Ülkelerin egemenliğini sembolize eden bayrak, aynı zamanda bir ülkenin geçmişi hakkında da bize bilgi verebiliyor. Birçok ülkenin bayrağında dini veya milli bir sembol bulunuyor. Hatta bayrağın oluşturulmasında tarihi olaylar da etkili oluyor. Bayrakların üzerinde yer alan renkler dahi o ülkenin geçmişi hakkında bize bilgi verebilir. 

Dilersen dünya üzerinde bulunan bazı ülkelerin bayraklarında bulunan sembollere birlikte göz atarak bu ülkelerin bayraklarının bize ne anlatmak istediğini öğrenelim.

Bayraklardaki Sembollerin Anlamları

1) İspanya

Bir Batı Avrupa Ülkesi olan İspanya, Avrupa’nın en köklü tarihe sahip ülkelerinin başında geliyor. Tarih boyunca birçok krallığa ev sahipliği yapan bu ülke, sarı ve kırmızı renklere sahip bir bayrağa sahiptir.

Ancak bayrakta bulunan arma bize İspanya’nın köklü tarihi hakkında birçok bilgiyi de sunuyor. İki kırmızı çizgi ve bir büyük sarı çizgiden oluşan bayrağın tam ortasında İspanya Kraliyet Ailesi’nin sembolü bulunuyor. Bu armanın her iki yanında Herkül sütunları bulunuyor. Anlatıya göre bu iki sütun Cebel-i Tarık ve Ceuta Burunlarını sembolize ediyor. 

Armada bulunan sembollerde ise İspanya’da yer alan tarihi krallıkların armaları bulunuyor. Sol üst köşede Kastilya Krallığı’nın arması, sağ üst köşede Leon Krallığı’nın arması, sol altta Aragon Krallığı ve sağ altta Navarra Krallığı’nın armaları bulunuyor. Bu dört armanın en altında bulunan beyaz renk üzerine konulmuş nar ise İspanya’nın birliğini sağlayan son Müslüman Krallık olan Granada Emirliği’ni temsil ediyor. Ayrıca armanın orta alt kısmında bulunan lacivert üzerine eklenen üç zambak ise ülkenin Kraliyet Ailesi olan Bourbon Hanesi’ni temsil ediyor.  

Sütunların üzerinde yazan Latince iki sözcük ise İspanya’nın kolonyal tarihine damga vuruyor. Sütunların yanında yer alan PLVS VLTRA söz öbeği 16.yüzyılda İmparator Şarlken tarafından kullanmış ve İspanya’nın mottosu haline gelmiştir. Latince olan bu söz Türkçe’de “daha ileri” anlamına geliyor.

2) Portekiz

İber Yarımadası’nın batı ucunda bulunan Portekiz, tarihteki ilk milli devletler arasında yer alıyor. İspanya’nın komşusu olan bu küçük ülke, dünya tarihine adını Coğrafi Keşifler döneminde yazdırmıştır. Köklü bir tarihe sahip olan bu küçük Batı Avrupa ülkesinin bayrağı da bir o kadar sembollerle doludur. 

Dikey olarak koyu yeşil ve kırmızı renklerine sahip olan Portekiz’in bayrağı, 1911 yılında cumhuriyetin ilanı ile kullanılmaya başlanıyor.  Bayraktaki koyu yeşil renk Portekiz halkı için umudu, kırmızı ise cumhuriyeti temsil ediyor.

Monarşiden cumhuriyete geçen Portekiz, kraliyet armasını bayrağından çıkarmıyor. Bayrakta beyaz zemin üzerine bulunan mavi haç Portekiz’in ilk kralı Dom Afonso Henriquez’in beş Mağripli emire karşı yaptığı savaşı temsil ediyor. Bu beş emiri yenen kral, Portekiz’in ilk kralı ünvanına sahip.

Bayraktaki haçı oluşturan beş kalkan şeklindeki haçta bulunan beş nokta ise dini bir olayı sembolize ediyor. Çarmıha gerilen İsa Peygamber mızrak ile beş yerinden yaralanıyor. Bu beş nokta onun vücudunda bulunan yaraları temsil ediyor.  

Beyaz armayı çevreleyen kırmızı renk üzerine koyulan sekiz kale de Portekiz’in kuruluş savaşında ele geçirilen sekiz Mağribi kalesini temsil ediyor.

Armanın dışında bulunan sarı şeritler ilk bakışta anlamsız görülse de bu şeritler aslında bir denizcilik aletini temsil ediyor. Portekiz kralının oğlu olan Denizci Prens Henrique tarafından kullanılan halkalı küre uzun deniz yolculuklarında denizcilerin yolunu bulmasını sağlayan bir alettir. Bu alet Portekiz’in denizcilik geçmişini ve keşif çağlarındaki gücünü temsil ediyor. 

3) Birleşik Krallık

Birçoğumuzun İngiltere olarak adlandırdığı Birleşik Krallık, adından da anlaşılacağı gibi Britanya Adası üzerinde bulunan krallıkların birleşmesi ile ortaya çıkmıştır. 1603 yılında Kraliçe Elizabeth’in çocuksuz ölmesi komşu ülke İskoçya’nın kralı olan VI. James’in I. James olarak İngiltere tacını da elde etmesine sebep olmuştur. Bu birleşim İngiltere’nin Birleşik Krallık olma yolunda adım atmasını sağlamıştır. 

Union Jack denen bu tasarım, Kral I. James döneminde oluşturulmuştur. İngiltere bayrağındaki bu çizgiler aslında krallıkların iç içe geçtiğinin bir sembolüdür.

Bu tarihten önce İngiltere beyaz zemin üzerine kırmızı bir haç bulunan bir bayrağa sahipti. Bu haç İngiltere’nin koruyucu azizi St.George’a aittir. İskoyça’nın bayrağında ise lacivert zemin üzerine çapraz beyaz haç bulunuyor. Bu haç İskoçya’nın koruyucu azizi olan St.Andrew haçı olarak biliniyor. Yani, Birleşik Krallık bayrağı bu iki krallığın birleşimini temsil eden bir bayraklar bütünüdür.

4) Vatikan

Avrupa’nın en eski ülkelerinden biri olan Vatikan, günümüzde Katolik dünyasının ruhani liderinin bulunduğu küçük bir şehir devletidir.

Dünya üzerindeki milyonlarca insanın dini lideri olan papalar yaklaşık iki bin yıldır bu noktada ikamet ediyor. Tarihte Papalık Devleti olarak bilinen Vatikan, İtalya’nın birleşmesinden sonra Laterano Anlaşması ile daha küçük bir noktada varlığını sürdürmektedir. 

Papalığın bayrağı tarih boyunca değişim göstermiştir. Özellikle 16. ve 17. yüzyıllarda yaşayan papalar geldikleri ailelerin sembollerini de bayrağa eklemeyi ihmal etmemiştir. 1929 yılından beri kullanılan papalık bayrağı günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.

İkiye bölünmüş bayrağın sarı kısmında herhangi bir sembol bulunmazken, bayrağın beyaz bölümünde papalık alametleri olarak bilinen Roma’nın anahtarları ve papalık tiarası yani tacı yer alıyor.

Vatikan Bayrağı, Avrupa’nın en fazla sembole sahip olan bayraklarının başında geliyor. 

5) Danimarka

Avrupa’nın kuzeyinde bulunan Danimarka, dünyanın en refah seviyesi gelişmiş ülkeleri arasında bulunuyor. Bu Avrupa ülkesinin bir diğer özelliği de Avrupa’nın en eski bayraklarından birine sahip olmasıdır.

Orta Çağ’da hanedan armasını kullanan Danimarka, daha geç Orta Çağ döneminde bugün sahip olduğu bayrağı da kullanmaya başlamıştır. Anlatılan efsaneye göre Danimarka’nın kralı II. Valdemar Estrid Estonya bölgesinde yürüttüğü bir savaş sırasında kırmızı bir bayrak üzerine beyaz haç konulmuş bir bayrağı kullanıyor ve savaşı kazanıyor. Bayrağın kırmızı kısmının Danimarkalı askerlerinin kanından geldiği söyleniyor. 

Ayrıca kırmızı zemin üzerine beyaz haça sahip bu bayrak, Haçlı Seferleri boyunca kullanılan bayrakların da başında geldi. Yani bayrak hem dini hem de ulusal sembollere sahip, bu yüzden oldukça saygı gösterilen bayraklar arasında yer alıyor. 

6) ABD Bayrağı

Dünya’nın en büyük ülkelerinden biri olan Amerika Birleşik Devletleri, tarihlerini anlatan bir bayrağa sahiptir dersek yanılmış olmayız.

Amerika Birleşik Devletleri adından da anlaşılacağı gibi birçok devletin daha doğrusu İngiliz kolonilerinin bir araya gelmesi ile oluşturulmuş bir devlettir. Her eyaletin kendine ait bir bayrağı bulunsa da bilinen Amerikan Bayrağı ülkenin ulusal bayrağıdır. 

Tarihler 4 Temmuz 1776 yılını gösterdiğinde Birleşik Krallık sömürgesi olan 13 Koloni, başlattıkları bağımsızlık mücadelesini kazanarak yeni devletlerine giden yola adım attılar.

Yeni kurulan bu devlet için bağımsızlık sembolü olan bir bayrağa da ihtiyaç vardı. Bilinen ilk Amerikan Bayrağı Bağımsızlık Savaşı’nın bitmesine yakın tasarlanır. Ülkenin ilk başkanı George Washington da, 13 koloninin birliğini temsil eden bir bayrağın hazırlanmasını istedi. Bilinen ilk Amerikan Bayrağı kırmızı ve beyaz  13 çizgiden oluşuyordu. Bayrağın sol üst köşesinde ise bağımsızlık mücadelesi veren 13 koloniyi temsil eden lacivert zemin üzerine 13 yıldız bulunuyor. Bu yıldızlar zamanla Amerika’nın eyaletlerini temsil edecektir.

Tarih boyunca değişim gösteren Amerika Birleşik Devletleri’nin bugün kullanılan bayrağı 1960 yılından beri kullanılıyor. Bu değişimlerin genel sebebi ise eyalet sayılarındaki artış olarak verilebilir. 1776 yılında 13 yıldız bulunan bayrakta bugün 50 adet yıldız bulunuyor. 

7) Arjantin Bayrağı

Güney Amerika’nın en büyük ülkeleri arasında ilk üç sırada olan Arjantin, dikkat çeken bir ulusal bayrağa da sahiptir.

1812 yılına kadar İspanyol sömürgesi olan Arjantin, bu yıldan itibaren bağımsızlığını kazanarak günümüze kadar varlığını devam ettirmiştir.

Arjantin bayrağında ilk dikkat çeken renk bayrakta iki şerit şeklinde bulunan mavi rengin tonudur. Gök mavisi renginin seçimi de Arjantin Bağımsızlık Savaşı’nın lideri olan Manuel Belgrano’ya aittir. İspanya ile devam eden bağımsızlık savaşı sırasında İspanyol renkleri olan sarı ve kırmızıya alternatif arayan Belgrano, çareyi gökyüzünde bulmuştur. Mavi gökyüzünün ve bulutların ahengini gören lider Belgrano, bu rengin kullanılmasını emretmiştir. 

Arjantin’in bayrağındaki güneş sembolü ise gökyüzünü tamamlayan bir etmendir. Bir başka yoruma göre el sol del mayo yani mayıs güneşi olarak bilinen bu sembol, Arjantin’in bitmek tükenmek bilmeyen enerjisini temsil ediyor. 

8) Meksika Bayrağı

Güney Amerika ülkelerinin en fazla tanınan ülkelerinden biri olan Meksika, oldukça farklı bir bayrağa da sahiptir. İspanya’dan bağımsızlığını kazanan Meksika, 1821 yılından bu yana kendine ait bayrağa sahip. 

Meksika bayrağı üç bölümden oluşuyor. Soldan sağa doğru yeşil, beyaz ve kırmızı renklere sahip bayrağın beyaz bölümünde ise Meksika Devleti’nin arması bulunuyor. Bayrağın renklerinin sembolleri ise şu şekilde söylenebilir: Koyu yeşil renk halkın umudunu, beyaz kısım birlik ve beraberliği, kırmızı ise bağımsızlık savaşı boyunca akan kanı temsil ediyor. 

Bayrağın beyaz kısmında ise devlet arması yer alıyor. Bu armayı oluşturan sembollerde ise birçok bayrakta kullanılan kartal, kartalın ağzında bir yılan, ve kaktüsler bulunuyor. Devlet arması sembolü tarih boyunca birkaç defa değişime uğrayan Meksika bayrağı, farklı bir bayrak olma özelliğine sahiptir.

9) Brezilya Bayrağı

Güney Amerika’nın en kalabalık nüfusuna sahip olan Brezilya, 19. yüzyıla kadar Portekiz sömürgesinde kaldı.

Bağımsızlık savaşından sonra kurulan bu ülkenin bayrağı semboller ile doludur. Bayraktaki yeşil renk dünyanın akciğerleri olan Amazon Ormanları’nın büyük kısmına sahip olan Brezilya’nın ormanlarını ve doğasını temsil ediyor.

Tam ortada bulunan sarı renkli eşkenar ise ülkenin bir diğer değeri olan maden yataklarını temsil ediyor. Sarı renkli eşkenarın ortasında ise lacivert renkli bir küre bulunuyor. Kürenin üzerindeki beyaz şeritte yazan “Ordem e Progresso” ise Brezilya’nın mottosudur. Düzen ve ilerleme anlamına gelen bu kelime bütünü, bayrağın tasarlandığı dönemin de ruhunu yansıtıyor.

ABD bayrağına benzer olarak 27 yıldız da ülkedeki eyaletleri temsil ediyor. Karışık gibi duran bu yıldızlar kürenin içerisinde astronomik düzenle yerleştirilmiştir.

10) Suudi Arabistan Bayrağı

İslam dünyasının kutsal toprakları olan Mekke ve Medine’yi elinde tutan Suudi Arabistan Krallığı, sahip olduğu bayrak ile misyonunu gösteriyor.

Osmanlı’dan bağımsızlık kazandığı yıldan itibaren bu bayrak Suudi Arabistan’ın resmi bayrağı olarak kullanılıyor.

Koyu yeşil renk zemin ülkenin yönetimini üstlenen Suud Kraliyet ailesinin sembolüdür. Bayrağın üzerinde ise Arapça La İlahe İllallah, Muhammeden Resulullah yazmaktadır. Bu söz İslam’ın inanç sisteminin de temelidir denilebilir. 

Bayrağın hemen altında yer alan kılıç ise Suud ailesinin cesaretini temsil ediyor. 

11) Sri Lanka Bayrağı

Uzakdoğu Asya’da bir ada ülkesi olarak varlığını sürdüren Sri Lanka, Hindu, Budist ve Müslümanların bir arada yaşadığı bir ülkedir.

Ülkenin bu çok katmanlı yapısı sahip oldukları bayrağa da yansımıştır. Dünya’daki ülkelerin birçoğunun bayrak renklerinde siyah, sarı, mavi, kırmızı ve yeşil renk bulunuyorken Sri Lanka bayrağı turuncu renge sahiptir.

Bayrak iki parçalı bir yapıya sahiptir. Bayrağın sol parçasında turuncu ve yeşil renk mevcutken, sağ kısımda vişne çürüğü bir dikdörtgen bulunuyor. Bu vişne çürüğü alanın tam ortasında elinde kılıç bulunan bir aslan bulunuyor. Ayrıca bu alanın dört kenarında ise pupil yaprağı mevcut. 

Sri Lanka bayrağındaki renklerin bir anlamı olduğu dile getiriliyor. Ülkenin etnik çeşitliliği de bu bayrak renkleri ile temsil ediliyor. Yeşil şerit Sri Lanka Müslümanlarını, turuncu renk ise Hinduları temsil ediyor. Bayrağı çevreleyen sarı renk ise Budizmi temsil ediyor.

Bayrağın sağ yanında bulunan aslan da Sri Lanka kültüründe insanlığın sembolüdür. Aslanın kılıç tutması ise gücü temsil ediyor. Pupil yaprakları da Budizm inancı için büyük bir öneme sahip. 

12) Türkiye Cumhuriyeti Bayrağı

Yaklaşık 100 senelik bir maziye sahip olan Türkiye Cumhuriyeti, ülkenin kurtuluş mücadelesini temsil eden bir bayrağa sahiptir. Aslında bugün kullanılan bayrağın kökeni Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanıyor. 19.yüzyıldan bu yana günümüzdeki bayrağa çok benzeyen bayraklar tercih edilmiştir.

1936 yılında ise 2893 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile günümüzde kullanılan bayrağın görünümünü almıştır. 

Türkiye Cumhuriyeti’nin bayrağı kırmızı zemin üzerine beyaz renkli hilal şeklindeki ay ve yıldızdan oluşuyor. Bayrağın kırmızı rengi şehitlerin kanını temsil ediyor.

Kabul edilen efsaneye göre Osmanlı’nın ilk yıllarında yapılan I. Kosova Savaşı’ndan sonra şehitlerin kan birikintisi üzerine düşen ay ve yıldızın gölgesi bu bayrağın oluşmasında rol oynamıştır. Diğer bir yorum ise yıldızın beş köşeli insanı temsil ettiğini, hilalin ise İslam’ı temsil ettiği söyleniyor.

Bayrakta bulunan yıldız III. Selim döneminde sekiz köşeli iken, Abdülmecid döneminde beş köşeli olarak tasarlanmıştır.