Tarihi İpek Yolu’nun en önemli noktalarından biri olan Aksaray’ın tarihi zenginliğine yaraşır güzellikte bir mutfağı var. Bakliyat ve etin ağırlıklı olduğu Aksaray mutfağı keşfedilmeyi bekleyen onlarca lezzetle dolu.
İçinizi ısıtacak bol malzemeli çorbalardan nefis hamur işlerine, Osmanlı Saray mutfağından günümüze gelen meyveli et yemeklerinden muhteşem tatlılara nefis bir seçki sunan Aksaray mutfağını keşfetmeye ne derseniz?
İçindekiler
1) Kırıştırma
Menemenin Aksaraylısı ama soğanlısı desem yeridir karıştırma için. Ancak kırıştırmanın klasik menemenden bir farkı daha var.
Soğan, yeşil biber ve domates güzelce pişirildikten sonra üzerine un ile birlikte çırpılmış yumurta ekleniyor.
Aksaray’a giderseniz hemen hemen her kahvaltı mekanında bulabileceğiniz kırıştırma ile güne başlamadan dönmeyin derim.
2) Kapak Böreği
Anadolu sofraları el açması böreksiz olmaz. Anadolu’da neredeyse her ilimizin kendine özel bir böreği var. Aksaray’ın kapak böreği de onlardan biri.
Domatesli, salçalı, soğanlı ve biberli bir harcı olan kapak böreği fırında yüksek ısıda pişiriliyor. Bence fırından yeni çıkmış sıcacık böreğin kokusu bile insanı acıktırmaya yetiyor, ne derseniz?
3) Arabaşı
Farklı sunumu ile beğeni toplayan arabaşı Aksaray mutfağının en sevilen yemekleri arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Tavuk etli, havuçlu, kerevizli, defne yapraklı kısacası bol malzemeli nefis bir çorba arabaşı.
Arabaşının bu kadar özel olmasının sebeplerinden biri de bence sunum ritüeli. Arabaşı yanında özel bir hamurla servis ediliyor. Bir kaşık hamur alıp çorba kasenize daldırıyor ardından afiyetle yiyorsunuz.
4) Kokina Çorbası
Kuşbaşı kuzu etli, bulgurlu hem doyurucu hem de sağlıklı bir çorba kokina. Ancak kokina çorbasını lezzet sırrı içindeki lahana turşusunda saklı.
Turşulu çorba kulağa biraz enteresan gelse de lahana turşusunun çorbaya kattığı hafif mayhoş tat bence kesinlikle denemeye değer.
5) Yarma Tarhana Çorbası
Anne çorbası denilince akıllara ilk gelen çorbalardan biri olsa gerek tarhana. Ancak Aksaray’ın tarhanası alışık olduğumuz pek çok tarhananın aksine nohuttan değil aşlıktan yani buğdaydan yapılıyor.
Siz de gezdiğiniz şehirlerde farklı lezzetler denemeyi, o şehrin yöresel mutfağını keşfetmeyi seviyorsanız Aksaray’a gittiğinizde bir kase içinizi ısıtacak yarma tarhana çorbası içmeyi ihmal etmeyin derim.
6) Ayva Dolması
Osmanlı Saray mutfağından günümüze gelen en güzel geleneklerden biri bence meyveli et yemekleri. İşte Aksaray’ın ayva dolması da o yemeklerin en güzel örneklerinden.
Kıymalı, pirinçli klasik usül hazırlanan harç ortadan ikiye kesilip ortası oyulan ayvaların içine dolduruluyor. Tencereye dizildikten sonra üzerlerine nar ekşisi gezdiriliyor. Son olarak da tencereye çubuk tarçın atılıp pişiriliyor.
Kokusu ile kendine çeken tadı ile kendine hayran bırakan bir lezzet arıyorsanız ayva dolması tam size göre.
7) Soğan Dolması
Osmanlı Saray mutfağından günümüze gelen yemeklerden biri de soğan dolması. Kıyma, soğan ve salça ile hazırlanan iç harç haşlanıp katmanlarına ayrılan soğana sarılıyor.
Tercihe göre üzerine yoğurt dökerek ya da sade olarak yiyebileceğiniz soğan dolması Aksaray mutfağının en sevilen lezzetlerinden biri.
8) Aksaray Tava
Hemen hemen her ilimizin kendine has bir kavurması bir etli tavası var. Aksaray’ın tavası da domatesli, biberli, sarımsaklı lokum gibi bir et.
Geniş toprak kaplarda hazırlanan Aksaray tava fırında pişiriliyor.
Masanıza sıcak sıcak geldiği anda ilk olarak kuyruk yağının tat verdiği suyuna ekmek banmayı ihmal etmeyin derim. Yok böyle bir lezzet!
9) Mantarlı Bulgur Pilavı
Siz de benim gibi bulgur pilavının her halini sevenlerdenseniz Aksaray’ın mantarlı bulgur pilavını asla es geçmeyin derim.
Pek çok restoranın menüsünde bulabileceğiniz bu nefis pilavdan tatmadan Aksaray’dan ayrılırsanız üzülürsünüz.
10) Dolaz
Un helvası sevenlerin asla es geçmemesi gereken, Aksaray mutfağının en sevilen tatlılarından biri de dolaz. Peki nedir bu dolaz?
Önce klasik usül bir un helvası hazırlanıyor. Ardından üzerine süt ilave edilerek muhallebimsi bir kıvam elde ediliyor.
Pürüzsüz bir kıvama gelinceye kadar güzelce karıştırılarak pişiriliyor. Üzerine sıcak tereyağı ve tercihe göre pekmez gezdirildikten sonra servis ediliyor.
11) Asker Kurabiyesi
En güzel Aksaray geleneklerinden biri bence asker kurabiyesi. Eskiden çocuğu askere giden ailenin komşuları asker kurabiyesi yapıp komşularına götürürlermiş.
O mis kokulu asker kurabiyelerinin bir kısmı askerin yanına yolluk olarak verilir kalanı da eve asker uğurlamaya gelen misafirlere ikram edilirmiş.
Günümüzde ise Aksaray’a gittiğinizde meşhur asker kurabiyesinden tatmak isterseniz gözünüze kestirdiğiniz bir fırına girmeniz yeterli.
12) Bulama Helvası
Tahin, pekmez ve köpük helvasının bir araya gelmesi ile ortaya çıkan efsane bir tatlı bulama helvası.
Özellikle soğuk kış aylarında çayın yanında içinizi ısıtacak nispeten sağlıklı bir tatlı arıyorsanız bulama helvası tam size göre.
13) Gül Tatlısı
Şerbetli ama hafif tatlıları seviyorsanız Aksaray’ın gül tatlısına bir şans verin derim.
İncecik açılan hamurlar arasına bol ceviz koyulduktan sonra gül şeklinde sarılıp fırında pişiriliyor.
Ardından üzerine şerbet gezdiriliyor ve ortaya yemelere doyamayacağınız gül tatlısı çıkıyor.
14) İncelek Tatlısı
Tahinli hamuru ile gönüllerde taht kuran incelek tatlısı özellikle Ramazan ayında Aksaray sofralarından eksik olmuyor.
Arası cevizli ya da fındıklı olarak hazırlan çıtır çıtır bir lezzet incelik tatlısı.
Bu arada söylemeden de geçmek olmaz. İncelen tatlısı Aksaray’ın coğrafi işaret tescilli lezzetlerinden biri.
15) Çiğleme
Bu kadar az malzeme ile nasıl böyle bir lezzet ortaya çıkıyor şaşırmamak elde değil.
Sadece un, su, tuz ve kaymak ile hazırlanan bir nevi tatlı pide diyebileceğim çiğleme Aksaray mutfağının en sevilen tatlılarından biri.
Sıcakken üzerine ilave eden kaymağın çiğlemeye kattığı lezzete inanamayacaksınız.
Aksaray’a giderseniz meşhur eşmekaya yoğurdundan, kesme mantısından, sebzeli eriştesinden, yarma tarhanasından, tazecik baharatlarından, kış sofralarının olmazsa olmazı turşularından ve cavırcık otundan almadan dönmeyin.
