Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Gümüşhane, deniz seviyesinden 1150 metre yükseklikte Harşit Çayı’nın oluşturduğu dar bir vadide kurulmuş.
Gümüşhane antik çağlardan beri işletilen gümüş yatakları ve tarihi İpek Yolu’nun üzerinde yer almasıyla çok önemli bir merkez olmuş.
Roma, Bizans, Trabzon ve Osmanlı İmparatorluğu’na ev sahipliği yapmış olan Gümüşhane, Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle 1925 yılında il statüsüne kavuşmuş.
Karadeniz’in yeşil doğasına ve değerli tarihi kalıntılara sahip olan bu güzel şehri en kısa zamanda keşfetmeniz dileğiyle.
Gümüşhane’de Gezilecek Yerler
Gümüşhane’deki Doğal Güzellikler
Örümcek Ormanı Tabiatı Koruma Parkı
Gümüşhane’nin Kürtün ilçesine 17 kilometre uzaklıkta yer alan Örümcek Ormanları, 1998 yılında Tabiatı Koruma Alanı olarak ilan edilmiş.
Avrupa ve Kafkasların en yüksek ve en geniş köknar ve ladin ağaçlarına sahip olan bu güzel ormanda yeşillikler arasında kaybolabilirsiniz.
İsmini bünyesinde bulundurduğu çok sayıdaki örümcekten alan bu doğa harikası tabiat parkına girişler ücretsiz.
Çağlayandibi Şelalesi Tabiat Parkı
2014 yılında tabiat parkı olarak ilan edilen bu park Gümüşhane’nin Kürtün ilçesinde bulunuyor.
15 metre yüksekliğindeki Çağlayandibi Şelalesi’ni görebileceğiniz bu parkta doğa yürüyüşü yapabilir, çok güzel fotoğraflar çekebilirsiniz.
Giriş ücreti 15 TL olan Çağlayandibi Şelalesi Tabiat Parkı’na aracınızla girmek isterseniz 45 TL ödemeniz gerekiyor.
Artabel Gölleri Tabiat Parkı
Gümüşhane’nin Torul ilçesinde yer alan Artabel Gölleri Tabiat Parkı, 1998 yılında tabiat parkı olarak ilan edilmiş.
İçerisinde beş adet göl ve Artabel Deresi’ni bulunduran park yılın yarısında karlar altında oluyormuş. O yüzden bahar ve yaz aylarında gezmenizi önereceğim parkın en yüksek noktası Abdal Musa Zirvesi (3.331 metre).
Tabiat parkına giriş ücreti 15 TL.
Limni Gölü Tabiat Parkı
2025 rakımda Saranoy Yaylası‘nda yer alan Limni Gölü Tabiat Parkı, Gümüşhane’nin Torul ilçesine 20 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
2011 yılında tabiat parkı olarak ilan edilen bu güzel parkta trekking, fotoğrafçılık ve kamp yapabilirsiniz.
08:00 – 18:00 saatleri arasında ziyarete açık
Giriş ücreti şahıslar için 12 TL, otomobil içinse 35 TL.
Karaca Mağarası
Gümüşhane’nin Tortul ilçesinin Cebeli Köyü sınırları içerisinde bulunan Karaca Mağarası, denizden 1550 metre yükseklikte yer alıyor.
Damlataşı şekiller, sarkıtlar, dikitler, sütunlar ve traverten basamakları görebileceğiniz bu güzel mağaranın havasının astım gibi solunum yolu hastalıklarına iyi geldiği söyleniyor.
Giriş ücreti 70 TL olan mağarayı öğrenciyseniz 25 TL ödeyerek mağarayı 09:00 – 19:00 saatleri arasında gezebilirsiniz.
Tomara Şelalesi Tabiat Parkı
İsmini bölgede yetişen Tomara (kaldirik) bitkisinden alan Tomara Şelalesi, Gümüşhane’nin Şiran ilçesinin Seydibaba Köyü’nde bulunuyor.
Dağdan çıkan kırk kaynağın birleşmesiyle oluştuğu için bu şelaleden halk arasında “Kırk gözeler” diye de bahsediliyor.
2011 yılında tabiat parkı ilan edilen bu bölge, I. Derece Doğal Sit alanı olarak korunuyor.
25 metre yükseklikten 45 genişliğe dökülerek akan Tomara Şelalesi’nin suları yaz aylarında bile çok serin. Bırakın gürül gürül akan Tomara Şelalesi’nin suları sizleri serinletsin.
Şahısların giriş için ücret ödemesine gerek yoktur; otomobil için 25 TL giriş ücreti ödeyerek gezebilirsiniz.
08:00 – 18:00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
Taş Köprü Yaylası
Yayla olmanın hakkını veren, doğa ile baş başa kalabileceğiniz Taş Köprü Yaylası, Gümüşhane’nin Yağmurdere Köyü’nün sınırları içerisinde bulunuyor.
Müthiş manzarayı seyrederek huzurlu bir zaman geçirebileceğiniz bu yaylada ayrıca yöresel lezzetleri de tatmanızı tavsiye ederim.
Yaylada yer alan, tek gözlü ve yuvarlak bir yapıya sahip olan Kemer Köprü’yü de mutlaka görün.
Boyunyurt Yaylası
Boyunyurt Yaylası, Karadeniz’in yeşiline doymak isteyenlerin ziyaret etmesi gereken yerlerden birisi.
Gümüşhane’nin Kürtün ilçesinde yer alan bu yaylayı mayıs ve ekim ayları arasında ziyaret edebilirsiniz.
Yeşilin her tonu arasında yürüyüş, fotoğrafçılık ve kamp yapabileceğiniz bu güzel yerde doğa ile baş başa kalabilirsiniz.
Krom (Kromni) Vadisi
Gümüşhane’ye 39 kilometre uzaklıktaki Yağlıdere Köyü’nde yer alan Kromni Vadisi, arkeolojik bir sit alanı.
İsmini buradan çıkarılan krom madeninden alan vadide yaşayan Rumlar, 1923 yılındaki nüfus mübadelesinde Yunanistan’a göç etmiş. Mübadele ile boşalan köylerde çok sayıda anıtsal konak, çeşme, köprü ve kilise bulunuyor.
Ortodoks Hristiyanlar için çok önemli bir dini merkez olan Kromni Vadisi, 34 kilise, 33 şapel ve 2 manastıra ev sahipliği yapıyor. Çayıroğlu Kilisesi, Ortayayla Kilisesi, Muhara Kilisesi, Soruhan Kilisesi, Muharakaya Kilisesi, Zembelek Kilisesi ve Alikinos Kilisesi bu dini yapıların başlıcalarından. Bu kiliselerin çoğu define arayan kişiler tarafından tahrip edilmiş olsa da Alikinos Kilisesi günümüze sağlam bir şekilde ulaşabilmiş.
Bu vadi içerisinde yer alan İmera (Olucak) Köyü, 2009 yılında III. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmiş.
Koruma altına alınmış olan bu tarihi köyde ziyaret edebileceğiniz yerlerin başında İmera Manastırı geliyor. Eski bir Rum köyü olan İmera’daki evlerin bazıları ve köyün çarşısı iyi durumda.
Bu bölgede gezen kişilere defineci gözüyle bakılabildiğinden dikkatli olmanızı önereceğim. Bu tarz bir sorun yaşamamak adına geziniz hakkında önceden Jandarma’yı bilgilendirebilirsiniz.
Gümüşhane’deki Tarihi Yerler
Kov (Esenyurt) Kalesi
Gümüşhane’nin merkezine 22 kilometre uzaklıkta bulunan Kov Kalesi ve kalenin çevresindeki bölge arkeolojik sit alanı olarak ilan edilmiş.
Trabzon İmparatoru III. Aleksios tarafından 1361 yılında yaptırıldığı düşünülen kale Selçuklular döneminde de kullanılmış.
130 metre yükseklikteki bir kayanın üzerine inşa edilmiş olan Kov Kalesi’nin en uç noktasındaki rakım 1.760 metre.
Dikdörtgen planlı bir yapıya sahip olan kale, iç ve dış olmak üzere iki bölümden oluşuyor.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nin görkemli kalelerinden birisi olan Kov Kalesi’ni gezilecek yerler listenize almayı unutmayın.
Satala (Sadak) Antik Kenti
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından III. Derece Sit Alanı olarak ilan edilen Satala Antik Kenti, Gümüşhane’nin Kelkit ilçesine 26 kilometre uzaklıkta yer alan Sadak Köyü’nde bulunuyor.
Roma İmparatorluğu’nun bölgeye hakim olduğu dönemde Fırat Nehri’nin komşu devletler ile oluşturduğu doğal sınır üzerinde görev yapan garnizon askerleri için bir karakol şehri olarak kurulan kent bu döneme ait kalıntılar içeriyor.
Bu antik kente gelirseniz hamam, su kemeri ve kale surlarından kalan yapıları görebilirsiniz.
Santa Harabeleri
Santa Harabeleri, Gümüşhane’ye 73 kilometre uzaklıktaki Dumanlı Köyü’nde bulunuyor.
Pontus-Rum Devleti’nin en önemli kalıntılarından olan Santa, eskiden madenci kasabasıymış.
Yanbolu Vadisi‘nde ortalama 1600 metre yükseklikte yer alan Santa, Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı olarak ilan edilmiş.
Nüfus mübadelesi sırasında 1923 yılında boşaltılan Santa Harabeleri bünyesinde taştan inşa edilen tek katlı konutlar, kiliseler ve çeşmeleri barındırıyor.
Torul Kalesi Cam Seyir Terası
2016 yılında açılan Torul Kalesi Cam Seyir Terası, Zigana Tüneli ve Karaca Mağarası yolu üzerindeki Torul Kalesi’nin bulunduğu tepenin zirvesine yapılmış.
Yerden 240 metre yüksekliği ile ülkemizdeki en yüksek cam teraslardan birisi olan bu yer ziyaretçilerine müthiş bir manzara sunuyor.
Kişi başı giriş ücreti 10 TL olan terasa haftanın her günü 08:30 – 23:00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
Tohumoğlu Köprüsü
Harşit Çayı üzerinde yer alan Tohumoğlu Köprüsü’nün yapımında kesme ve moloz taş kullanılmış.
İki gözlü ve sivri kemerli bir yapıya sahip olan bu sevimli köprü yaklaşık 65 uzunluğa ve 5 metre genişliğe sahip.
Eğer siz de benim gibi köprü gezmeyi sevenlerdenseniz bu tarihi köprüyü görmeden Gümüşhane’den ayrılmayın.
İkizevler Kent Müzesi
2006 yılında açılan İkizevler Kent Müzesi, 1920 yılında yapılmış olduğu düşünülen Gümüşhane Konaklarının tipik örneklerinden olan iki binanın içerisinde bulunuyor.
İki ayrı konaktan oluşan müzeye giriş zeminde ve 1. katta bulunan ahşap çift kanatlı kapılarla sağlanıyor.
Müzede Osmanlı dönemine ait etnografik eserler sergileniyor.
Ücretsiz olarak gezebileceğiniz bu güzel müze, pazartesi günü dışında her gün mesai saatleri arasında açık.
Aydınlar Kilisesi
Gümüşhane’nin Torul ilçesine 27 kilometre uzaklıktaki Atalar Köyü’nde bulunan Aydınlar Kilisesi günümüze sağlam bir şekilde ulaşmış.
Duvarlarının yapımında kesme ve moloz taşının kullanıldığı dikdörtgen planlı bu kilisenin giriş kapısının üzerinde demir parmaklı bir ışıklandırma penceresi bulunuyor.
Kilisenin tavanında ve duvarlarında yer alan freskler oldukça canlı renklere sahip.
***
Temiz havasında serinlerken yeşilin her tonunu görebileceğiniz yaylaları ve engin geçmişiyle sahip olduğu çok sayıda tarihi eserlerle ziyaretçilerin ilgisini çeken Gümüşhane’yi keyifli bir şekilde gezmeniz dileğiyle.
