Soğuk iklim şartlarının altında şekillen Doğu Anadolu mutfağında et ve hamur işlerinin hakimiyeti var.
Baharat ve yerel otların da sıkça kullanıldığı Doğu Anadolu Bölgesi’nde cağ kebabı, büryan, Erzincan döneri gibi aşina olduğunuz tatların haricinde keşfedilmeyi bekleyen onlarca lezzet var.
Ayrıca söylemeden de geçmek olmaz. Doğu Anadolu’da insanı şaşırtacak çeşitlilikte ve lezzette peynirler yapılıyor.
Diyorum ve sizi Doğu Anadolu Mutfağı’nın öne çıkan yöresel lezzetleri ile baş başa bırakıyorum.
1) Murtuğa
Meşhur Van kahvaltılarının yıldızlarından biri de murtuğa.
Murtuğa, tereyağı, un ve yumurta ile hazırlanıp üzerine cevizle son dokunuş yapılan oldukça farklı bir lezzet.
Güne hem lezzetli hem de doyurucu murtuğa ile başlarsanız akşama kadar acıkmayabilirsiniz, benden söylemesi.
Van Lezzet Durakları yazımıza da mutlaka göz atmalısınız.
2) Turşu Aşı
Ekşili tatları sevenlerin mutlaka tatması gereken bir lezzet Bitlis’in meşhur turşu aşı.
Turşu aşının içinde taze fasulyeden buğdaya, kemikli etten nohuta pek çok malzeme var.
Peki nereden geliyor bu çorbanın ekşiliği diye soracak olursanız içine konan ekşili erik pestilinden diyebilirim.
3) Gulik Kavurması
Doğu’nun en lezzetli otlarından biri bence gulik. Çiriş ya da helik olarak da bilinen gulik nisan ve mayısaylarında dağların yüksek kesimlerinden toplanıyor.
Gulik otunun bol soğanlı, buğdaylı kavurması ise bahar aylarında özellikle Tunceli mutfaklarında en çok pişirilen yemeklerden biri.
Tunceli’de Ne Yenir yazımıza da mutlaka göz atmalısınız.
4) Evelik Sarması
Erzincan mutfağının en sevilen yemeklerinden biri de evelik sarması.
Evelik, doğada kendiliğinden yetişen ve kendine has bir rahiyası olan nefis bir ot.
Tercihe göre etli ya da zeytinyağlı olarak sarılan bu nefis sarmadan tatmadan Erzincan’dan dönerseniz üzülürsünüz.
5) Domatesli Lahana Sarması
Domatesli lahana sarması özellikle soğuk kış aylarında Muş sofralarında bolca yer alıyor.
Bulgur ve kıyma ile hazırlanan iç harç lahana yapraklarına sarılıyor. Ardından bol domatesli bir sosla birlikte pişiriliyor.
Bir kere denedikten sonra lahana sarmalarınızı hep domatesli sosta pişirmek isteyebilirsiniz, benden söylemesi.
6) Lor Sarması
Tazecik pazı yaprakları lor peyniri, bulgur ve kaymakla hazırlanan özel bir harçla sarılıp fırında pişiriliyor.
Siz de yemelere doyamayacağınız bir kış lezzeti arıyorsanız Erzurum’un lor sarması tam size göre.
Yolunuz Erzurum’a düşerse ev yemekleri yapan bir lokantaya uğrayıp bu nefis sarmadan mutlaka tadın derim.
Erzurum’da Ne Yenir, Nerede Yenir yazımıza da mutlaka göz atmalısınız.
7) Katıklı Dolma
Kabak dolması seviyorsanız Bitlis’in katıklı dolmasını yemelere doyamayacaksınız.
İçleri alındıktan sonra kıymalı ve bulgurlu harçla doldurulan kabaklar halka halka dilimleniyor. Kabaklar yumuşacık oluncaya kadar pişiriliyor. Ardından üzerine sarımsaklı yoğurt ve biberli yağ gezdirilerek servis ediliyor.
Genellikle evlerde pişirlen katıklı dolmaya Bitlis’teki esnaf lokantalarında denk gelirseniz mutlaka tadın derim.
8) Hıngel
Doğu Anadolu mutfakları hamur işi olmadan olmaz. Hıngel de Kars mutufağının en karşı konulmaz lezzetlerinden biri.
Üzeri yoğurtlu, acılı tereyağ soslu hamur parçalarına hıngel deniyor.
Aslında bir nevi kıymasız mantı ama hıngel hamuru öyle lezzetli ki insanın yedikçe yiyesi geliyor.
Kars’ta Ne Yenir, Nerede Yenir yazımızı da incelemelisiniz.
9) İşkembe Kavurma
Sakatat severlerin vazgeçemeyeceği bir lezzet Iğdır’ın meşhur işkembe kavurması.
Patates, soğan, biber, domates ve baharatlarla birlikte kavrulan işkembe, Iğdır’ın en sevilen yemeklerinden biri.
Sakatatla aranız iyiyse işkembe kavurmaya mutlaka bir şans verin derim.
Iğdır’da Ne Yenir yazımıza da mutlaka göz atmalısınız.
10) Kayısılı Kavurma
Osmanlı Saray Mutfağı’nda sıkça yapılırmış meyveli et yemekleri. Hal böyle olunca kayısı diyarı Malatya’da da kayısı her yemekte sıkça kullanılıyor.
Siz de hafif tatlılı et yemeklerini seviyorsanız Malatya’nın kayısılı kavurması tam size göre. Asla es geçmeyin.
Malatya Lezzet Durakları yazımıza da mutlaka göz atmalısınız.
11) Harput Köftesi
Elazığ’ın önce çıkan lezzetlerinden biri de bol salçalı ve reyhanlı özel bir sosla pişirilen Harput köftesi.
Minik yuvarlaklar şeklinde hazırlanan Harput köftesi, sulu yemek tadında tam kaşıklamalık bir lezzet. Elazığ’a yolunuz düşerse mutlaka deneyin derim.
Elazığ’da Ne Yenir, Nerede Yenir yazımıza da mutlaka göz atmalısınız.
12) Büryan
Pamuk gibi ağızda dağılan bir lezzet Bitlis’in meşhur büryanı. Özel kuyularda üç dört saat kadar pişirilen büryanı Bitlisliler genellikle kahvaltıda yiyorlar.
Pek çok yerde sabah saat ona kalmadan bitiyor olsa da Bitlis’te öğlen saatlerinde güzel bir büryan yiyebileceğiniz yerler bulmanız mümkün.
13) Abdigör Köftesi
Geleneksel Ağrı mutfağının en özel yemeklerinden biri de Abdigör köftesi.
Yağsız ve kemiksiz et, özel bir tokmak yardımıyla kıyma kıvamına gelinceye kadar dövülüyor.
Ardından soğan, yumurta ve baharatlarla tatlandırılıp yoğuruluyor.
Kocaman yuvarlaklar şeklinde yapılan abdigör köftesi, yanında sade pirinç pilavı ile servis ediliyor.
Ağrı Lezzet Durakları yazımıza da göz atmalısınız.
14) Erzincan Döneri
Ülkemizin en paylaşılamayan yemekleri biri hiç kuşkusuz döner. Hemen her şehrimizde lezzetli döner bulmak mümkün.
Ancak Erzincan’ın dönerinden bir kez yediniz mi aradaki farkı hemen anlayacaksınız.
15) Cağ Kebabı
Erzurum demek cağ kebabı demek.
Cağ denilen özel şişlere geçirilerek hazırlanan cağ kebabını her daim sıcak yemek lazım. O yüzden Erzurum’da hangi restorana giderseniz gidin tabağınızdaki bitmeden yerine yeni kebap gelmiyor. Aklınızda bulunsun.
16) Mastuva
Bu pilav başka pilav. Bingöl’ün meşhur lezzetlerinden biri olan mastuvayı klasik pirinç pilavından ayıran en temel özelliği su yerine ayranla pişiyor olması.
Taze köy tereyağı ve ev yapımı ayran ile buluşan mastuvanın kokusu bile insanı acıktırmaya yetiyor.
17) Sırın
Karadeniz Bölgesi’de siron denilen efsane bir hamur işi sırın.
Rulo şeklindeki kuru yufkalar bir tepsiye diziliyor. Ardından iyice yumuşayıncaya kadar üzerlerine sıcak et suyu gezdiriliyor. Sarımsaklı yoğurt ve biberli yağ ile son dokunuş yapıldıktan sonra da afiyetle yeniyor.
Söylemeden geçmek olmaz. Dilerseniz yoğurdun üzerine kavrulmuş kıyma koyarak da servis edebilirisiniz.
18) Kadayıf Dolması
Uzun kış gecelerinde yanında bir bardak demli çayla içinizi ısıtacak çıtır çıtır bir tatlı kadayıf dolması.
Tercihe göre hazırlanan cevizli ya da fıstıklı harç, tel kadayıfın içine konularak sarma şeklinde sarılıyor. Ardından kızartılıp soğuk şerbet içine atılıyor.
Siz de şerbetli ama çıtır tatlıları seviyorsanız Erzurum’un meşhur kadayıf dolmasını mutlaka denemelisiniz.
19) Dolanger Tatlısı
Görünüş itibariyle sarı burma tatlısını andıran dolanger Elazığ’ın en meşhur tatlılarından biri.
İçi yumuşak dışı çıtır çıtır dolangeri Elazığ’da hemen hemen her restoranın menüsünde bulabilirsiniz. Elazığ’a giderseniz bu özel tatlıyı asla es geçmeyin derim.
20) Erzincan Lokumu
Bakmayın adının lokum olduğuna Erzincan lokumu aslında aslında kurabiyeyle kek arasında bir lezzet.
O nasıl oluyor derseniz kek gibi dilimlenerek servis ediliyor ama kurabiye gibi ağızda dağılıyor. Kısaca Erzincan lokumunun tadı tam anlatılmaz yaşanır türden. Erzincan’a giderseniz mutlaka deneyin.
21) Hoşverdi
Sütle ıslatılan incecik baklava yufkaları arasında bol fıstık serpilerek kat kat diziliyor. Yufkalar tüm sütü çektikten sonra ise kakao serpilerek servis ediliyor.
Son zamanlarda giderek popülerleşen soğuk baklavayı andırsa da Bingöl’ün hoşverdisi bir başka.
