Siz de yurt dışına yerleşmek, çalışma yaşamını başka bir ülkede sürdürmek isteyenlerden ama yurt dışında çalışmanın koşullarını, yurt dışında çalışmak için ne yapması gerektiğini bilemeyenlerden misiniz?
Öyleyse yurt dışında çalışmak için yapmanız gereken işinize yarayacağını düşündüğüm önerilerle geldiğim bu listeye bir göz atın.
Yurt Dışında Çalışmak İçin En Çok Gidilen 10 Ülke yazıma göz atarak yurt dışına çalışmak için gidebileceğiniz ülkeler ile ilgili ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.
Yurt Dışında Nasıl Çalışılır? Yurt Dışında Nasıl İş Bulunur?
1) Gönüllülük Projeleriyle Başlayın
Kendi tecrübelerimden de hareketle size vereceğim ilk tavsiye, üniversite yıllarında ya da yeni mezunken gönüllü faaliyetlere katılmanız.
Avrupa’da birçok genç liseden mezun olduktan sonra canhıraş bir şekilde üniversiteye gitmeye değil, bir yıl hatta iki yıl kendilerine zaman tanıyıp gönüllü aktiviteler ile dünyayı görmeye öncelik veriyor.
Benim de size tavsiyem belki liseden sonra olmasa da üniversite esnasında yazları gönüllü çalışmanız. Bu sayede belki 3 ay belki 1 yıl yurt dışı tecrübesi edinerek, yurt dışında çalışmanın ve yaşamanın sizin için nasıl bir deneyim olacağını deneme fırsatınız bulunuyor.
Özellikle 28 yaşını doldurmamış gençler için yabancı ülkelerde birçok gönüllü çalışma programı var. Bu işlerde üç-dört ay gönüllü çalışmanız karşılığında konaklama ve yeme içme harcamalarınız karşılanıyor.
Gönüllü çalışmanız size maddi olarak dönüş sağlamasa da hem yaşamayı ve çalışmayı istediğiniz ülkeyi tanımanız için önemli bir fırsat.
Ayrıca, bu çalışmalarda uluslararası şirketlerin dikkatini çekebilir ve orada geçirdiğiniz sürede kendinize iş bulabilirsiniz.
Yaşınız 28’in üzerinde ise de üzülmeyin. Yaş sınırı olmaksızın birçok gönüllü çalışma programı da mevcut.
Eğer öğretmenlik, gıda sektörü (aşçılık, garsonluk vb.), tarım işçiliği gibi alanlarda çalışıyorsanız doğrudan kendi mesleğinizle ilgili gönüllü çalışma projesi de bulabilirsiniz. Bu, ileride başvuracağınız işlerde işverenlerin de dikkatini çekecektir.
Gönüllülük faaliyetleri için yapmanız gereken Avrupa Komisyonu ve Eğitim Bakanlığı ortaklaşa projelerine sahip European Solidarity Corps’a ya da bir miktar ödeme karşılığında size proje sağlayan AIESEC gibi organizasyonlara bir göz atmak.
2) Dilinizi Geliştirin
Yurt dışında çalışmak söz konusu olunca yapmanız gerekenlerin başında elbette İngilizce öğrenmek geliyor. Dünyayı birbirine bağlayan bir dil İngilizce. Ve aslında öğrenimi en kolay olan. Çünkü ona her an her yerde maruz kalıyoruz.
İngilizce sizi hemen hemen her yerde kurtarsa ve iyi derecede bilmek birçok mesleği de icra etmenizi sağlasa da ikinci bir yabancı dil bilmek artık günümüzde neredeyse şart haline gelmiş durumda.
Gideceğiniz ülkenin dilini, en azından kendinizi ifade edebilecek ve mesleğinizi icra edebilecek seviyede öğrenmeniz oldukça önemli.
Profesyonel açıdan bakarsak kimi ülkede sadece İngilizce bilmek orada çalışabilmeniz için yeterli olsa da Almanya, İtalya, İspanya, Fransa gibi ülkelerde çalışmak istiyorsanız o ülkelerin dilini belirli seviyede konuşabiliyor olmanız gerekiyor. Bunun için A2, B1 seviyelerinde bir bilgi şart.
Yurt dışında çalışma planlarınızı yaparken bu yüzden dil sertifikalarınız da hazır olsun. Aldığınız dil sertifikaları, iş başvurusu yaparken de çalışma izni için başvururken de işinize yarayacak.
Belki sokak müzisyenliği yapıyorsanız hiç dil bilmeden de işinizi görürsünüz ama bir restoranda ya da iyi bir şirkette çalışacaksanız, ne iş yapacak olursanız olun, sizden müşteriler ve iş arkadaşlarınızla iletişim kuracak kadar yabancı dil bilmeniz beklenecek.
3) Bol Bol Sertifika Alın
Her meslek için olmasa da birçok meslek grubunda, yurt dışında çalışmak söz konusu olduğunda, mesleki sertifikalar çok işinize yarayabilir.
Örneğin finans sektöründe çalışan biriyseniz, CFP, CPA gibi finans ve muhasebeyle ilgili iki sertifika hemen her yabancı ülkede kolayca iş bulmanızı sağlayabilir. Yine ileri derecede Excel bilgisi en önemlisi.
Bunun yanı sıra SQL, Python gibi yazılım programlarını bilmek artık birçok meslek dalında bir gereklilik.
Bu yüzden, yurt dışında iş bulmak istiyorsanız mesleğinizle ilgili mümkün olduğunca çok yurt dışı geçerliliği olan sertifika edinin.
Unutmayın, sizin gibi birçok kişi yurt dışında çalışmak istiyor ve sahip olduğunuz sertifika ve lisanslar yüz binlerce kişi arasından sıyrılmanızı sağlayabilir.
Dil sertifikaları ise bunlar arasında olmazsa olmazlardandır. Yurt dışında çalışmak isteyen birinin İngilizce dil sertifikasının yanı sıra bildiği diğer dillere dair yasal geçerliliği olan sertifikalara sahip olması çok önemlidir.
4) Nasıl Çalışma İzni ve Vizesi Alabileceğinizi Öğrenin
Türkiye’den yabancı bir ülkeye turist vizesiyle gidip çalışmak elbette yasal değil. Bu yüzden, yurt dışında çalışmak için mutlaka çalışma izni almanız gerekli.
Bazı firmalar, vergi ödememek için çalışma izninizi kendileri çıkarmayacaklar ve sizi vize ajanslarına yönlendirecektir. Bazıları ise turist vizesiyle çalışabileceğiniz söyleyecektir. Ancak yakalanıp sınır dışı edilmek istemiyorsanız ya da yakalanmasanız bile gideceğiniz yabancı ülkedeki işçi haklarından faydalanabilmek istiyorsanız çalışma izninizi ve vizenizi en doğru şekilde almanızı öneririz.
Çalışma izni almak çok zor olabilir diye de korkmayın. Evet, Türkiye’den her ülke için çalışma izni ve vizesi almak çok kolay olmayabilir ancak prosedürleri doğru izler, güvenilir bir işverenle anlaşırsanız süreç kolaylıkla çözülecektir.
Bu noktada anlaşmak istediğiniz işverenle daha önce çalışmış kişilerle iletişim kurup bilgi almanızı öneririz. Çünkü çalışma izninizi almak konusunda işverenin evrakları tamamlayamaması ya da yanlış evraklar göndermesi, süreci sizin için çok zorlaştırabilir.
Çalışma izni bireysel olarak başvurulabilen bir şey değil. Bunun için önce bir işe kabul edilmeli, ardından şirketinizin size sunduğu resmi belgelerle belirtilen devlet dairelerine başvuru yapmalısınız. Şirketinizin sizin için ayarladığı ‘göçe yardımcı ajanslar’ da bu konuda oldukça yaygın seçenekler.
Çalışma vizesinin çıkma süresi ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor. Eğer mavi kart sahibi mesleklere mensupsanız bu süre iyice kısalabilir.
Çalışma izniniz geldikten sonra ülkenin konsolosluğuna başvurarak 1 yıl süreli Ulusal Vize almanız gerekiyor çoğunlukla. Ardından o ülkeye vardığınız zaman ise Oturma İzni başvurularınıza başlıyorsunuz.
5) Farklı Kültürlere Açık Olun
Yurt dışında çalışmak ve yurt dışında yaşamak gibi bir amacınız varsa farklı kültürlerdeki insanları, yemekleri, müzikleri, kısacası yaşamı tanımanız çok önemli. Bu yüzden yabancı bir ülkeye temelli yerleşmeden önce mümkün olduğunda farklı ülke görün.
Size en uygun kültürleri tespit edin. Çalışmak için gittiğiniz bir ülkede uzun süre kalacaksınız ve oranın yaşantısına, yapısına uyum sağlamanız başarılı olmanız için çok önemli.
Eğer çalışmak için gittiğiniz ülkede temelli yaşamayı, vatandaşlık almayı da düşünüyorsanız ayrıca o ülkenin kültürünü ve tarihini öğrenmeniz gerek. Bu yüzden yurt dışında çalışmak için geçireceğiniz o uzun süreyi de sadece çalışmakla harcamamanızı öneririz.
Mutlaka yaşadığınız ülkenin kültürünü, tarihini, dilini öğrenin. Böylece ileride vatandaşlık alma şansınız olabilir.
6) Mesleğiniz İçin En Doğru Adresi Belirleyin
Amacınız Türkiye’deki mesleğinizi yurt dışında sürdürmekse, sizin için en doğru ülkeyi belirleyip ona göre iş başvurularında bulunun.
Eğer Türkiye’deki iş yerinizin yurt dışında şubeleri varsa, o şubelere atanmak isteyebilirsiniz. Yoksa, mesleğiniz için en uygun ülkeyi bulmanız gerek.
Her ülkenin ihtiyacı birbirinden farklıdır. Kendi ülkesinde mühendis olan biri yurt dışında da mühendislik yapmak istiyorsa, çalıştığı alanda mühendis arayışında olan ülkeleri tespit etmesi gerekir. Bu yüzden eğer amacınız sadece yurt dışında yaşamak değil, kendi mesleğinizi icra ederek yaşamaksa yapacağınız ön araştırma işinizi kolaylaştıracaktır.
Örneğin, Türkiye’de gıda sektöründe çalışıyorsanız Almanya ya da Orta Doğu ülkeleri sizin için en doğru adres olacaktır. Çünkü buralarda birçok Türk restoranı bulunduğu gibi, Orta Doğu ülkelerinin mutfakları da Türk mutfağına çok uzak değil.
Eğer inşaat sektöründe çalışıyorsanız da Türki cumhuriyetler sizin için en doğru adres olacaktır. Türkiye’deki birçok firma Türki cumhuriyetlerde inşaatlar yapıyor ve buralarda Türkiye’den işçi ve teknikerler görev alıyor.
Eğer niyetiniz ne olursa olsun yurt dışında yaşamak ve yurt dışında çalışmak ise, o zaman işiniz biraz daha kolay. Yaşamak istediğiniz ülkedeki iş olanaklarını araştırmanız yeterli. Bazı işler lisans ya da profesyonelleşme isteyebilir. Örneğin Norveç’te balıkçı olarak çalışmak mümkün ama balıkçılık mesleğinde tecrübeniz yoksa bu alanda iş bulamazsınız.
Fakat garsonluk, işçilik, baristalık, sekreterlik gibi alanlarda iş bulmanız hemen her ülkede mümkün. Özellikle Avustralya ve Kanada, göçmen işçilere yönelik uyguladığı programlarla bu açıdan en cazip ülkeler arasında.
7) Doğru İlişki Ağını Kurun
Dünyada kendi ülkesinde büyüyüp yurt dışında açılmış birçok şirket var. Türkiye’den yurt dışına gitmiş birçok girişimci de restoranlar, kafeler açtı; fabrikalar kurdu.
Yurt dışında, çalışmak, bu şirketlerde iş bularak da mümkün. Ancak bunun için Linkedin, Facebook gibi platformlar üzerinden yabancı ülkelerde iş kurmuş insanlarla iletişime geçip kendinize doğru bir ilişki ağı kurmanız gerekli. Bu yüzden sosyal medyanın imkanlarını mümkün olduğunca çok kullanmanızı öneririz.
Diğer bir yandan Avrupa’daki uluslararası şirketlerde referans sistemi oldukça yaygın. Şirketler kendi çalışanlarının gönülden önerdiği isimleri işe almayı çok daha fazla tercih ediyor. Bu nedenle yurt dışında çalışan arkadaşlarınız varsa onlardan tavsiyeler alabilir, size referans olmalarını isteyebilirsiniz.
8) Hazırlığınızı Erkenden Yapın
Yurt dışında yaşamak ve çalışmak üzerine taşınıyorsanız hazırlığınızı aylar öncesinden yapmanızı öneririz.
Yaşayacağınız evi erkenden tutun, yoksa bir yandan işe gidip gelirken her gününüzü ev bakmakla geçirebilirsiniz. Ayrıca, ev bulana dek konaklama için otellere ciddi meblağlar ödemeniz gerekebilir. Gideceğiniz ülkede daha önceden yaşamadıysanız ve o ülkeyi çok iyi tanımıyorsanız, ev ararken emlakçılara danışmak işinizi kolaylaştırabilir. Ayrıca sosyal medyadaki göçmen gruplarını takip ederseniz kendinize ev arkadaşı bulmanız da mümkün.
Uçak biletlerini de erkenden alın, böylece son ana sıkıştırıp uçak biletleri için ederinden fazla para ödemezsiniz. Unutmayın, yeni bir yaşam kuruyorsunuz ve bu, başlarda sizi maddi anlamda da zorlayacak.
***
Yazımı sonlandırırken belirtmek isterim ki, yurt dışında yaşamaya karar vermek kadar bu süreci atlatmak da hiç kolay değil. Fakat kendinize yatırım yapmak, vizyonunuzu geliştirmek, dünyanın bambaşka köşelerinde rahat nefes almak ve “böyle bir hayat da mümkün müymüş” diye hayret etmek istiyorsanız size önerim kesinlikle hayatınızın bir döneminde de olsa yurt dışında yaşama tecrübesini tatmanız!
