Akdeniz Bölgesi’nde bulunan Kahramanmaraş, zengin tarihi ve meşhur Maraş dondurmasıyla markalaşmış şehirlerimizden. 2012 yılında büyükşehir statüsü kazanan Kahramanmaraş’ın nüfusu 1.14 milyon civarında.
Türkiye’nin en çok nüfusa sahip 18. ili ve on bir ilçesi bulunmakta. Bunlar; Afşin ilçesi, Andırın ilçesi, Çağlayancerit ilçesi, Dulkadiroğlu ilçesi, Ekinözü ilçesi, Elbistan ilçesi, Göksun ilçesi, Nurhak ilçesi, Onikişubat ilçesi, Pazarcık ilçesi, Türkoğlu ilçesidir.
Akdeniz Bölgesi’nde bulunan şehrin komşuları Kayseri, Sivas, Malatya, Osmaniye, Gaziantep Adana ve Adıyaman illeri bulunmaktadır.
Hem milli mücadele tarihindeki yeri hem de yöresel lezzetleriyle görülmeye aday şehre havayoluyla kolayca ulaşmak mümkün. Ulaşımın kolaylığı ve gezilecek çok sayıda tarihi mekana sahip şehir kesinlikle yemek yemeyi seven ve kültür turu yapmayı isteyenlerin ilk tercihi olmalı.
Kahramanmaraş, Akdeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin kesişim noktasında bulunmakta ve durum iklimine de etki etmiştir. Akdeniz ikliminin özelliklerine sahip olmakla birlikte dağlık bölgelerinde karasallık hakimdir. İlin güneyde bulunan iklimiyle kuzeyinde bulunan iklim farklılık göstermektedir. Kahramanmaraş’ta yazlar aşırı sıcak, kışlar soğuk ve sert geçer.
İki binin üzerinde bitkiye sahip ilde bitki örtüsünün %20’si endemik bitkiden oluşmaktadır. Doğa severler, Kahramanmaraş ziyaretlerinde önemli endemik bitki merkezlerinden biri olan Anadolu şehrine özgü bitkileri görme şansı yakalayabilirler.
Yayla kültürünün yaşatıldığı şehirde temiz hava almak ve dağcılıkla ilgilenenlerin ziyaret edebileceği çok sayıda yayla mevcut. Kahramanmaraş’ta Kumaşır gölü, Nurhak ve Ahir dağları üzerindeki küçük krater gölleri bulunmaktadır. Şehrin sınırları içinde bolca (Kartalkaya, Menzelet, Sır, Ayvalı ve Kılavuzlu Adatepe) baraj bulunmaktadır.
Kahramanmaraş gezileri için bahar ayları oldukça ideal zamanlar olabilir. Yaz aylarında ziyaret edenler Kahramanmaraş’ta yayla gezileri yapılabilir. Kahramanmaraş’ın mayıs ayından itibaren 20oC üstüne çıkan sıcaklık değerleri ekim ayına sürmektedir.
Şehrin, yılda ortalama 120 günü güneşli geçmektedir. Kahramanmaraş sahip olduğu tarihiyle zenginlikleriyle ve dondurmasıyla dünya markası olmuştur. Şehri kışın şehri ziyaret etmek isteyen 3 ile 5 derece arasında değişen hava sıcaklığına karşı gereken önlemleri alarak şehirde bulunan kayak merkezinde keyifli bir kış tatili yapabilirler.
İçindekiler
Kahramanmaraş’ın Tarihi
Markasi, Germenice gibi geçmiş yıllarda farklı isimlere sahip olan Kahramanmaraş’ın tarihi oldukça eskiye dayanmaktadır.
Paleolitik döneme ait izler bulunan Kahramanmaraş çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Hititler dahil şehirde Asur, Med, Makedonya, Pers, Selçuklu, Dulkadir, Danişment, Bizans ve Osmanlı gibi medeniyetler hüküm sürmüştür.
1973 yılında şehir Kahramanmaraş ismini almıştır.
Kahramanmaraş’ın Kurtuluşu
Şehir, Maraş olan adı milli mücadele yıllarında yaşanan kahramanlık hikayeleri sonrasında Kahramanmaraş olarak değiştirilerek onurlandırılmıştır.
Kahramanmaraş’ta bulunan devlet üniversitesinin de adı milli mücadele tarihinin önemli isimlerinden olan ve Maraş’ta işgal kuvvetlerine karşı çıkan ilk ismin Sütçü İmam olmasından dolayı seçilmiştir. Yerel yönetimler tarafından adına anıt dikilen Sütçü İmam milli mücadeleye katkısından dolayı pek çok şiire konu olmuştur. Maraş halkı o dönem milli mücadele ve ülkenin kurtuluşu için verdikleri emek sebebiyle TBMM tarafından Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası’na layık görülmüştür.
Mustafa Kemal Atatürk Maraş’ta bulunan Kuva-i Milliye Kumandanı Kılıç Ali Bey’e Maraş halkını tebrik telgrafı çekmiştir.
Kahramanmaraş’ın Tarihi ve Turistik Mekanları
Kahramanmaraş’ın Camileri, Külliyeleri, Medreseleri ve Türbeleri
Maraş Ulu Camii (Cami-i Kebir)
Kahramanmaraş Kale’sinin güneyinde bulunan cami, kent meydanında yer almaktadır.
Dulkadiroğulları döneminde yapılan bu özgün eser 1400’lü yılların ortasında yapılmıştır.
Doğu-batı yönünde dikdörtgen bir planda hazırlanmış olan eser, mihraba dik atılan sivri kemerler ile yedi sahnaya bölünmüştür.
Kolyeli Köşk Minaresi ve Taç Kapısı da bulunmaktadır.
Hatuniye Camii (Şems Hatun Camii)
Kahramanmaraş merkezde bulunan Hatuniye Camii Dulkadirli Beyi Alaüddevle eşi Şems Hatun için 1510 yılında yaptırmıştır.
Örtü ahşap sistemi bulunan Hatuniye Camii’nde düzgün kesme taş işçiliği görülmekte ve yapıya özgün ihtişamlı bir görünüşe sahip 21 metre kadar uzunlukta Köşk Minaresi bulunmaktadır.
Cami içerisinde Şems Hatun’un türbesi de yer alır.
Eshab-ı Kehf Külliyesi
2015 yılında UNESCO Dünya Geçici Miras Listesi’nde bulunan Külliye M.S. 446’da inşa edilmiştir.
Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesinde bulunan Eshab-ı Kehf Külliyesi, tüm dünyadan ziyaretçilerin ilgisini çeken önemli tarihi yapılar arasında yer almakta ve inanç turizmi açısından önemli merkezlerdendir.
Farklı dinlere mensup uygarlıkların kesişim noktasında bulunması ve her uygarlığın bu esere yaptığı katkı sebebiyle ayrıca bir özelliği sahiptir.
Uygarlıkların bir tür buluşma noktası olan bu tarihi yapıya farklı medeniyetler kendi inanış sistemlerine göre bir değer atfetmiş ve bu kutsal alanı yaşatmaya çalışmıştır.
Eshab-ı Kehf Külliyesi’nde Doğu Roma, Selçuklu, Dulkadiroğlu Beyliği ve Osmanlı Devleti dönemlerine ait izlere rastlamak mümkündür.
Malik Ejder (Eşter) Türbesi
Malik Ejder (Eşter) Türbesi’ni aslen Yemenli bir asker olan Malik Ejder’e aittir.
Türbe sahibi kişinin İslam ordusunun komutanları arasında olduğu ve İslam dinin önemli halifelerinde Hz. Ömer ile beraber savaştığı rivayet edilmektedir.
Kumaşır Gölü’ne bakan tepede yer alan türbenin 1200’lü yılların başında yapıldığı düşünülmektedir.
Kahramanmaraş’ın güneyinde ve merkeze oldukça yakın bir mesafede bulunan türbe yerel yöneticiler tarafından onarılarak atıl durumdan kurtarılmış ve ziyaretçilere tekrar açılmıştır.
Taş Medrese ve Türbe
Kahramanmaraş kent meydanında yer alan Ulu Cami ile ahenk içinde olan Taş Medrese’nin Dulkadirli Alaüddevle Bey tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir.
15. yüzyılın sonlarına doğru inşa edilen yapı tek katlı, açık avlulu, tek eyvanlı medrese olarak planlanmıştır.
Taş Medrese’nin güneyinde bir mescidi, gerisinde açık avlusu ve öğrenci odaları medrese yapısının tamamını oluşturmaktadır.
Taş Medrese’nin mimarisinde ön plana çıkan düzgün kesme taş işçiliği ve Memluklu tarzı pencere örnekleri görülmeye değer özelliktedir.
Türbe Kısmında mezarı bulunan kişinin ise, Alaüddevle Bey’in, Safevilerce katledilen oğlu Şahruh Mehmed’in bulunduğu ve türbenin onun adına 1510 yılında inşa ettirildiği bilinmektedir.
Kare formda planlanan türbenin medrese ile uyumu söz konusudur. Türbedeki sandukaların bir diğerinde ise Alaüddevle beyin kızı yatmaktadır.
Ayrıca diğer altı sanduka Kurtuluş Savaşı’nda hayatını kaybeden milli kahramanlarına aittir.
Antik Kentler
Germenicia Antik Kenti
Kahramanmaraş zengin kültürü ve geçmişten bugüne ulaşan tarihi yapılarıyla meşhur şehirlerden.
M.S 300’lü yıllardan kalma antik şehir, Romalılar döneminde zengin kesimin kaldığı gösterişli evlerin mozaikleri günümüze ulaşabilmiş.
Mozaiklerin fotoğraflarını görmek isteyenler için Arkeoloji Müzesi’nde bu fotoğrafları görmek mümkün.
Efes ve Zeugma Antik kentlerinin benzeri olduğu düşünülen kent kaçak kazıların tespitiyle bulunmuş ve bugün halen kazıların sürdüğü bölgede bulunacak eserler merak konusudur.
Umarız en kısa sürede şehrin tarihi mirası olan ve oldukça önemli sayılan bu tarihi kalıntıları ziyaret edebilir.
Kahramanmaraş’taki Müzeler
Kahramanmaraş Arkeoloji Müzesi, Germanicia Ören Yeri, Yedi Güzel Adam Edebiyat Müzesi, Tematik Mutfak Müzesi, Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi, Etnografya Müzesi, Minyatür Kurtuluş Müzesi, Dijital Kurtuluş Müzesi, Kurtuluş Destanı Panorama Müzesi, Dondurma Müzesi, Eğitim Tarihi Müzesi şehirde bulunan ziyaret açık müzelerdir.
Elbistan Müzesi de kısa süre içerinde ziyarete açılacağı bakanlık tarafından belirtilmiştir.
Şehrin tarihi dokusunu canlı olarak görmek isteyen ziyaretçilerin uğrak noktası olan bu müzeleri gezi listenizde bulundurmak faydalı olacaktır.
Arkeoloji Müzesi
Kahramanmaraş’ta kurulan müzenin kuruluş tarihi 1947’dir. İlk zamanlarda Taş Medrese’de bulunan müze daha sonra 1961 yılında Kahramanmaraş Kalesi’ne taşınmış. 1975 yılında ise şu an bulunduğu binasında ziyaretçilerini kabul etmektedir.
Arkeoloji Müzesi’nin kayıtlarına göre, otuz bin kadar eser müzede ziyarete açılmıştır. Müze’de yedi adet teşhir salonu, birer adet çocuk eğitim ve çok amaçlı toplantı salonu ve bahçe bulunmaktadır.
Ayrıca müzenin içerisinde Antik Fil Sergi ve Direkli Mağara Kazısı Canlandırma Sergi salonları bulunmaktadır. Ziyaretçilerin gezebileceği Domuztepe Höyük Kazısı Canlandırma ve Sergi Salonu ve ayrıca Maraş Aslanı ve Hitit Eserleri’nin bulunduğu salonlarda müze gezisi sırasında ziyaret edilebilir.
Müze içerisinde mozaik ve taş eserleri görmek isteyenler için de salonlar bulunmakta. Arkeoloji Müzesi’nde yer alan diğer salonlar ise, Steller Sergi Salonu, sikkelerin bulunduğu Sikke Teşhir kısmı ve Arkeolojik Eserler salonlarıdır.
Kahramanmaraş’ta keşfedilen Germenicia Antik Kenti’nde yer alan muhteşem mozaikleri ise tarihseverlerin dikkatini çekebilecek zenginliğe sahip. M.S. 300’lü yıllarda inşa edilen şehir kalıntıları bugün yapılan kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmaktadır. Arkeoloji Müzesi ise antik kent kalıntılarının fotoğraflarını ve daha pek çok tarihi eseri görebileceğiniz ziyaret durakları arasında yer alıyor.
Şehrin çok eski yıllara dayanan geçmişi ve halen keşfedilen çokça eser düşünüldüğünde gezilmesi gereken önemli Anadolu şehirleri arasında yer aldığı söylemek mümkün.
Maraş’ın Tarihi Yapıları
Geleneksel Tarihi Maraş Konakları
Sivil mimarinin eşsiz örnekleri arasında sayılan Kahramanmaraş konakları ziyaretçilerini giriş kapısında kuzulu kapılarla karşılamakta.
Kuzulu kapılar iç içe olan iki kapıyı kastetmektedir. İnsan ve hayvanlar için tasarlanmış iki ölçülü kapılar konaklarda bulunmaktadır.
Kapılardan sonra geniş bir avlu bulunan konaklarda bir de büyük havuz mevcuttur.
Yüksek duvarlı ve havuzunda çeşme bulunan geniş avluda iki katlı tasarlanmış konak bulunmaktadır. Alt katı, odunluk, samanlık, mahzen gibi bölümleri bulunurken üst katta ev sakinlerinin yaşaması için düzenlenmiştir.
Dedeoğlu, Kocabaş Konağı gibi cumbalarıyla ünlü konakları Kahramanmaraş ziyaretinizde mutlaka görmelisiniz.
Konakların genel tipi avlulu ve iki katlı olarak tasarlanmıştır. Ayrıca ev ihtiyaçları için farklı bölümlerde bulunmaktadır.
Ziyaretçilere görsel şölen sunan ve cumbalarıyla ziyaretçilerin beğenisini kazanan konakları mutlaka görmelisiniz.
Kahramanmaraş’ta bulunan tarihi konaklara örnek olarak Kocabaş Konağı ve Dedeoğlu Konağı örnekleri verilebilir.
Taş Köprü/Ceyhan Köprüsü
Kahramanmaraş’ın merkezine oldukça yakın mesafede bulunan tarihi köprünün Dulkadiroğluları Beyliğine ait olduğu ve 1500’lü yılların ortasında yapıldığı bilinmektedir.
Ceyhan Nehri üzerinde inşa edilmiş olan köprü bu sebeple yerel halk tarafından Ceyhan Köprüsü olarak da anılmaktadır.
Nehre inşa edilen baraj sonrasında su altında kalmayan tek köprünün de Taş Köprü olduğunu söyleyebiliriz.
Taş Köprü’nün altı farklı kemer gözü bulunmakta ve uzunluğu 150 metre civarındadır.
Bakırcılar Çarşısı
2008 yılında korumaya alınan Bakırcılar Çarşısı özgün bir Kahramanmaraş çarşısıdır.
Ne zaman yapıldığına dair bir bilgi bulunmayan çarşı yüz metreye yakın uzunlukta olan bir sokağın iki tarafında yer alan dükkanlardan oluşmaktadır.
Bakırcılar Çarşısı’nın doğusuna doğru gidildiğinde bir diğer çarşıya ulaşılabilmekte Semerciler Çarşısı’ndan sonra ise Suk-i Maraş Çarşısı’na ulaşılabilir.
Çarşısının diğer kısmından ise Kıbrıs Meydanı’na ulaşılabilmektedir.
Ayrıca Bakırcılar Çarşısı içerisinde Dua Kubbesi bulunmaktadır. Bu yapının inşa amacı ise Ahilik geleneğinde bereket için dua etmektir.
Taşhan
Geçmiş yıllarda şehre ticaret için gelen kafileler için uğrak noktası olan Taşhan eski yapıları ziyaret etmek ve geçmişe tanık olmak isteyen Maraş ziyaretçilerinin turlarında yer bulabilmektedir.
Taşhan’ın içerisinde ahır, depo ve konaklamaya gelenlerin dinlenebileceği odalar bulunmaktadır.
16. yüzyıldan kalma bu eser günümüze kadar ayakta kalabilen yapılardandır. Günümüzde hala ticari dükkanların bulunduğu Taşhan’ı gezmek mümkün.
Maraş’ın Yaylaları, Şelaleleri ve Diğer Doğal Güzellikleri
Yaylalar
Yaz aylarında Kahramanmaraşlılar yaylalara çıkmaktadır. Şehrin yaylaları temiz havası ve soğuk suları ile ünlüdür bu sebeple Kahramanmaraş’ı yazın gezmek isteyenlerin önemi duraklarından biri de temiz havasıyla meşhur yaylalar olabilir.
Yavşan, Başkonuş, Yedi Kuyu, Karagöl, Yenicekale, Kazma, Kozludere ve Bertiz yaylaları en bilinir olanlar arasında bulunmaktadır.
Döngel Şelalesi
Yeşilgöz Obruğu’ndan çıkan ve 5-6 km boyunca devam eden kaynak suyun menderesler boyunca devam ederek sonunda yaklaşık yüz metre yükseklikten aşağıya aktığı şelale görülmeye değer tabiat güzelliklerimizden.
Döngel Mağaraları’nın da bulunduğu tabiatla iç içe yerde eşsiz bir manzara sizi karşılamakta.
Şelaleden akan suyun iki tarafında bulunan yüksek kayalıklar, çokça ziyaretçi tarafından gezilmektedir. Ayrıca vadi Maraş’ın en sık ziyaret edilen mesire alanları arasında yer almakta.
Yaz sıcağının yoğun yaşandığı şehirde gezmek ve serinlemek için neredeyse ilk adres Döngel Şelalesi’dir. Şelale manzarası ve serin su kenarında mangal yapmak ziyaretçilerin çokça tercih ettiği etkinlikler arasında yer alıyor.
Dağ sporları seven ve patikalarda yürüyüş yapmak isteyenlerin de tercih edebileceği noktalardan.
Mağaraların içlerini gezmek isteyen turistler, galerileri, güvercin yuvalarını ve Döngel Şelalesi’nin eşsiz manzarasını görme fırsatına sahipler.
Zeytun Kaplıcaları
Kahramanmaraş şifalı suların bulunduğu ve kaplıca kültürünün hakim olduğu bir şehirdir. Şehirde bulunan kaplıca suyunun insan sağlığı üzerinde yararlı etkileri bulunduğu düşünülmektedir.
Kaplıca sularının romatizma, cilt hastalıkları, solunum ve damar hastalıkları, ortopedik rahatsızlıklar ve kadın hastalıkları gibi çok sayıda hastalığın tedavisine yardımcı olduğu düşünülmektedir.
Üç adet kaplıca bulunan şehirde her bütçeye uygun konaklama imkanına sahip pansiyonlar bulunmaktadır.
Ormanların arasında eşsiz manzarası bulunan kaplıca alanı aynı zamanda gezme yerleri ve yakında bulunan kır lokantalarıyla gezerken şifalı suların tadını çıkarabileceğiniz tatil imkanını ziyaretçilerine sunabilmekte.
Kahramanmaraş’ın Festivalleri
Şehirde festivaller yapılmakta ve en bilinen festival tabi ki Dondurma Festivali, her yıl eylül ayının ortalarında gerçekleşen ve Maraş dondurmasının tanıtıldığı festivale çok sayıda insan katılmaktadır.
Dondurma Festivali üç gün sürmekte ve dondurma ikramları, dans gösterileri, konserler ve daha pek çok aktivite festival boyunca ziyaretçilere açıktır.
Eylül’de Kahramanmaraş’ı ziyaret etmeyi düşünenlerin kaçırmaması gerekenler arasında yer alıyor.
Geleneksel olan bir diğer festival ise, Geleneksel Kahramanmaraş Filo Güvercini Festivali’dir. Gelecek yıl onuncusu düzenlenecek festivalde şehrin tanıtımı yapılması planlanmaktadır.
Bunun dışında şehirde 40. Göksun Karakucak Güreş Festivali, Güreş Festivali, Peynir Festivali gibi çokça etkinlik yapılmaktadır.
Genellikle temmuz ayında yapılan Avasım Geleneksel Türk Oyunları Festivali’nde geleneksel oyunlar ve okçuluk gibi geleneklerde bulunan sporların yaşatılması amaçlanmaktadır.
Kahramanmaraş Ultra Maratonu ise spor ve seyahat sevenler için tercih edilebilecek alternatif faaliyetler arasında yer almaktadır. Festival dönemi dünyanın çok sayıda ülkesinden pek çok sporcuya da ev sahipli yapmaktadır.
Kahramanmaraş’ta 2019 yılında yapılmaya başlanan ve önümüzdeki yıllarda yapılması planlanan yeni festivallerde bulunmaktadır. İrişkit Festivali bunlardan biridir şehrin yerel yöneticilerinin hazırladığı festival her yıl mart ayında yapılacağı belirtilmiştir.
Kahramanmaraş’ın Yemek Kültürü
Kahramanmaraş, meşhur dondurması ve baharat kültürüyle tanınmaktadır. Maraş dondurmasının Maraşlı Osman Ağa isimli Osmanlı Saraylarına ve konaklarına salep satan bir yöre insanının artan malzemelerini kar altına gömdükten sonra bulduğu bu yeni tadı beğenmesi sonucu ortaya çıktığı anlatılmakta.
Ayrıca Maraş Tarhanası da oldukça bilinirliği olan yöresel tatlar arasında bulunuyor. Kahramanmaraş’a özgü bir yöntemle hazırlanan Maraş tarhanası yörenin vazgeçilmez lezzetleri arasında yer almaktadır.
Kırmızı biber ve çeltik önemli tarım ürünleri arasında sayılmakta şehrin önemli gelir getiren tarımsal ürünlerindendir. Paça çorbası, Alabalık, Beşibiryerde ve Eliböğründe yemeği, Ekşili Maraş Kebabı, Mumbar Dolması, Maraş Böreği, İçli Köfte, Ekşili Aya Sulusu, Tırşik Çorbası, Sömelek Köfte, Çullama gibi Maraş lezzetleri ziyaret edenlerin deneyebileceği lezzetlerin başında yer almaktadır.
Ayrıca organik zeytin üretimine birkaç yıl önce başlanmış ve hasat etkinliklerinin yapıldığı şenlikler mevcut.
Kahramanmaraş mutfağında tatlıdan tuzluyu oldukça çok tadılmayı bekleyen lezzet bulunmaktadır. Maraş’ı gezerken birbirinden lezzetli yöresel lezzetlerin deneyebileceğiniz çok sayıda lezzet durağı bulunuyor. Ayrıca sıcak havalarda dünyaca ünlü Maraş dondurmasını tatmalısınız.
Kahramanmaraş’tan Alınabilecek Yöresel Hediyeler
Ziyaretçiler, hediyelik eşya olarak oymacılık zanaatı ve kelle süsleme sanatı meşhur şehirde tahta oymadan hediyeler alabilir.
Çarık, alınabilecek bir diğer alternatif hediyelik seçeneği olabilir.
Maraş’tan ayrılırken yöresel lezzetlerden olan Çörek, organik zeytin ve şehrin önemli tarım ürünlerinden olan kırmızı biber baharatları da alınabilir.
Meşhur Maraş Dondurmasını da unutmamalı; dönüş yolunda kendinize ısmarlayacağınız lezzetli hediyeliklerden..
Kahramanmaraş’a Ulaşım
İstanbul’a 1000 kilometreden kadar uzakta olan bölgeler arası geçiş noktası durumunda olan şehre farklı ulaşım yolları kullanılarak ulaşılabilir. Kahramanmaraş diğer şehirlerden ulaşım oldukça kolaydır. Çok sayıda yerel ve ulusal otobüs şirketi kullanılarak karayoluyla gelinebilir.
Ayrıca 1996 yılından itibaren havalimanına sahip Kahramanmaraş‘a havayolu ulaşımıyla ulaşım mümkün. Kahramanmaraş Havalimanı Seyahat Rehberi yazımızı inceleyerek Kahramanmaraş Havalimanı ve şehir merkezi arasındaki ulaşım seçeneklerini keşfedebilirsiniz.
