Seyahat etmek, farklı kültürleri tanımak, başka dünyalara yelken açmak pek çoğumuz için vazgeçilmez bir tutku.
Peki hiç düşündünüz mü acaba gelecek nesiller de bizim gördüğümüz bu güzellikleri görebilecek mi? Ya da siz bir sonraki seyahatinizde o destinasyonu bıraktığınız gibi bulabilecek misiniz?
İşte tüm bu soruların cevabının evet olması için artan dünya nüfusu ve kirlenen doğayla mücadele edebilmek adına farklı turizm trendleri gündeme geliyor.
Sürdürülebilir turizm ve ekoturizm kavramları da onlardan ikisi. Bir destinasyonu çekici kılan özellikler arasında sahip olduğu tarihi ve doğal güzelliklerin yanı sıra kültürel miraslar ve gelenekler de yer alıyor. Ancak pek çok destinasyonda yaşanan tahribatlar geri dönüşü olmayan sonuçlara sebep olabiliyor.
İşte bu noktada da sürdürülebilir turizm kavramı devreye giriyor. Sürdürülebilir turizm kavramını ne kadar iyi anlar ve benimsersek turizmin gelişmesine de o kadar katkı sağlayacağımıza inanıyorum.
O yüzden bu yazıda size biraz sürdürülebilir turizmden bahsetmek istiyorum.
Sürdürülebilirlik Kavramının Kısa Geçmişi
Sürdürebilir turizm kavramı hayatımıza ilk olarak Birleşmiş Milletler tarafından 1972 yılında Stockholm’de düzenlenen ‘İnsanın Çevresi’ konferasında girmiştir.
Yıllar geçtikçe konu üzerinde farklı konferanslar düzenlenmiş ve birçok çalışma yapılmıştır. 1987 yılında yayınlanan Brundtlant Raporu ile de ‘Sürdürülebilirlik’ kavramı tam manasıyla şekillenmiş ve anlamını bulmuştur.
Brundtlant Raporuna göre sürdürülebilirlik ‘‘Günümüz ihtiyaçlarının, gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetlerine zarar vermeden karşılanması’’ anlamına gelmektedir. Sürdürülebilirlik kavramı turizmin geleceği için de oldukça büyük bir önem taşımaktadır.
Peki nedir bu Sürdürülebilir Turizm?
En basit haliyle anlatmak gerekirse ‘Sürdürülebilir Turizm’ doğal, ekonomik ve kültürel kaynakları korurken bu kaynaklarının devamlılığını sağlamaya da özen göstermek anlamına geliyor. Başka bir deyişle kirletmeden, bozmadan bu kaynaklardan gelir elde etmek ve bu geliri o turizm bölgesi için en iyi şekilde kullanmak.
Ancak elbette ki sürdürülebilir turizm sadece ekonomiyi kapsamıyor. ‘Sürdürülebilir Turizm’ aynı zamanda seyahat edilen destinasyonların geleceğini korumak adına doğal kaynakların, toplumların kültürel miraslarının korunarak kalkınmasını sağlarken bölgelerdeki ekonomik ve sosyal gelişimi de ilerletmeye çalışıyor.
Bence sürdürülebilir turizmi tanımlayan ve daha anlaşılır kılan en güzel cümlelerden biri de ‘‘Yaşamak ve görmek için daha güzel yerler yaratmak.’’ (Capetown Bildirgesi)
Sürdürülebilir Turizmin Amacı Nedir?
Sürdürülebilir turizm ile amaçlanan, turizmin toplum ve çevre düzenine verdiği zararı en aza indirmek, bölgedeki doğal ve kültürel mirasın en iyi şekilde korunmasını sağlamak, hem ziyaretçilerin hem de bölge halkının yaşam kalitelerini arttırmak ve her daim üst seviyede tutmaya çalışmaktır.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı’da da ‘Sürdürülebilir Turizm’e dikkat çekmek adına bazı ilkeler yayınladı. Bunlardan en dikkat çekenleri:
- Seyahat edilen destinasyonlardaki ticari girişimlerin başarılarını daim kılabilmek için politikalar uygulanması gerekliliğini savunan ‘Ekonomik Süreklilik İlkesi’
- Yerel halkın kalkınmasını destekleyici unsurların arttırılması ve desteklenmesini hedefleyen ‘Yerel Kalkınma İlkesi’
- Doğal yaşam alanlarının korunmasını, çevreye ve hayvanlara verilen zararların azaltılmasını hedefleyen ‘Biyolojik Çeşitlilik’
- Kaynakların gereksiz kullanılmasını önlemek adına toplumları bilinçlendirmeyi amaçlayan ‘Kaynakları Verimli Kullanmak İlkesi’
- Turizm işletmeleri ve ziyaretçilerden kaynaklanan hava, su, toprak kısaca doğa kirliliğini minimuma indirmeyi prensip edinen ‘Sorumlu Turist’ gibi kavramları yaygınlaştırmayı amaçlayan ‘Çevresel Etki İlkesi’
Sürdürülebilir Turizm Neden Önemli?
Sürdürülebilir turizm önemli çünkü biz bilinçli seyahat edip, sürdürülebilir turizme destek vermezsek gelecek nesiller bizim gördüğümüz pek çok güzellikten mahrum kalabilir.
Yerel kültürlerin korunduğu, tarihi değerlerin yaşatıldığı, doğanın düzeninin ve ekolojik dengenin bozulmadığı sağlıklı bir dünya için sürdürülebilir turizme destek olmalıyız.
Sürdürülebilir Turizm ve Ekoturizm Arasındaki İlişki
En yalın hali ile ‘Ekoturizm’ doğayı, çevreyi koruyan, daha bilinçli seyahat etmemizi amaçlayan bir turizm şeklidir ve sürdürülebilir turizmin olmazsa olmaz bileşenlerinden biridir.
Sürdürülebilir turizmse ekoturizmden çok daha fazlasını kapsar. Sürdürülebilir turizmin sadece kendimize ve doğaya karşı sorumlu olmaktan çok daha büyük hedefleri vardır. Mesela, sosyal adaleti sağlamak, bölgesel ekonominin kalkınmasına destek olmak, toplumların kültürel miraslarını yaşatmaya çalışmak gibi…
Peki Sürdürülebilir Turizmin Bir Parçası Olan ‘Ekoturizm’i Desteklemek İçin Bireysel Olarak Neler Yapabiliriz?
- Geri dönüşüm konusunda daha bilinçli olabilir, plastik kullanımımızı en aza indirebilir, hatta hiç kullanmayabiliriz.
- Pek çoğumuzun bildiği üzere artık ‘Doğa Dostu Otel’ diye bir kavram var hayatımızda. Seyahatlerimizi planlarken doğa dostu otellerde konaklamaya özen gösterebiliriz.
- Seyahat ettiğimiz yerin kültürel mirasına sahip çıkmak ve o mirasın gelecek nesillere korunarak aktarılmasını sağlamak adına seyahatlerimizde yerel halkla daha iç içe olabiliriz. Onların kültürlerini paylaşmak insana çok daha farklı deneyimler kazandırabiliyor.
Sadece seyahatlerimizde ‘Sorumlu Turist’ olarak davranarak değil de bu prensipleri hayatımızın tüm alanlarında uygulamaya başlarsak hem doğamızı ve çevremizi korumak için önemli adımlar atmış olacağımıza hem de sürdürülebilir turizme büyük katkı sağlayacağımıza inanıyorum.
