Diyarbakır’ın tarihi yerleri nelerdir?
Diyarbakır’ın tarihi yerleri arasında Diyarbakır Kalesi, Ulu Camii, Hevsel Bahçeleri, Suriçi, Hasan Paşa Hanı ve Dicle Nehri kıyısındaki antik surlar bulunuyor.
Diyarbakır’ın neyi meşhur meyve?
Diyarbakır’da yetişen en meşhur meyve nardır.
Diyarbakır’dan ne alınmalı?
Diyarbakır’dan mutlaka yöresel çörekler, el dokuması halılar ve aromatik baharatlar alınabilir.
Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin geçiş noktalarından biri olan ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi şehirlerinden biri olan Diyarbakır’ın geçmişi dokuz bin yıl öncesine dayanıyor. Bu köklü geçmiş, bölgede muazzam bir kültürel çeşitliliğin oluşmasına olanak sağlamış.
Yıllarca bu topraklarda bir arada yaşayan Türkler, Araplar, Ermeniler, Kürtler, Süryaniler, Zazalar ve Yahudiler Diyarbakır mutfak kültürünün gelişmesinde ve bu denli zengin olmasında büyük bir rol oynamış.
Onlarca kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapan Diyarbakır’ın yemek kültüründe etli yemeklerin ağırlıklı olduğu zengin mutfağını gelin birlikte keşfe çıkalım.
İçindekiler
- 1) Lebeni
- 2) Hedik
- 3) Mahlepli Diyarbakır Çöreği
- 4) Meftune
- 5) Pıçık
- 6) Sıkma
- 7) Patlıcan Dizme
- 8) Tırşık
- 9) İçli Köfte
- 10) Kavurmalı Diyarbakır Dolması
- 11) Kaburga Dolması
- 12) Nardanaşı
- 13) Ayvalı Kavurma
- 14) Mumbar Dolması
- 15) Ciğer Kebabı
- 16) Cartlak Kebabı
- 17) Duvaklı Pilav
- 18) Burma Kadayıf
- 19) Sur Tatlısı
- 20) Paluze
- Diyarbakır’da Nerede Ne Yenir?
- Diyarbakır’da Yemek Alışverişi
1) Lebeni
Yoğurtlu çorba denildiğinde sizin için de akan sular duruyorsa Diyarbakır’ın buğdaylı nohutlu lebeni çorbasına asla hayır diyemeceksiniz.
Genellikle yaz aylarında soğuk olarak tüketilen lebeni çorbası sarımsaklı yoğurtla hazırlandığında daha da bir güzel oluyor, aklınızda bulunsun.
2) Hedik
Diyarbakır mutlaklarında en sık pişirlen çorbalardan biri de bol bakliyatlı tahıllı hedik çorbası. Nohutlu, buğdaylı, unlu hedik bence tam bir kış çorbası.
Siz de soğuk kış günlerinde içinizi ısıtacak bir kase çorba ile yemeğe başlamayı sevenlerdenseniz Diyarbakır’a gittiğinizde hedik çorbasını asla es geçmeyin derim.
3) Mahlepli Diyarbakır Çöreği
Diyarbakırlıların kahvaltıda en sık tükettiği hamur işleri arasında ilk sıralarda yer alıyor mahlepli Diyarbakır çöreği. Mahlepli çöreği bir kere yediniz mi bağımlısı olabilirsiniz demedi demeyin.
Diyarbakır’a giderseniz güne bir bardak taze demlenmiş çay ve mahlepli çörek ile başlamadan dönmeyin. Hatta emin olun bu çöreği o kadar seveceksiniz dönerken birkaç tane de yanınıza alacaksınız, benden söylemesi.
4) Meftune
Diyarbakır denilince akıllara ilk gelen yemeklerden biri de meftune. Özel baharatlarla harmanlanan lokum gibi bir et yemeği olan meftune yanında bol tereyağlı pirinç pilavı ile sofralarda lezzet fırtınası estiriyor.
Sumaktan aldığı hafif ekşi tat ile damaklarda unutulmaz bir tat bırakan meftuneden tatmadan Diyarbakır’dan ayrılmayın derim.
5) Pıçık
Yöresel Diyarbakır mutfağının en karşı konulmaz lezzetlerinden biri de adı ile merak uyandıran pıçık. Bulgur ve ev yoğurdu ile hazırlanan pıçık yemeğini üzerine tereyağlı salçalı bir sos gezdirilerek servis ediliyor. Pıçık yemeğinin bulgur köftesi ayrı salçalı yoğurtlu sosu ayrı güzel. Yok böyle bir lezzet.
Sıla’nın notu: Bir de küçük bilgi verecek olursam pıçık yemeğini şehirdeki pek çok esnaf lokantasında bulabilirsiniz.
6) Sıkma
Adına aldanıp Adana’nın sıkması gibi bir şey beklemeyin. Diyarbakır usulü sıkma bir nevi sulu köfte. Yağsız kıyma ile hazırlanan bol naneli köfte sıkma, nar suyu ile pişiriliyor. Tereyağlı ve salçalı sos ile lezzetine lezzet katan Diyarbakır usulü sıkma genellikle yanında sosuyla birlikte servis ediliyor.
Siz de yoğurtlu lezzetleri seviyorsanız sıkma Diyarbakır’da tadılacaklar listenizde mutlaka olsun.
7) Patlıcan Dizme
Güneydoğu Anadolu mutfaklarında en sık kullanılan sebzelerden biri patlıcan. Kebabı ayrı, mezesi ayrı güzel ama bir de Diyarbakır usulü dizmesi var tadı tam anlatılmaz yaşanır türden.
Patlıcanların daire şeklinde dizilerek hazırlandığı özel soslu, baharatlı kıymalı dizmenin suyuna ekmek banmaya doyamayacaksınız. Yolunuz Diyarbakır’a düşerse bir bardak yayık ayranı ve tereyağlı pirinç pilavı eşliğinde patlıcan dizme yemeden dönmeyin.
8) Tırşık
Geleneksel Diyarbakır mutfağının en sebzeli yemeklerinden biri tırşık. Yöre mutfağının içinde et olmadan yapılan ender yemeklerinden bir olan tırşık genellikle yeşil biber, domates, kabak ve tabi ki bol soğan ile hazırlanıyor.Lezzeti ise sizlere evlerinizin sıcaklığını hissettirecek türden.
Sıla’nın notu: Tırşık genellikle evlerde pişirilen bir yemek olsa da şehir merkezindeki esnaf lokantalarında bulabilirsiniz. Denk gelirseniz mutlaka tadın derim.
9) İçli Köfte
Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde pek çok yörede yapılıyor olsa da Diyarbakır usulü içli köftenin gönüllerdeki yeri bir başka.
Ağızda dağılan kıyır kıyır hamuru, nefis iç harcı ile parmak ısırtan Diyarbakır usulü içli köfteyi yemelere doyamayacaksınız, demedi demeyin.
10) Kavurmalı Diyarbakır Dolması
Diyarbakır mutfaklarında en sık pişirilen yemeklerden biri de kavurmalı dolma. Klasik usül biber, patlıcan, domates ve kabağa doldurularak hazırlanan kavurmalı dolmanın lezzet sırrı iç harcında saklı. Diyarbakır usulü kavurmalı dolmanın iç harcı bol sumaklı hazırlanıyor.
Pirinçli, kavurmalı ve salçalı iç harcı ile gönüllerde taht kuran kavurmalı Diyarbakır dolmasından tatmak isterseniz size en yakın esnaf lokantasının yolunu tutun derim.
11) Kaburga Dolması
Pek çok yörede yapılıyor olsa da Diyarbakır usulü kaburga dolmasının tadı bence bir başka. Yapımı oldukça zahmetli olan kaburga dolması Diyarbakır mutfaklarında özel günlerin en aranan lezzetlerinden biri.
Kaburga dolmasının ağızda dağılan lokum gibi eti ayrı kaşıktan tane tane süzülen pirinci ayrı lezzetli.
12) Nardanaşı
Güneydoğu Anadolu Mutfağı’nın en sevilen lezzetlerinden biri de Diyarbakır’ın nardanaşı. Meyve ile etin buluştuğu yöresel yemeklerden biri olan nardan aşı nohutlu, salçalı, köfteli ve narlı nefis bir lezzet.
Hafif ekşili yemekleri seviyorsanız nardanaşının suyunu kaşık kaşık içmek isteyebilirsiniz, benden söylemesi.
13) Ayvalı Kavurma
Diyarbakır’ın bir diğer meyveli et yemeği de ayvalı kavurma. Diyarbakır’daki pek çok restoranda bulabileceğiniz ayvalı kavurma genellikle kuzu eti ile hazırlanıyor.
Kuzu etinin baskın tadının ayvanın mayhoşluğuyla kırıldığı bu nefis yemeğin tadı damaklarınızdan uzun süre silinmeyebilir.
14) Mumbar Dolması
Sakatasız bir Güneydoğu Mutfağı düşünmek neredeyse imkansız. Görüntüsü itibari ile çok iştah açısı durmasa bir kere denediz mi asla vazgeçeyemeyeceğiniz bir lezzet bence mumbar dolması.
Diyarbakır’a giderseniz Güneydoğu Anadolu usulü mumbar dolmasına bir şans verin derim.
15) Ciğer Kebabı
Diyarbakırlılar için en lezzetli kahvaltıların olmazsa olmazı olan ciğer kebabı yöre mutfağının öne çıkan lezzetlerinden biri. Diyarbakır usulü ciğer kebabı genellikle kuzu eti ile hazırlanıyor ve odun ateşinde pişiriliyor.
Şişler halinde servis edilen Diyarbakır usulü ciğer kebabını sumaklı soğanla birlikte lavaşa sarıp yemenizi öneririm. Yok böyle bir lezzet.
16) Cartlak Kebabı
Sumaklı soğan, lokum gibi et, közlenmiş yeşil biber ve incecik yufkanın muhteşem buluşması diyebileceğim cartlak kebabı geleneksel Diyarbakır mutfağının en muhteşem lezzetleri arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Malzemelerine bakıldığında klasik kebaplardan pek bir farkı yok gibi duruyor. Ancak cartlak kebabının bu kadar özel olmasının sebebi harcının içine kuzu ciğeri, kuzu böbreği ve biraz da kuzu dalağı konuluyor olması.
Kebap usulü şişlere geçirilerek pişirilen cartlak kebabı tam damak çatlaran türden. Sakatat seviyorsanız asla es geçmeyin derim.
17) Duvaklı Pilav
Hemen hemen her ilimizin kendine has bir pilav çeşidi var. Yöresel pilav çeşitleri ana malzemeleri bakımından benzerlik gösterse de sunumları ile fark yaratıyor.
Diyarbakır’ın etli sebzeli duvaklı pilavı da görüntüsü ile görsel bir şölen sunuyor desem abartmış olmam. Diyarbakır’a giderseniz yanında bir bardak buz gibi bir yayık ayranı ile duvaklı pilav yemeden dönerseniz üzülürsünüz.
18) Burma Kadayıf
Diyarbakır denilince akıllara ilk gelen tatlı olsa gerek burma kadayıf. Dışı çıtır, içi ağızda dağılan bol malzemeli burma kadayıfını yazarken bile insanın canı çekiyor.
Üzeri tercihe göre kaymaklı ya da fıstıklı olarak hazırlanan burma kadayıfı tatmadan dönmemeniz gereken Diyarbakır lezzetlerinden biri.
19) Sur Tatlısı
Diyarbakır’ın Sur ilçesi ile özdeşleşen irmikli enfes bir lezzet sur tatlısı.
Kenger sakızı ile aromalandırılan irmikli sur tatlısının bir de keçi sütünden hazırlanan dondurma ile servis edilenine denk geldiniz mi değmesinler keyfinize, yok böyle bir lezzet.
20) Paluze
Osmanlı Mutfağı’ndan günümüze gelen, Diyarbakır mutfağının en pratik ve en sevilen tatlılarından biri paluze.
Pekmez, ceviz ve üzüm ile hazırlanan paluze hem enerji veren hem de insanın içini ısıtan nefis bir tatlı. Yanında bir bardak çayla da efsane oluyor.
Diyarbakır’da Nerede Ne Yenir?
Diyarbakır’da bölgenin zengin ve otantik mutfağıyla hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin damak zevkine hitap eden sayısız restoran seçeneği bulunuyor. Diyarbakır’ın eşsiz lezzetlerini deneyimlemek için ideal olan durakları sizin için listeledik.
Mustafa’nın Kahvaltı Dünyası
Sıcacık pidenin arasında ev yapımı kavurmadan koyup yemek, yine ev yapımı sucukla yapılan sucuklu yumurtanın sarısını tazecik ekmeğinizle patlatmak, çeşit çeşit köy peyniri arasında kendinizi kaybetmek, acılı ezmenin damağınızda bıraktığı tada hayran olmak istiyorsanız güne Mustafa’nın Kahvaltı Dünyası’nda mükellef bir kahvaltı başlamanızı şiddetle tavsiye ederim.
Mustafa’nın Kahvaltı Dünyası konumu
Meşhur Kahvaltıcı Kadri
Biraz turistik olmaya başlamış bir mekan olsa da Diyarbakır’a kadar gelmişken tarihi Hasan Paşa Hanı içinde kahvaltı etmeden dönmek olmak derseniz Meşhur Kahvaltıcı Kadri’ye bir şans verebilirsiniz.
Kavurmalı yumurtalı, çeşit çeşit peynirli, ballı kaymaklı güzel bir kahvaltı sofrası Meşhur Kahvaltıcı Kadri’de sizi bekliyor.
Meşhur Kahvaltıcı Kadri konumu
Akkaya Ekmek Fırını
Diyarbakır’ın az bilinen geleneklerinden biri de yağlı ekmek kültürü.
Klasik ekmek fırınlarında hazırlanan ve adından da anlaşıldığı üzere oldukça yağlı, tırnak pideyi andıran bu özel ekmekler Diyarbakır kahvaltılarının olmazsa olmazlarından.
Yağlı ekmeğin tadına bakmak isterseniz Akkaya Ekmek Fırını’na uğrayabilirsiniz.
Ciğerci Zeki Usta
Diyarbakırlıların kahvaltı için sıklıkla gittiği mekanlar arasında ilk sıralarda yer alıyor Ciğerci Zeki Usta.
Kahvaltıda ciğer yemeye alışık değilseniz de öğlen saatlerinde Zeki Usta’ya mutlaka uğrayın derim.
Ciğerci Zeki Usta’da ciğerinizi ister ocağın hemen kenarında ayaküstü yiyin isterseniz de kapalı alanında oturarak uzun uzun keyif yapın tercih sizin.
Ciğerci Xale Meheme
Yok böyle bir lezzet: Ocakbaşına oturuyorsunuz ve her istediğinizde usta sıcak sıcak ciğeri şişten ekmeğe çekip anında servis ediyor.
Özel baharatlarla tatlandırıldıktan sonra yağlanan ekmeklerle servis edilen bu ciğeri yemelere doyamayabilirsiniz, demedi demeyin. Ciğer yemek istemezseniz de Xale Meheme’de kebap çeşitlerinin olduğunu da belirtelim.
Ciğerci Remzi Usta
Remzi Usta’nın ciğeri ve yanında gelen ikramlıkları kesinlikle enfes. Remzi Usta’da ortaya gelen ciğerleri dürüm yapıp yemeye doyamayacaksınız.
Bence Diyarbakır’a gelip de ciğer tatmadan dönmek olmaz ama Remzi Usta’da ciğer sevmeyenler için köfte, çöp şiş gibi alternatifler de var.
Diyarbakır Lahmacun Merkezi
Düşününce bile insanın ağzını sulandıran incecik çıtır çıtır bir lahmacun yemek istiyorsanız Diyarbakır Lahmacun Merkezi’ne gitmenizi şiddetle tavsiye ederim.
Diyarbakır Lahmacun Merkezi’nde etsiz lahmacun ve peynirli pide gibi alternatiflerin olduğunu da söylemeden geçmek olmaz.
Diyarbakır Lahmacun Merkezi konumu
Buket Lahmacun
Yanında harika ikramlıklarla gelen çıtır çıtır bir lahmacun için uğrayabileceğiniz yerlerden biri de Buket Lahmacun.
Buket Lahmacun’da bir lahmacun ile asla yetinemeyeceksiniz demedi demeyin.
Kaburgacı Selim Amca
Diyarbakır mutfağı denilince akla ilk gelen yemeklerden olan kaburga dolması ve mumbar dolması yiyebileceğiniz en lezzetli yerler arasında ilk sıralarda geliyor Kaburgacı Selim Amca.
Siz de en kallavisinden Diyarbakır’ın yöresel yemeklerini tatmak isterseniz istikametiniz Kaburgacı Selim Amca olsun derim.
Kadayıfçı Saim Usta
Kadayıfçı Saim Usta, yuvarlak burma kadayıftan cevizli kadayıfa, Arnavut Baklava’dan soğuk baklavaya, fıstıklı çimdikten cevizli bülbül yuvasına şerbetli tatlının her halini bulabileceğiniz bir cennet.
Kadayıfçı Saim Usta’ya giderseniz sadece orada yemekle kalmayıp dönerken birkaç kutu da paket almayı ihmal etmeyin derim.
Sıtkı Usta
İster kadayıf isterseniz de Antep fıstığı ile doldurulmuş bohça… Sıtkı Usta’nın tüm tatlıları birbirinden lezzetli olsa da benim favorim kesinlikle kaymaklı fıstıklı kadayıf.
Siz de günü tatlısız bitiremeyenlerdenseniz Sıtkı Usta’ya mutlaka uğrayın derim.
Hacı Levent Künefe
1907 yılından beri hizmet veren bir aile işletmesi olan Hacı Levent Künefe’de kadayıf, künefe ve baklavanın her halini bulabilirsiniz.
Diyarbakır’ın en lezzetli tatlıcılarından biri olan Hacı Levent Künefe’ye giderseniz yanında çay, süt, su, kahve, meyve gibi ikramlıklarla servis edilen tatlılar ile kendinize mini bir ziyafet çekebilirsiniz.
Diyarbakır’da Yemek Alışverişi
Sülüklü Han’da alıç veya karadut şerbeti içmeden, hemen hemen her köşede karşınıza çıkan ve karşı konulmaz bir sokak lezzeti olan halka tatlısından yemeden, Peynirciler Pazarı’ndan Diyarbakır’ın meşhur örgü peynirinden, Çermik ve Çüngüş’te yetişen enfes üzümlerin kurusundan, Kör Yusuf’tan bolca baharat, Hevsel Bahçesi’nden cevizli sucuk, Diyarbakır Çöreği gibi yöresel lezzetlerden almadan Diyarbakır’dan dönmeyin derim.