Antik kentleri gezmeyi sevenler el kaldırsın! Şanslıyız ki birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Anadolu’da birçok antik kent var. Kimisi için özel olarak yola çıkar, kimisini de tesadüfen keşfeder ve büyüleniriz. Özellikle iyi korunmuş antik kentler insan yaşamı, toplumlar ve geçmiş hakkında derin düşüncelere dalmamıza sebep olur.

Türkiye sınırlarında 77 adet antik kent vardır. Yani bir antik kent rotası oluşturmak istediğinizde karşınıza birçok değerli destinasyon çıkar. Ben de bugün oldukça önemli bir noktayı seçtim. Görkemiyle büyüleneceğinize emin olduğum, Antik Pamfilya’nın başkenti olan Perge’yi tanıtacağım. 

Kendinizi Helenistik dönemde gibi hissetmeye hazırsanız Perge’yi keşfetmeye başlayalım. 

Perge Antik Kenti Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Perge, Antalya’nın merkezine 18 km uzaklıkta, Aksu ilçesi sınırlarında yer alan antik bir kent. Binlerce yıl öncesindeki yerleşime ait kalıntıların büyük oranda günümüze kadar korunarak gelmesiyle her zaman dikkatleri üzerine toplamıştır. Dünyanın en önemli antik kentlerinin arasında yer almaktadır. Eğer dolu dolu bir şekilde gezmek isterseniz bu ihtişamlı kent için tüm bir günü ayırmanız gerekecektir. 

Hayran bırakan mimarisi ve değerli heykelleri ile tüm dünyada nam salmış bir açık hava müzesidir. 2009 senesinde UNESCO Geçici Miras Listesi’ne alınmıştır. 

Perge’nin Tarihi

Günümüze kadar yapılan kazılar çalışmalar sonucunda Perge Antik Kenti için bilinen en erken tarih M.Ö 4200’e kadar ulaşıyor. Devam eden arkeolojik çalışmalar sayesinde kent hakkında her geçen gün daha fazla şey öğrenmeye devam ediyoruz. 

Antik kentin geçmişi hakkında henüz kesin olarak kanıtlamayan bir iddia daha var. Hattuşa’da ortaya çıkarılan tabletlerde “Parha” adında bir yerden bahsedilmektedir. Bazı arkeologlara göre bu yer Perge’dir. Bu tahmine göre antik kentin MÖ 1200’lere kadar uzanan bir geçmişinden de söz edilebilir. 

Helenistik dönemin en zengin ve güzel şehirlerinden olan Perge birçok farklı döneme tanık olmuş ve yansıtmıştır. Anadolu’nun en düzenli Roma kentleri arasında yer alır. İlk olarak 1946 yılında İstanbul Üniversitesi’nin başlattığı kazılarda ortaya çıkarılan eserler her zaman ilgi odağı olmuştur.

Perge’nin Kuruluş Hikayesi

Perge’nin Truva Savaşı’ndan sonra Argoslu kahinler tarafından kurulduğunu anlatan bazı mitolojik hikayeler vardır. Mopsos, Kalkhas ve Amphilokhos bu kentin kurucuları olarak bilinir.

Yazının devamında detaylarından bahsedeceğimiz “Helenistik Kapı” bölümünde yer alan avluda, bu mitolojik hikâyeyi destekleyebilecek bazı yazıtlar bulunmuştur. 

Perge’de Gezilecek Yerler

Tarihe meydan okuyarak günümüze kadar iyi bir halde gelen, geçmişte yaşayan medeniyetlere ait birçok kalıntının görülebildiği Perge’de keşfedilmesi gereken birçok nokta var.

Eğer bu gezinin sonunda Perge’ye dair daha fazla eser görmek isterseniz Antalya Müzesi’ni de ziyaret etmenizi öneririm. Perge’den getirilen birçok eser müzede muhafaza edilerek sergilenmekte.

Antik Tiyatro

Klasik bir Yunan tiyatrosu olarak inşa edilmiş olup Roma döneminde yapılan restorasyonlarla bazı değişikliklere uğramıştır.

Yaklaşık olarak 14.000 kişilik izleme kapasitesi olduğu bilinen tiyatro 3 ana bölümden oluşur: sahne, opera ve seyircilerin oturma alanları.

Görkemli antik tiyatronun en dikkat çekici yeri sahne binasıdır. Burada iyi korunmuş mitolojik resimler görülür. Özellikle şarap tanrısı Dionysos’un hayatını anlatan rölyefleri mutlaka incelemenizi tavsiye ederim.  

Antik Stadyum

Tiyatrodan kuzeye doğru gittiğinizde büyükçe bir stadyum ile karşılaşıyorsunuz. Şehirdeki etkinlik, festival, dini törenler ve heyecan dolu yarışların tümü burada gerçekleşmiştir.

Antik stadyumun MS 1. yüzyılda yapılmaya başlandığı düşünülmektedir. Tüm dünyadaki günümüze kadar iyi bir şekilde korunmuş ve en büyük stadyumlardan biridir. 234 metre uzunluğa ve 34 metre genişliğe sahip stadyumun 12.000 kişilik izleyici kapasitesi vardır. Yapı, bölgenin doğal taşı olan konglomera ile inşa edilmiştir. 

Tiyatro ile stadyumun yan yana inşa edilmesi ve şehir surlarının dışında bırakılması, antik kenti yabancı ve yoğun ziyaretçi akınından korumak için kullanılan bir yöntemdir. 

Roma Kapısı

Antik kentin güneye doğru genişlemesi sebebiyle MS 2. yüzyılın sonlarına doğru yapıldığı tahmin edilmektedir.

Roma döneminde inşa edildiği için “Roma Kapısı” olarak anılmaktadır. 11 metre yükseklik ve 24 metre uzunluğa sahip kapıda Suriye tarzı mermer işçiliği görülmüştür. 

Helenistik Kapı

MÖ 3. yüzyılda inşa edilen Helenistik kapı, antik kentin en yaşlı ve büyük yapılarından biridir. Bu kapının kuleleri 3 katlı olarak tasarlanmıştır ve şehrin korunma görevini üstlenmiştir. MS 121 tarihinde bazı değişiklikler yapılmış ve şeref avlusu olarak kullanılmaya başlamıştır.

Perge Antik Kenti’nde 3 ana kapı bulunmaktadır. Bunlardan ikisi Helenistik Dönem’e, biri Roma Dönemi’ne aittir.

Agora

Helenistik kulelerin yanında konumlanan Agora, kentin politik ve ticari merkezidir. Agora’nın ortasında bulunan avluda dükkanlar konumlanmıştır.

Agora aynı zamanda Perge halkının sosyalleştiği bir yer olarak da işlev görmüştür. 

Septimius Severus Meydanı 

72 km uzunluğundaki meydan, Helenistik Kapı ve Roma Kapısı arasında konumlanır. Propylon, yani hamamın girişi buradadır. Geniş meydanda iki anıtsal çeşme görülmektedir. 

Antik Roma Hamamları (Güney Hamamı) 

Antik Roma Hamamları, günümüze kadar iyi bir şekilde ulaşan hamam kalıntılarından biridir.  

MS 1. yüzyıl ve 5. yüzyıla kadar olan zaman içerisinde eklemeler yapılarak kullanılmıştır. Soyunma, soğuk banyo, sıcak banyo, ılık banyo gibi farklı amaçlarla kullanılan 9 ayrı bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerin tümü yan yana sıralanmıştır.

Günümüze kalan diğer hamamlarla kıyaslandığında oldukça büyük bir planla inşa edildiği görülür. 

Septimius Severus Çeşmesi (Anıtsal Çeşme) 

Antik roma hamamlarının doğu yönüne gidildiğinde” Septimus Severus” çeşmesi görülmektedir. Severus döneminde inşa edilen bu çeşme sayesinde şehrin artan su ihtiyacı karşılanmış.

Anıtsal nitelikteki çeşme, adını buradaki İmparator Septimius Severus’un heykelinden almıştır. 

Sütunlu Ana Cadde 

Perge’yi diğer antik kentlerden ayıran en özgün yapısının sütunlu yol olduğu düşünülmektedir.

Bu yapı çeşme ile yerleşim yeri arasında uzanmaktadır, ortasından 2 metre genişliğinde bir su kanalı geçer ve caddeyi ikiye ayırır. 

Hadrianus Takı

Sütunlu Ana Cadde’nin başlangıç noktasında yer almaktadır. MS 117 yılında, İmparator Hadrianus döneminde Plancia Magna tarafından Roma Devleti’ne olan bağlığını göstermek amacıyla yaptırılmıştır.

Burada heykeli yapılan tarihi karakterler, Perge’nin hem Yunan hem de Roma kökenli olduğunu göstermektedir. 

Perge’ye Gidiş ve Ziyaret Bilgileri 

Antik kent, Antalya’nın 8 km doğusundaki Aksu ilçesinde yer alıyor. Şehrin merkezinden Aksu’ya gitmek için birçok otobüs seçeneği bulunmaktadır. Aksu ilçesinden Perge yalnızca 2 km sürmektedir. Yürüyerek ya da taksi ile kolayca ulaşabilirsiniz. 

1 Nisan- 1 Ekim tarihleri arasında 08.00-19.00,
31 Ekim-1 Nisan tarihleri arasında ise 08.00-17.00 saatlerinde her gün ziyaret edebilirsiniz.

Müzekart ile ücretsiz olup kartı bulunmayan ziyaretçiler için giriş ücreti 100 tl’dir. 

Antik kent, dini bayramların ilk günü saat 13.00’e kadar kapalı olmaktadır.