Nüfusu 340.000 civarında olan Bitlis, Doğu Anadolu Bölgesi’nin güzide şehirlerindendir.
Van gölünün batısında yer alan Bitlis’in ünlü Makedonya Kralı Büyük İskender’in şehrin kalesini yaptırırken kaleye verdiği Bedlis isminden gelmektedir.
Birçok medeniyete şahit olan şehir, vadiler ile çevrili olduğu için “Vadideki Güzel Şehir” adı ile de anılmaya başlamıştır.
M.Ö. Urartular’ın hükümranlığından olan efsanevi kent, M.Ö. 4. Yüzyılda Büyük İskender’in egemenliğine girmiş ve 7. Yüzyıla kadar Bizans yönetiminde kalmıştır.
Doğu Asya’dan gelip Batı’ya doğru genişleyen Türklerin de uğrak noktası olan Bitlis, 1514’teki Çaldıran Savaşı sonucu Osmanlı İmparatorluğu’nun bir toprak parçası olmuştur.
Cumhuriyet’in ilanından sonra bir “şehir” ünvanı alan il, en çok Nemrut Dağı ve Van Gölü’ndeki müthiş manzaraları ile ünlüdür.
İçindekiler
Bitlis’te İklim, Ne Zaman Gidilir?
Bitlis, kış serinliğini ilk yaşayan ve en son tamamlayan şehirlerden birisidir. Kışları kara doymak ve eğlenmek istiyorum diyenler için müthiş bir seçenek!
“Ben yazı sevmem, kurak havaların insanıyım” diyorsanız yaz mevsiminde de Bitlis tam size gçre bir ferahlar sunar.
Karasal İklimin hakim olduğu ilde, yıllık ortalama sıcaklık 9.7 C’dir.
Dolayısı ile siz ne zaman isterseniz o zaman size uygun! Her ihtimale karşı baharlık kıyafetleri valise eklemekte fayda var.
Bitlis’te Ulaşım, Nasıl Gidilir? & Şehir İçi Ulaşım İmkanları
View this post on Instagram
Eğer Batı illerinden şehre gelmeye planlıyorsanız her ilden ulaşım imkanı sunan otobüs firmalarını tercih edebilirsiniz. Kendi aracınız ile gelecekseniz şehir, komşusu Van iline 168 km, Antalya’ya 1292 km ve İzmir’den 1632 km. Hangi ilde yaşıyorsunuz muhakkak km hesabına göre yola çıkmalı ve buna göre yol hazırlığı yapmalısınız.
Daha nostaljik ve estetik bir yol tercih etmek isterseniz sizlere müthiş bir haberimiz var. İstanbul’dan kalkan İran demir yolu trenleri ile Tatvan’a kadar ulaşabilir ve batıdan doğuya doğru tük doğal güzelliklere şahit olabilir, bol bol doğa fotoğrafı çekebilirsiniz.
“Ben en kısa sürede Bitlis’i keşfetmek istiyorum” diyorsanız, Bitlis Havalimanı olmaması hiç problem değil! Komşu iller olan Van, Muş ve Batman’dan tarifeli uçak seferleri ile gelebilirsiniz.
Bitlis’te Gezilecek Yerler
Bitlis’te Görülmesi Gereken Tarihi Yerler
Ahlat Selçuklu Mezarlığı
Bitlis’in Ahlat ilçesi en tarihsel beldelerden biri olarak Ahlat Selçuklu Mezarlığı’na ev sahipliği yapmaktadır.
Selçuklu mimarisi ve kültürüne ilgi duyuyorsanız Ahlat Selçuklu Mezarlığı tam size göre olabilir.
Tarihi Selçuklu mezarları şehirdeki Meydan Mezarlığı’dır.
Bitlis Kalesi
Büyük İskender’in şehri fethetmesinin ardından kurulan bu kale, şehrin artık İskender hükümranlığına girdiğini simgeler.
Doğudan batıya doğru şehir merkezine yakın konumlanan kale, Bitlis’teki iki usul derenin birleştiği ana noktadadır.
Günümüze gelene dek birçok restorasyon çalışması yapılan kale, orijinal görüntüsünü korumaktadır.
Bitlis Etnografya Müzesi
Bitlis hem Selçuklu hem Osmanlı hükümetine ev sahipliği yapmış bir şehir olarak bir çok tarihi yapıya ce kalıntılara sahip.
Şehir merkezindeki Etnografya Müzesini ziyaret ederek şehrin ruhunu tanıma fırsatının yakalayabilirsiniz.
Adilcevaz Kef Kalesi
Bölgedeki uzman ekiplerin kazı çalışmaları sonucunda Adilcevaz Kef Kalesi’nin Urartular döneminden kaldığı düşünülür.
M.Ö 2000’li yıllarda yaptırıldığına dair fikirler vardır.
Bayındır Camii Ve Kümbeti
Bayındır kümbetinin bitişiğinde yer alan Bayındır Camii, üzerinde yer alan kitabeye göre Hicri takvime göre 882 yılında Bayındır İbni Rüstem tarafından inşa ettirilmiştir.
Camiinin duvarlarından birinde “Amel Baba Can” yazısı bulunmaktadır. Bu kişinin camii inşaatı sırasında çalışan ustalardan biri olduğu düşünülmektedir.
İskender Paşa Camii
Eski Ahlat kalesindeki İskender Paşa Camii, üzerindeki kitabeye göre Hicri Takvime göre 992 yılında yaptırılmıştır.
Camii Mimarının Mimar Sinan olduğu düşünülür. Oldukça muhafazakâr bir yapıya sahip olan Bitlis’teki bu camii Kanuni Sultan Süleyman tarafından daha büyük bir hale getirilmiştir.
Osmanlı Mimarisine meraklıysanız, İskender Paşa Camii’ni incelemekte fayda var.
Kadı Mahmut Camii
İskender Paşa camiinin tam karşısında yer alan Kadı Mahmut Camii de Hicri Takvime göre 922 yılında yaptırılmıştır.
Bitlis’in yerlilerinden olan Kadı Mahmut tarafından yaptırılmıştır.
Ahlat Sahil Kalesi
Ahlat Kalesi’nin hikayesi ise İskender’in aksine Kanuni Sultan Süleyman döneminde aittir.
İran seferindeki zaferinden sonra Ahlat ilçesine uğrayan Sultan Süleyman, buradaki ecdadının başarılarının anılması için bir kale yaptırılması emri verir.
Çok fazla bir alan kaplamayan bu kale, oldukça sağlam bir yapıya sahiptir.
Bir nevi merkez haline gelen bu kalenin etrafına evler ve dükkânlar yaptırılmıştır ama kalıntıları günümüze ulaşamamıştır.
Tatvan (Tah-Tı Van) Kalesi
Tatvan Kalesi’de Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaptırılmıştır.
Kanuni’nin vezirlerinden Zal Paşa tarafından Tatvan’ın bugünkü Tuğ Mahallesinde 1550-1560 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir.
Ancak oldukça sıcak geçen İran Osmanlı Savaşı sırasından İran Şahı Tahmasap, Adilcevaz ve Ahlat Kalelerini istila edince, Tatvan Kalesi Osmanlı Devleti tarafından İranlıların Van’a girişini engellemek için yıkılmıştır.
Hatuniye Camii
Hatuniye ilçesinde yer alan camiinin, Abbasilerden Evhadullah Sultan’ın kızı Huma Hatun tarafından 2. asırda yaptırıldığı düşünülmektedir.
Birçok kez restore edilen Hatuniye Camii’nin kubbe ve kemerler yıkılarak toprak dama çevrilmiştir. Ana yapının değiştirilerek toprak dama neden çevrildiği ise merak konusu.
Ayn El Barit (Soğuk Pınar) Camii
Bitlis’in doğusunda yer alan Ayn El Barit Camii, bölgenin önde gelen yerlilerinden Molla Gazi Abdurrahman tarafından Hicri 1075 yılında yaptırılmıştır.
Ulu Camii, Adilcevaz
Müthiş Van Gölü’nün batı kıyısındaki eski kale harabelerinin yanındadır.
Araştırmacılar camiinin 14. veya 15. yüzyıllarda yaptırıldığını düşünmektedir.
Hasan Padişah Kümbeti
Süleyman Mahallesinde olan kümbet, Hicri 1274 yılında Hasan Aka Bin Mehmet tarafından inşa ettirilmiştir.
Dönemin padişahı Hasan Akka adına yaptırılmıştır.
İhlasiye Medresesi
Selçuklular zamanında 1216 yılında yaptırılmıştır.
Kitabesinde yer alan bilgilere oldukça uzun yıllar hizmet veren medrese, 1589’da Bitlis Hanı 5. Şerefhan tarafından restore ettirilmiştir.
Selçuklu Mimarisine ve kültürüne ilgi duyan herkesin görmesi gereken eğitim ve kültür merkezlerinden birisi.
Sultaniye Camii ve Şeyh Garip Türbesi
Camii ve türbe şeklinde iki katı olan camiinin birinci katında türbe yer alır. İkinci katı ise camii olarak kullanılmaktadır.
Yapının camii kısmı düzgün kesme taştan yapılmıştır. Cephelerinde kemerlerle birbirine bağlanan dikdörtgen formda pencereler bulunur.
Emir Bayındır Köprüsü
Akkoyunlular döneminde inşa ettirilen Emir Bayındır Köprüsü, merdiven yolları ile dikkat çeker.
Derenin iki yakası arasında önce düz olan köprünün tek açıklığını takiben batıya doğru dönerek keskin bir dirsek meydana getirmektedir.
Dere, suların fazla olduğu zaman mukavemeti arttırmak için yapıldığı anlaşılmaktadır
Üç Bacılar Türbesi
Şerefhan’ın kızları için yaptırıldığı düşünülen Üç Bacılar Türbesi düzgün kesme taştan yapılmıştır.
Türbe içten kuzey güney doğrultusun da uzanan sivri beşik tonozla örtülmüştür.
Kadınlara ait çok fazla türbe inşa ettirilmediğinden ötürü, ziyaret etmek ve öğrenmek ilginç olabilir.
Yusufiye Medresesi
Oldukça geniş ve çok amaçlı bir yapısı olan Yusufiye medresesi, L şeklinde yaptırılmıştır.
Medresenin güney kenar ortasına yarım silindirik küçük mihrap nişi yerleştirilmiştir.
Yapı düz damla kapatılmıştır. Bitlis’in en muntazam medreselerinden biri olarak görülmektedir.
El-Aman Hanı
El Aman Hanı oldukça geniş bir avlusu ile birlikte beş ana bölümden oluşur.
Diğer benzeri han yapılarının aksine çevresinde herhangi bir kalıntı bulunmamaktadır. Bu yüzden herhangi bir kitabe veya kesin bilgiye ulaşılamamaktadır.
Çok geniş bir han olan bu yapı, Anadolu’nun en büyük kervansaraylarından biridir.
Hüsrev Paşa Hamamı
Çifte hamamlardan biri olan Hüsrev Paşa Hamamında, kadınlar ve erkeklerin kısmı yan yanadır.
Bitlis merkezinde yer alan hamam, Hicri 979 yılında Beylerbeyi Hüsrevpaşa tarafından inşa ettirilmiştir.
Kesme taştan inşa edilen hamam dıştan sekizgen kasnak üzerine oturan kubbe ile örtülmüştür.
İkizler Köyü Manastırı
İkizler Köyünde yer alan manastır, kilisenin duvarları tuğla üzeri toprak damla örtülüdür.
Girişin iki yanında bölümler şeklinde düzenlenen yapıda yer yer dökülmeler ve tahribatlar görülmektedir.
Kışın zor hava şartları nedeni ile toprak üst örtü ve diğer elemanlarda çökme olduğu, define arayıcılarının yaptığı tahribatlar bulunsa da ildeki nadir Manastır yapılarından biri olarak oldukça dikkat çekicidir.
Bitlis’te Gezilecek Doğal Güzellikler
Van Gölü
Van Gölü, Bitlis ili sınırları içerisinde yer alan Nemrut volkanik dağının patlaması sonuvunde çöküntü alanının önünün kapanması ile oluşmuş bir volkanik set gölüdür.
Van Gölü hem tatlısu hem de deniz ekosistemlerinden farklı bir sucul ekosistemdir. Suyu tuzlu ve sodalıdır.
Gölde tuzluluk oranı yüksek olduğu için kışın donmaz ve su seviyesi iklim koşullarına göre azalıp artabilir.
Van Gölü’nün sınırlarının bir kısmı Bitlis’te yer alır ve siz de Van Gölü’nün müthiş manzarasının keyfini sürebilirsiniz.
Nazik Gölü
Van Gölü’ne 25 km kadar uzaklıkta olan Nazik Gölü’de Ahlat İlçesinde yer alır.
Van Gölü’nde sonra Nazik Gölü’nü de ziyaret edebilir, ferahlayabilirsiniz.
Arin Gölü
Adilcevaz, ceviz reçeli ve tarihi yapılarının yanı sıra, Arin Gölü ile meşhurdur.
Van Gölü’ne çok yakın olan Arin Gölü’de tam bir doğa harikası.
Aygır Gölü
Müthiş doğa manzaraları ve berrak suları ile ünlü Aygır Gölü de Adilcevaz ilçesinde yer alır.
Bitlis’in en meşhur göllerinden olan Aygır Gölü kamp ve doğa yürüyüşleri için oldukça uygun bir alan.
Süphan Dağı
Bölgenin en bilinen dağlarından olan Süphan Dağı’na günü birlik gezi düzenleyebilirsiniz.
Yemyeşil alanlarda kamp kurabilir, keyifli vakitler geçirebilirsiniz.
Doğu’nun en nadide incilerinden biri olan Süphan Dağı’nın en iyi yanlarından birisi ise geceleri müthiş gökyüzü manzarası!
Işıl ışıl yıldızları eliniz ile tutacak kadar yakın mesafeden izleyebilirsiniz.
Bitlis Kaplıcaları
Tarihi eserlerinin yanı sıra kaplıcaları ile de ünlü olan Bitlis’teki şifalı sular, birçok hastalığa derman olur.
Bu kaplıcaların bazılarında çamur banyosu imkânı da sunulmaktadır. Bu kaplıcalardan belli başlıcaları ise şu şekildedir;
Güroymak (Çukur) Kaplıcası
Ilıcak (Germav) Kaplıcası
Nemrut Dağı Kaplıcası
Alemdar Kaplıcası
Köprü Altı Kaplıcası
Çim Çölmüğü Kaplıcası
Arap Köprüsü Kaplıcası
Yılan Dirilten Kaplıcası
Acı Su Kaplıcası
Budaklı Kaplıcası
Bulunduğunuz her ilçede kendinize en yakın kaplıcadan faydalanabilirsiniz.
Bitlis Festivalleri
Konser ve eğlence festivalleri fazla olmasa bir yöresel, tarihi ve geleneksel festivallere katılmak isteyebilirsiniz. En bilinen festivalleri ise Hıdırellez, 8 Ağustos Bitlis’in Kurtuluşu, Tatvan Doğu Anadolu Fuarı, Nemrut Yanardağı Yayla Festivali, Ahlat Kültür Festivali, Adilcevaz Ceviz Festivali ve Atatürk’ün Bitlis’e Teşrifleri.
Hıdırellez
Her sene Mayıs’ın 6’sında kutlanan Hıdırellez Festivali, tüm Türkiye’de bilindiği gibi baharın başlangıcı olarak görülür.
Baharın gelişini kutlamak için yöresel birçok etkinlik ve şenlikler düzenlenmektedir. Siz de bu etkinliklere katılarak yore halkı ile kaynaşabilirsiniz.
8 Ağustos Bitlis’in Kurtuluşu
1.Dünya Savaşı tüm ülkemizi olduğu gibi Bitlis’i de etkilemiştir. Savaşta uzun süre mücadele veren Bitlis, 8 Ağustos 1916’da düşmanların işgalinden kurtularak bağımsızlığını elde etmiştir.
Bitlis halkı da şehrin kurtulduğu bugünü coşku ile kutlamaktadır.
Siz de bu kutlamalara katılmak ve bağımsızlık ruhuna katılmak isterseniz şehir halkına katılabilirsiniz.
Tatvan Doğu Anadolu Fuarı
30 Haziran ve 24 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilen Tatvan Doğu Anadolu Fuarı, Doğu Anadolu kültürünü keşfetmek isteyenler için müthiş bir etkinlik!
Şehrin tüm beldelerinden, ilçelerinden ve yörelerinden herkesin katıldığı bu etkinlik ortalama bir ay sürüyor.
Hem tarih, hem kültür, hem eğlence hem de dostluğun dorukta olduğu bu dolu dolu etkinlik sizlere unutulmaz deneyimler yaşatabilir.
Nemrut Yanardağı Yayla Şenliği
Türkülere destan olan Nemrut Yanardağı ve Nemrut yaylaları oldukça eğlenceli olabilir.
Her yıl 7 ve 14 Temmuz tarihleri arasında düzenlenen Nemrut Yanardağı Yayla Şenliklerinde pek çok yöresel etkinlikler düzenlenir.
Sizler de kamp yapmak, arkadaşlarınızla eğlenceli vakit geçirmek isterseniz yaylalarda ferah havanın tadına varabilirsiniz.
Ahlat Kültür Haftası
Ahlat ilçesi Bitlis’in en turistik ve tarihsel şehirlerinden birisi. Şehirde Makedonya Kralı Büyük İskender döneminden bir çok camiiye ve tarihsel yapılara rastlamak mümkün.
23 ve25 Ağustos tarihleri arasında ise şehirde Ahlat’ın köklü tarihini ve kültürünü anlatan çeşitli kültürel ve sosyal etkinlikler düzenleniyor.
Eğer bu tarihler içinde uygunsanız hem bir çok tarihi eseri görme hem de eğlenceden yararlanma fırsatı bulabilirsiniz.
Adilcevaz Ceviz Festivali
Müthiş ve ağızlarında enfes tatlar bırakan lezzetler deyince akla ilk gelen yöresel lezzetlerden birisi de Bitlis Ceviz Reçeli’dir.
Bitlis Ceviz Reçeli’nde eşinize ve dostuna bir parça götürebilirsiniz.
Adilcevaz Ceviz Festivali, her yıl Ekim ayının ilk haftasında bir gün seçilerek kutlanıyor. Şenliklerde Adilcevaz İlçesi ve Adilcevaz ilçesinin meşhur cevizleri tanıtılıyor.
Sizler de bu festivalde yöresel kültür ile iç içe olmak, Adilcevaz ceviz reçelinden tatmak vesatın almak isterseniz bu festival tam size göre olabilir.
Atatürk’ün Bitlis’e Teşrifleri
Şanlı Bitlis, bir çoğumuzun bildiği gibi 1.Dünya Savaşı’nda kurtuluş ve bağımsızlık için mücadele vermiştir.
Savaşın çok zorlu ve meşakkatli olduğu günlerden birinde Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk de 13 Kasım 1916’da Bitlis’i ziyaret etmiştir.
Her yıl 13 Kasım’da kutlanan bu değerli ve mutlu gün, görkemli törenler ile kutlanmaktadır.
Siz de Bitlis’in tarihi ve Kurtuluş Mücadelesi’ne birebir şahit olmak isterseniz, bu kutlama törenlerine katılabilirsiniz.
Bitlis’te Yöresel Hediyeler
Harik (Yöresel Ayakkabı)
Özellikle halk oyunlarında kullanılan bu yöresel el yapımı ayakkabılar oldukça güzel bir hediye olabilir.
Bu ayakkabılara Bitlis’in birçok ilçesinde rastlayabilirsiniz.
Bitlis Balı
Bitlis en köklü ve eski bal üretim merkezlerinden biri olarak en lezzetli ve şifalı balları üretir.
Bitlis Karakovan balının En önemli özelliği 2 bin 500 metre yükseklikteki endemik bitki türlerinden beslenen arılarda elde edilmesidir.
Kokusu, lezzeti ve tadı ile gönülleri fetheden bu yöresel hakiki Karakovan balını, uzun süre kullanabilirsiniz.
Ceviz Reçeli
Balı olduğu kadar ceviz reçeli ile de oldukça meşhur olan Bitlis halkı için bu lezzet doğal bir viagradır.
Meşhur Adilcevaz Cevizlerinden özenle seçilen olgunlaşmamış yeşil cevizler, kabuğu soyulduktan sonra doğal işlemlerden geçirilerek elde edilir.
Yılın sadece bir ayında toplanan yeşil cevizlerden reçel elde etme süreci cevizlerin toplanmasıyla birlikte yaklaşık bir ay sürüyor.
Bitlis’te Yeme İçme
Hediyelik yiyeceklerin dışında şehirdeyken de tadabileceğiniz pek çok yöresel lezzet mevcut. Bunlardan en bilinenleri ise Katıklı Dolma, Çorti Aşı, Büryan Kebabı, İçli Köfte, Ciğer Taplaması, Tutmane Aşı, Sekalok, Gılorik, Has Dolması, Mişevsi, Ayran Aşı, Turşu Aşı, Çires Çorbası, Kengerli Pilav, Turslu Dolma, Fındık Dolması, Gari Aşı, Halise, Soğan Köftesi, Gebol ve Keledoş’tur.
Gördüğünüz gibi isimleri ve tatları oldukça yöresel olan bu lezzetleri tatmak müthiş bir deneyim olabilir.
Her ziyaret ettiğiniz alanda bu yöresel lezzetlere rastlayabilirsiniz. Afiyet bal, şeker olsun!
Bitlis Gece Hayatı
Bitlis büyüleyici güzelliklere sahip olmasına rağmen, fazla büyük bir il olmadığı için ve güvenlik gerekçeleri nedeni ile gece hayatı çok aktif değildir.
Ancak şehir merkezindeki kafeler ve canlı müzik mekânları uğrak bir noktanız olabilir.
Özellikle yaz mevsiminde Tatvan sahile büyüleyici görüntülere şahit olur.
Geceleri gökyüzünü seyredebilir ve pek çok fotoğraf ile anı ölümsüzleştirebilirsiniz.
Tatvan Sahili’nin büyüleyici etkisine kapılmamak elde değil!
Siz de Bitlis’i keşfetmek istiyorsanız seyahat planlarınızı bir an önce yapmaya başlayabilirsiniz. Tarihi kaleleri, camiileri ve doğal güzellikleri ile zamanda yolculuğa çıkabilirsiniz.
