Her ne kadar günümüzde pek çok sebzeyi hemen her mevsim tezgahlarda görsek de ben her daim sebzeleri mevsiminde taze taze tüketmenin daha sağlıklı olduğunu düşünenlerdenim.
Ama benim canım kış aylarında da taze fasulye ya da enginar yemek istiyor o zaman nasıl yapacağız derseniz de size bir önerim var. Pek çok sebzeyi mevsiminde tazeyken alıp evinizde konserve yapabilir ya da şoklayarak dondurucuda altı aya kadar saklayabilirsiniz.
Çoğumuzun bildiği bu yöntemi de hatırlattığımıza göre isterseniz gelin hangi sebze hangi mevsimde yenir birlikte bir göz atalım.
Hangi Sebze Hangi Mevsimde Yenir?
İlkbahar Sebzeleri
İlkbaharın gelişi ile birlikte tezgahlar da tıpkı doğa gibi daha bir renkli olmaya başlıyor.
Kuşkonmaz, taze bakla, semizotu, bezelye gibi yeşil sebzelerin yanı sıra en şık davet sofralarının yıldızı enginar, rengi ile gönülleri fetheden kırmızı pancar, mis kokulu nane, tere, kekik gibi daha pek çok yeşillik baharın gelişi ile birlikte tezgahlarda yerini almaya başlıyor.
- Kalp sağlığı için oldukça önemli bir sebze olan enginar
- Çinko, bakır, demir ve magnezyum bakımından zengin olan bezelye
- Doğal antibiyotik olarak da bilinen bağışıklık güçlendirici taze soğan ve taze sarımsak
- A vitamini, fosfor ve kalsiyum deposu patlıcan
- Önemli bir lif kaynağı olan kuşkonmaz
- Sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı pancar
- İlkbaharın en erkenci sebzelerinden biri olan demir ve protein bakımından oldukça zengin taze bakla gibi ilkbaharın yüzünü göstermesi ile birlikte tezgahlarda yerini almaya başlayan bu sebzelerin pek çoğunu yaz ayları boyunca da tezgahlarda bulmak mümkün.
Kış sebzelerinin her hali güzel ama biraz daha farklı tarifler denemek isterseniz size birkaç önerim var.
Taze sarımsak ve patatesi fırına atarak nefis garnitürler pişirebilir, kuşkonmazlı omlet yapabilir, pancarla rengi ile insanı cezbeden nefis bir çorba hazırlayabilirsiniz.
Yaz Sebzeleri
İlkbahar aylarında tezgahlarda olan pek çok sebzeyi ve daha fazlasını yaz mevsiminde de bulabiliriz.
Sofralardan zeytinyağlı sebzelerin eksik olmadığı sıcak yaz aylarında fasulyeden baklaya, bezelyeden kabağa her türlü yeşil sebzenin haricinde patlıcan, domates kırmızı salçalık biber gibi kış hazırlıklarının olmazsa olmazları da tezgahlarda bolca boy göstermeye başlıyor.
Bilenler bilir özellikle ağustos ayında mutfaklarda domates, biber, fasulye gibi taze sebzelerle konserveler, patlıcanlı biberli soslar yaparak kışa hazırlık yapanlar için hummalı bir çalışma vardır. Bir hayli yorucu olsa da kışın kendi yaptığınız mis kokulu yaz domatesi konservenizden yediğiniz zaman bütün yorgunluğunuza değdiğini anlıyorsunuz.
Yaz sebzeleri domates fasulye biber gibi konserveliklerden ibaret değil elbette. Yaz aylarında tezgahlarda en tazelerini bulabileceğiniz
- Önemli bir A ve C vitamini deposu olan biber
- Folik asit ve potasyum bakımından oldukça zengin olan çalı fasulyesi
- Yaz sofralarının olmazsa olmazı semizotu
- Sindirimi kolay, her yemeğe yakışan kabak
- Mide ve sindirim rahatsızlıklarında etkili olan, önemli bir magnezyum ve kalsiyum kaynağı bamya
- Vücudun selenyum ihtiyacını karşılamaya yardımcı mısır
- İçeriğindeki su oranı bakımından zengin, vücudu arındırıcı etkisi olan salatalık
- Kolesterolü düşürücü etkisi olan, çinko deposu börülce
- Yaz kahvaltılarına, salatalara tat katan fesleğen, dereotu gibi yeşillikleri yaz ayları boyunca bolca tüketmeye özen gösterin derim.
Daha hafif lezzetlerin başrolde olduğu yaz sofralarınıza tat katacak birkaç lezzet tüyosu vermeden de geçmek olmaz.
Mesela semizotu ve şeftali ile tadına hayran kalacağınız nefis bir yeşil salata yapabilir, kabak ve tuzlu fıstık ikilisinin uyumunu keşfedebilir, anne usulü zeytinyağlıların tadını doyasıya çıkarabilirsiniz.
Sonbahar Sebzeleri
Hani hep derler ya sonbahar en hüzünlü aydır diye işte o hüzün bence tezgahlara da yansıyor.
Sonbaharın gelişi ile birlikte kereviz, karnabahar, lahana, yer elması, pırasa gibi daha renksiz ama hem şifa deposu hem de bağışıklığı kuvvetlendirici sebzeler tezgahlarda boy göstermeye başlıyor.
- Önemli bir potasyum ve sodyum kaynağı olan kereviz
- K ve C vitaminleri bakımından oldukça zengin olan karnabahar
- Özellikle vejetaryen beslenenlerin başlıca protein kaynağı mantar
- Antioksidan kaynağı pırasa
- Kalp sağlığını koruyucu, C vitamini deposu lahana sonbahar aylarında sofaları renklendiren sebzelerin başında geliyor. Siz de sonbaharın hüzününü hem lezzetli hem de sağlık deposu sebzeler ile mutluluğa dönüştürmek istiyorsanız yukarıda yazan sebzelere sofralarınızda yer açmayı ihmal etmeyin.
Sonbahar sebzelerine dair lezzet önerilerime gelecek olursak. Sebze yemeklerini ayrı ayrı pişirmek yerine damak zevkinize göre gruplandırıp tek bir yemek yapabilirsiniz.
Mesela pırasayla kerevizi, mantar ile lahanayı birlikte pişirmeyi mutlaka deneyin derim. Ya da mantarı tavada soteleyip üzerine yumurta kırarak pazar kahvaltılarınıza tat katacak bir omlet pişirebilir, karnabahardan pizza yapabilir, lahanayı biber turşusu ile birlikte tavada kavurup farklı lezzetler yakalayabilirsiniz.
Kış Sebzeleri
Bağışıklığımızı güçlü tutmaya en çok ihtiyaç duyduğumuz mevsim kış.
Havaların iyice soğuması ile birlikte artan hastalıklardan korunmanın en iyi yolu ise Brüksel lahanası, bal kabağı, karalahana, brokoli, havuç gibi vitamin deposu kış sebzelerini bolca tüketmekten geçiyor.
- Önemli bir kalsiyum, fosfor ve A vitamini kaynağı olan bal kabağı
- Toksin atmaya yardımcı, folik asit bakımından oldukça zengin brokoli
- Az pişirilerek ya da çiğ olarak tüketilmesi gereken Brüksel lahanası
- Mide ve barsak sorunlarına iyi gelen, B vitamini kaynağı havuç
- Demir deposu ıspanak
- Kan basıncının düzenleyici etkisi olan turp
- Demir eksikliğini gidermeye yardımcı pazı gibi yeşili de şifası da bol sebzeleri kış ayları boyunca sofralarınızdan eksik etmeyin derim. Unutmayın ki mevsiminde tüketilen sebze meyveden alacağınız vitamin bağışıklığınızı güçlü tutmanın ilk şartı.
O zaman vücudun enerjiye en çok ihtiyaç duyduğu zaman olan kış aylarında vitamini bol sebzeleri sofranızdan eksik etmemelisiniz diyorum ve size birkaç öneri veriyorum.
Bal kabağını sadece tatlı olarak tüketmekle kalmayıp fırında sinkonta denilen yemeğini yapabilirsiniz. Ispanak ve pazıdan harika yeşil salatalar ya da içinizi ısıtacak çorbalar hazırlayabilirsiniz.
Brokoli, Brüksel lahanası gibi sebzeleri ise bakliyatlarla birleştirerek fırında hem besleyici hem de sağlıklı tarifler yaratabilirsiniz.
