UNESCO’nun ‘Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil ettiği Afyon’un geçmişi çok eskiye dayanıyor. Bu yüzdendir ki Afyon’un mutfağı da efsane lezzetlerle dolu.
Haşhaş ve haşhaş yağının tat verdiği hamur işleri, lokum gibi etlerle hazırlanan özel kebaplar, bakliyatlarla lezzetleri şahlanan enfes çorbalar ve daha niceleri.
Afyonkarahisar’da keşfedilmeyi bekleyen derya deniz bir mutfak var. Hadi gelin sucuğuyla, kaymağıyla gönüllerde taht kuran Afyon mutfağının en sevilen yemeklerine bir göz atalım.
Afyonkarahisar’ın Meşhur Yemekleri
1) Afyon Sucuğu
Her ne kadar bir yemek olmasa da Afyon demek sucuk demek o yüzden ayrı bir başlık açmamak olmazdı.
Afyon’a giderseniz şehrin nefis sucukları ile en güzelinden bir kahvaltı etmeden, evinize götürmek üzere birkaç kangal sucuk almadan dönmeyin derim.
2) Sucuk Döner
Sucuğu böyle güzel bir şehir olur da bolca sucuklu lezzetleri olmaz mı?
Otuza yakın baharat çeşidi ile harmanlanan sucuk döner Afyon’da hızlı bir yemek molası vermek isteyenleri en çok tercih ettiği alternatiflerden biri. Bence yolu Afyon’dan geçen herkes bu lezzeti mutlaka tatmalı.
3) Bükme
Afyon mutfağının en sevilen hamur işleri arasında ilk sıralarda yer alıyor mayalı bir hamurla hazırlanan bükme. İç harcında ise başrolde mercimek ve kıyma var.
Siz de dışı çıtır içi yumuşacık hamur işlerini seviyorsanız Afyon’a gittiğinizde mutlaka bükmenin de tadına bakmalısınız.
Özellikle akşam üzeri saatlerinde yanında çayla birlikte nefis oluyor.
4) Haşhaşlı Pide
Afyon’un öne çıkan lezzetlerinden biri de haşhaşlı pide başta olmak üzere haşhaşlı lezzetler.
Ama adına pide dediysem öyle klasik Karadeniz pidesi gibi bir lezzet beklemeyin. Bu pide çok başka. Afyon’un haşhaşlı pidesi bir nevi çörek aslında.
Afyon’un bu nefis pidesinin tadını bir kere aldınız mı bir daha vazgeçemeyebilirsiniz, benden söylemesi.
5) Ağzı Açık
Afyon mutfağının en sevilen hamur işlerinden biri de ağzı açık. Kat kat açılan hamurdan minik yuvarlaklar koparılıyor.
Açılan minik yuvarlakların ortasına bolca harç koyulup kenarları kıvrılıyor. Ardından çıtır çıtır oluncaya kadar pişiriliyor.
Genellikle kıymalı olarak yapılsa da son yıllarda ağzı açığın peynirlisi de yapılıyor, aklınızda olsun.
6) Şebit
Kayseri ve Afyon arasında gelgitler yaşayan en muhteşem hamur işlerinden biri de şebit. Aslında şehit bir nevi lavaş. İncecik açılan hamurlar sacda kızartılıyor.
Afyonlular şebiti genellikle peynir veya tereyağı ile tatlandırmayı seviyor. Ancak bence biraz Afyon kaymağı ve ayva reçeli ile de efsane oluyor.
7) Paçık
Paça eti ve yoğurtla hazırlanan paçık çorbası, tam bir şifa deposu. Limonlu ya da sirkeli olarak tüketebileceğiniz paçık, özellikle sakatat severlerin Afyon mutfağındaki favorilerinden.
Sakatat sevmeseniz bile Afyon’a gittiğinizde şifa niyetine bir kase paçık için derim.
8) Çullama Köfte
Kıyma ince bulgur ve yumurta ile hazırlanan bu muhteşem köfte, özellikle düğün sofralarının olmaz olmazlarından biri.
Çullama köfteyi bu kadar özel bu kadar lezzetli kılan sebeplerin başında ise yapımında kullanılan pek çok malzemenin Afyonkarahisar’dan temin ediliyor olması.
Çullama köfte iki aşamada yapılıyor. Öncelikle kıymalı ince bulgurlu köfte harcı hazırlanıyor. Ardından un, yumurta, karbonat ile ‘çulu’ hazırlanıyor.
Haşlama usulü yapılan çullama köfteden tatmadan Afyon’dan dönmeyin derim.
9) Zürbiye
Antep’in soğan kebabı varsa Afyon’un zürbiyesi var. Bol soğanlı dana etli bu güzel yemek özellikle kış aylarında Afyon sofralarının olmazsa olmazlarından.
Ama soğan dediysem öyle minik minik doğranmış soğan zannetmeyin. Zürbiyede bol miktarda arpacık soğan kullanılıyor.
Siz de benim gibi eti bol soğanlı sevenlerdenseniz suyuna ekmek banmaya doyamayacağınız zürbiye tam size göre.
10) İlibada Sarması
Yaprağı ne olursa olsun sarma sevmeyen neredeyse yok gibidir. Afyon mutfağının öne çıkan lezzetlerinden biri de ilibada yapraklarına sarılan bu nefis sarma.
Afyon’a gittiğinizde esnaf lokantalarında ya da yöresel yemekler yapan restoranlarda ilibada sarmasına denk gelirseniz mutlaka tadın derim.
11) Göce Köftesi
Halk arasında ‘göce köttüsü’ olarak da bilinen bu nefis köftenin ana malzemesi dövülerek kabukları ayıklandıktan sonra değirmende çektirilen buğday yani göce.
Minik yuvarlaklar şeklinde hazırlanan etsiz göce köftesi sarımsaklı süzme yoğurt ile birlikte servis ediliyor.
12) Afyon Kebabı
Özellikle iftar sofralarının vazgeçilmezlerinden biri olduğu için Ramazan kebabı olarak da bilinen Afyon kebabı, Afyon’a gittiğinizde mutlaka tatmanız gereken lezzetlerden biri.
Pide üzerinde servis edilen pamuk gibi etleri ister pideye sarıp yiyin isterseniz yanında gelen maydanozlu soğanla harmanlayın.
Tercihiniz hangisi olursa olsun pişman olmayacağınız kesin.
13) Düğülü Haşhaş Tatlısı
Malum Afyon mutfağı demek haşhaş demek. Tatlıdan tuzluya mutfağın her alanında sıkça kullanıyor Afyonlular haşhaşı.
Düğülü haşhaş tatlısı da Afyon mutfağının en sık pişirilen tatlılarından biri. Arada ağıza gelen çıtır çıtır haşhaş tohumlarının tatlıya kattığı tada bayılacaksınız.
14) Hurma Baklavası
Görünüşü ile şekerpareyi andıran hurma baklavası bence Afyon mutfağının en güzel tatlısı. Özellikle içindeki tahin ve ceviz şerbetli hurma baklavasına bambaşka bir tat katıyor, bence.
Afyon’a giderseniz kendinize yanında bir bardak demli çayla güzel bir hurma baklavası ısmarlamadan dönmeyin derim.
15) Kaymaklı Ekmek Kadayıfı
Afyon denilince akla ilk gelen tatlı şüphesiz kaymaklı ekmek kadayıfı. Bol şerbetli yumuşacık ekmek dilimleri üzeri bol kaymak. Yazarken bile insanın canı çekiyor desem abartmış olmam.
Ekmek kadayıfını sadece Afyon’da yemekle kalmayıp vakumlu paketlerde satılanlarından birkaç paket almayı da ihmal etmeyin derim.
16) Kaymaklı Lokum
Bugüne kadar yediğiniz tüm lokumları unutturacak bir lezzette yumuşacık pofidik bir lokum Afyon’un kaymaklı lokumu.
Hele bir de birazcık buzdolabında bekletip yediniz mi tadına doyum olmuyor.
Afyon’a giderseniz patatesli köy ekmeğinden, mis gibi kaymaklı lokumundan, hazır paketlerde satılan ekmek kadayıfından, ezmesinden yağına çeşit çeşit haşhaşlı ürünlerinden almadan dönmeyin derim.
