Bedevi Türbesi Selçuklu Mimarisi’nden izler taşıyor. Adak adamak ve dua etmek isteyenlerin sıkça ziyaret ettiği bu türbe Kilis’in dini ve kültürel zenginliğini yansıtan yerlerden biri.
Şeyh Muhammed Bedevi Türbesi’ni haftanın yedi günü dilediğiniz saatte ziyaret edebilirsiniz.
Şeyh Muhammed Bedevi Türbesi konumu
19) Talha ve Zübeyr Türbesi
Hz. Muhammed’in cennetle müjdelenen on sahabesinden olan Hz.Talha ve Hz. Zübeyr’e ait olduğu düşünülen türbe Kilis’in inanç turizmi bakımından en dikkat çeken yerlerinden biri. Oldukça sade ve yalın bir mimariye sahip olan türbe her yıl pek çok Müslüman’ı ağırlıyor. Seyahatlerinizde manevi huzuru bulabileceğinize inandığınız durakları ziyaret etmeyi seviyorsanız Talha ve Zübeyr Türbesi’ni de gezilecek yerler listenize alabilirsiniz.
Talha ve Zübeyr Türbesi konumu
20) Altın Dede Türbesi
Kilis’in en mistik en merak uyandıran tarihi yapılarından biri de Altın Dede Türbesi. Ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmeyen türbenin içinde herhangi bir kitabe ya da yazıt da bulunmuyor. Bu yüzden olsa gerek Altın Dede Türbesi halk arasında daha fazla merak uyandırıyor.
Altın Dede Türbesi’ni dilediğiniz zaman ziyaret edebilirsiniz.
21) Eski Hamam
1562 yılında Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde Emir Kasım Oğlu Emir Canbolat tarafından inşa edilen hamam eğimli bir konumda yer alıyor. Bu özelliği sebebiyle alt kısımları yıllar içinde yağmur sularının getirdiği taş, kum ve toprak ile örtülmüş. Ancak her şeye rağmen eşsiz bir mimari örneği olan Eski Hamam 2010 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilerek yeniden canlandırılmış. Kilis’e giderseniz görmeden dönmeyin derim.
22) Hisar Çamlığı Tabiat Parkı
Doğa tutkunlarının Kilis seyahatinde es geçmemesi gereken yerlerden biri bence Hisar Çamlığı Tabiat Parkı. Yürüyüş parkurları, özel mangal ve piknik alanları, çocuk oyun alanları, su ihtiyacınızı karşılatabileceğiniz çeşmeler, restoran ve büfe gibi pek çok imkan Hisar Çamlığı Tabiat Parkı’nda sizi bekliyor.
Ancak Hisar Çamlığı Tabiat Parkı geçici bir süre için kapalı. Gitmeden önce son durumunu kontrol etmenizde fayda var.
Hisar Çamlığı Tabiat Parkı konumu
23) Kemaliye İlköğretim Okulu
1841 yılından beri aynı binada kesintisiz bir şekilde eğitim vermeye devam eden bu özel bina şehrin tarihine ışık tutuyor. 1700’lü yılların başında Hacı İbrahim Efendi tarafından cami ve medrese olarak inşa edilen yapı 1830’lu yıllara gelindiğinde Osmanlı İmparatorluğu döneminde aslında uygun olarak yeniden inşa edilmiş. Tarihi eser niteliği taşıyan bu okul binasının bahçesinde ise 1832 yılından günümüze gelen cami minaresinin izlerini görebilirsiniz.
Kemaliye İlköğretim Okulu konumu
24) Şahinbey Anıtı
Şahinbey Anıtı, Kilis Gaziantep Karayolu’nun 28. Kilometresinde yer alıyor.’ Cephanemiz bitti ama süngümüz var’ sözü ile Milli Mücadele yıllarında önemli bir rol oynayan ve Fransızlara karşı direnişi asla bırakmayan Şahinbey anısına yapılan anıt da Kilis’te gezilecek yerler listenizde mutlaka olsun derim. Asıl ismi Mehmed Said olan Şahinbey’in anıtı hayatını kaybettiği Elmalı Köprüsü yakınlarında yapılmış.
Sıla’nın Notu: Kilis’e giderseniz Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde ‘Kırık çeşit üzüm bağları ortasındaki kent’ olarak geçen Kilis’te yer alan Ni&Ce Şarapları’nın nefis bağını da mutlaka ziyaret edin derim.
