Bir ucu Marmara’ya diğer ucu Ege’ye uzanan ilimiz Balıkesir’in bulunduğu coğrafyaya yaraşır zenginlikte derya deniz bir mutfağı var. Ayvalık, Edremit, Erdek, Cunda gibi pek çok gözde tatil kasabası olan Balıkesir’in mutfağı hem Ege hem de Marmara mutfaklarından izler taşıyor.
Ülkemizde en çok kırmızı et tüketilen iller arasında ilk sıralarda yer alsa da Balıkesir’in hamur işleri, sebze ve otlar bakımından da oldukça zengin bir mutfağı var.
Hadi gelin lokum gibi etleri, parmak ısırtan hamur işleri, enfes sebzeli yemekleri ve tadı damağınızdan uzun süre silinmeyecek tatlıları ile ‘Türkiye’yi doyuran il’ olarak da bilinen Balıkesir’in mutfağını keşfe çıkalım.
1) Düğün Çorbası
Kış aylarında Balıkesir sofralarından eksik olmayan düğün çorbası özellikle bol malzemeli yoğun kıvamlı çorbaları sevenlerin favorilerinden.
Balıkesir’e gittiğinizde gerdan etli, yoğurtlu, hafif limonlu düğün çorbasına mutlaka bir şans verin derim.
2) Kabak Çiçeği Dolması
Girit mutfağından Ege’ye miras kalan kabak çiçeği dolması, sadece Ege değil Balıkesir sofralarının en sevilen lezzetlerinden biri.
Kabağın narin çiçekleri günün erken saatlerinde toplanıyor. Ardından hazırlanan pirinçli harç kabak çiçeklerine özenle dolduruluyor.
Balıkesire’ giderseniz mini mini kabak çiçeği dolmasından tatmadan dönmeyin.
3) Keşkek
Hemen hemen her ilimizin kendi usulünce yaptığı bir keşkek tarifi var. Ancak bana sorarsanız Ege’nin özellikle de Balıkesir’in keşkeği bir başka oluyor.
Balıkesir’e giderseniz ağızda dağılan kuzu etli keşkeğinden yemeden dönmeyin derim.
4) Peynirli Patlıcan
Özellikle yaz aylarında Balıkesir mutfaklarında en çok tüketilen yemeklerden biri de peynirli patlıcan.
Patlıcanın içi Balıkesir’in Manyas ilçesinin özel peyniri ile hazırlanan bir harçla dolduruluyor. Ardından kızgın yağda kızartılıyor.
Kızartılınca tadı bambaşka bir boyuta ulaşan patlıcanın bir de Balıkesir usülü peynirlisini denemek isterseniz istikametiniz size en yakın esnaf lokantası olsun.
5) Börülce Ekşilemesi
Balıkesir mutfaklarında yeşil fasulyenin kardeşi diye de bilinen taze börülce ile nefis yemekler hazırlanıyor.
Adından da tahmin edebileceğiniz gibi Balıkesir usulü börülce ekşilemesi hafif ekşi oluyor. Çünkü ocaktan almadan önce üzerine koruk ekşisi gezdiriliyor.
Bol zeytinyağlı, sarımsaklı bu nefis lezzet, özellikle ekşi severlerin Balıkesir mutfağındaki favorilerinden.
6) Sura
Türkiye’de lezzetli et denilince akla gelen ilk illerden biri olan Balıkesir mutfağında keşfedilmeyi bekleyen pek çok etli lezzet var. İşte sura da onlardan bir tanesi.
Geleneksel sura, oğlak eti ile hazırlıyor. Hazırlanan kuzu ciğerli, çam fıstıklı, kuş üzümlü pirinç pilavı, oğlak etinin içine doldurulduktan sonra pişiriliyor.
Ancak oğlak zamanı çok uzun olmadığı için Balıkesir’de sura, kuzu eti ile de yapılıyor.
Balıkesir’e giderseniz kendinize taş fırınlarda pişen lokum gibi bir sura ısmarlamadan dönmeyin.
7) Tirit
Başta Ege Bölgesi olmak üzere pek çok ilimizde yapılan ortak lezzetlerden biri olan tirit, Balıkesir’de de karşımıza çıkıyor.
Küçük doğranmış, tiritlik de denilen ekmekler, et suyu ile ıslatılıyor ardından üzerine lokum gibi pişmiş etler konulup kemik suyu gezdiriliyor. Sıcak tereyağı ile son dokunuş yapıldıktan sonra da afiyetle yeniyor.
Söylemeden de geçmek olmaz kırmız et sevmiyorsanız Balıkesir’de tavuk eti ile tirit hazırlayan yerler de bulmak mümkün.
8) Bigadiç Güveci
Balıkesir’in Bigadiç ilçesi ile özdeşleşen bu lezzet, oğlak güveci olarak da biliniyor. En lezzetlisi oğlak eti ile yapılanı olsa da oğlak zamanı dışında Balıkesir mutfaklarında kuzu eti ile de nefis güveçler hazırlanıyor.
Odun fırınlarında özel güveç kaplarında pişirilen Bigadiç güvecini yemelere doyamayabilirsiniz, demedi demeyin.
9) Edremit Köftesi
Sadece Balıkesir’in değil ilçelerinin de kendine has pek çok özel lezzeti var. Edremit köftesi de onlardan biri.
Uzun yassı formda hazırlanan köfteler genellikle yanında ızgara domates, biber ve soğanla servis ediliyor.
Siz de nerede olursanız olun lezzetli köftenin izini sürenlerdenseniz Balıkesir’deki tercihiniz Edremit köftesi olsun derim.
10) Ada Köftesi
Özellikle Ayvalık ve Cunda mutfaklarında sıkça yapılan ada köftesi, hem şekli hem de tadı itibariyle diğer köftelerden hemen ayrılıyor.
İnce uzun olarak şekillendirilen ada köftesinin harcında bol miktarda ekmek içi ve kekik bulunuyor.
Sizin için de köfte denilince akan sular duruyorsa yolunuz Ayvalık Cunda taraflarına düştüğünde Ada köftesini asla es geçmeyin derim.
11) Sarımsaklı Bulgur Pilavı
Balıkesir sofralarının en özel ve en sevilen lezzetlerinden biri de alışık olduğumuz klasik pilavların tahtını elinden alabilecek güzellikteki sarımsaklı bulgur pilavı.
Sarımsaklı bulgur pilavı eskiden çoğunlukla tavşan eti ile pişirilirmiş. Ancak günümüzde tavuk eti ile hazırlanıyor.
Siz de farklı lezzetler denemeyi ve tabii ki sarımsağı seviyorsanız Balıkesir’in bu enfes pilavını asla es geçmeyin.
12) Balıkesir Mantısı
Balıkesir’in mantısı aşina olduğumuz mantılardan oldukça farklı. Balıkesir usulü mantı tavuklu olarak hazırlanıyor.
Ancak haşlanıp ufak parçalara bölünen tavuk etleri mantı hamurunun içine değil üzerine ekleniyor.
Bir nevi hamurlu tavuk yemeği diyebileceğim Balıkesir mantısına son dokunuş tabi ki sarımsaklı yoğurt ve biberli yağ ile yapılıyor.
13) Rabisa
Balıkesir mutfağının sunumu ile göz dolduran hamur işlerinden biri de Gömeç ilçesine özgü rabisa.
Karadeniz’in sironunu andıran rabisanın farkı, yufkaların taze açılıp fırında nar gibi oluncaya kadar kızartılması.
Üzerine sarımsaklı yoğurt ve kırmızı pul biberli kızgın tereyağı gezdirilen rabisa özellikle davet sofralarının en süslü yemeklerinden biri.
14) Keşküllü Kemalpaşa Tatlısı
Tatlı çeşitliliği en bol olan illerimizden biri olsa gerek Balıkesir. Bildiğimiz usul klasik Kemalpaşa tatlısı, Balıkesir mutfaklarında bambaşka bir boyuta taşınıyor.
Yuvarlak Kemalpaşalar alışık olduğumuz tarzda şerbetli olarak hazırlanıyor. Ardından üzerlerine sütlü bir tatlı olan keşkül gezdirilip kavrulmuş kuru yemişle süsleniyor.
Keşküllü Kemalpaşa tatlısının lezzeti tam anlatılmaz yaşanır türden. Balıkesir’e giderseniz mutlaka tatmalısınız.
15) Balıkesir kaymaklısı
Arası tazecik kaymaklı, ılık şerbetli, incecik çıtır çıtır hamurlu, yazarken bile insanın iştahını kabartan enfes bir tatlı Balıkesir kaymaklısı.
Balıkesir’e giderseniz yanında bir bardak taze demlenmiş çay ve Balıkesir kaymaklısı ile keyif yapmadan dönmeyin derim.
16) Höşmerim
Geleneksel Balıkesir mutfağının en eski ve en bilinen tatlılarından biri de höşmerim.
Tuzsuz peynir, irmik, un ve şekerle hazırlanan höşmerim insanın içini baymayan, yedikçe yemek isteyeceği bir tatlı.
Tercihe göre üzeri fındık veya bademle süslenen höşmerim şehir merkezinde pek çok yerde paketli olarak da satılıyor. Yerinde taze taze yemenin keyfi bir başka ama dönerken evinize götürmek isterseniz de bu dükkanlara göz atabilirsiniz.
17) Damla sakızlı lorlu kurabiye
Balıkesir’in Ayvalık ilçesine özgü bir kurabiye olsa da şehrindeki hemen hemen her pastanede bulabilirsiniz damla sakızlı lorlu kurabiyeyi.
Ağızda dağılan bu nefis kurabiyeden sadece orada yemekle kalmayıp birkaç kutu da yolluk olarak yanınıza alın derim. Çünkü akşam üzeri çayıyla efsane gidiyor.
18) Bigadiç helvası
Çok uzun yıllardır aynı teknikle üretilen Bigadiç helvası, Balıkesir mutfağının en bilinen tatlılarından biri.
Tahinli, susamlı gibi çeşitleri olan Bigadiç helvasının her hali güzel ama çifte kavrulmuş susamla yapılan susamlı helvanın tadı bir başka güzel. Klasik tahin helvasına alternatif arayanlarla duyurulur!
19) Mafiş
Şerbetli bir hamur tatlısı olan mafiş, Balıkesir mutfaklarında en sık karşımıza çıkan lezzetlerden biri.
Rumeli kökenli bir tatlı olduğu düşünülen ve genellikle kurdele şeklinde hazırlanan mafiş tatlısını Balıkesir’de tadılacaklar listenize almayı unutmayın.
20) Zerde
Osmanlı’dan beri mutfaklarımızda olan zerde, özellikle özel gün sofralarının olmazsa olmazı. Diğer yörelerde safranlı ya da zerdeçallı yapılan sarı renkli zerdenin aksine Balıkesir usulü zerdede baharat bulunmuyor.
Sizin de tercihiniz her daim hafif tatlılarsa zerdeye mutlaka bir şans verin derim.
Balıkesir’e giderseniz Susurluk ilçesinde tost ve bol köpüklü ayran molası vermeden, Ayvalık’ın meşhur tostundan, çaça da denilen papalina balığından, karanfilli ekmeğinden, damla sakızlı dondurmasından tatmadan, özellikle yaz aylarında içinizi ferahlatacak karadut, yemeklere nefis bir ekşilik katan koruk sularından, Gönen’in pirincinden ve Sındırgı ilçesinin narından almadan dönmeyin.
